Nga dùng chiến thuật 'song kiếm hợp bích', Mỹ kìm hãm bước tiến của Ukraine

Su-35S và Su-34: “Cặp bài trùng” thay đổi cục diện trên không

Tập đoàn Rostec mới đây tiết lộ, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga (VKS) đã đưa vào sử dụng chiến thuật kết hợp hai tiêm kích hàng đầu là Su-35S Flanker-E và Su-34 Fullback. Trong đó, Su-34 giữ vai trò tấn công chính, còn Su-35S làm nhiệm vụ hộ tống, bảo vệ đội hình, đồng thời chiếm ưu thế trên không.

Tiêm kích Su-35 của Nga. Ảnh: X

Theo mô tả, Su-34 có thể phóng tên lửa hành trình và bom dẫn đường từ xa, tập kích các mục tiêu sâu trong hậu phương đối phương. Trong khi đó, Su-35S-phiên bản nâng cấp mạnh mẽ từ Su-27 lại mang năng lực “cánh tay dài” nhờ trang bị radar mảng pha hiện đại và tên lửa không đối không R-37M có tầm bắn tới 300 km. Loại vũ khí này vượt trội so với AIM-120 AMRAAM của Mỹ (tầm 120 km), giúp Su-35S bắn hạ đối thủ từ ngoài tầm bắn hiệu quả.

Một sĩ quan quân sự nghỉ hưu tại Moscow nhận định: “Sự kết hợp này không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là chiến thuật đột phá. Su-35S mở rộng vòng an toàn, buộc đối thủ phải dè chừng, trong khi Su-34 có thể tập trung vào nhiệm vụ tấn công chính xác.”

Ngoài hỏa lực, Su-35S còn hỗ trợ tác chiến điện tử với hệ thống Khibiny gắn ở đầu cánh, có khả năng gây nhiễu radar, làm giảm hiệu quả tên lửa phòng không của Ukraine. Nhiều phi công Ukraine, theo Rostec, đã phải giữ khoảng cách an toàn, hạn chế va chạm trực diện với Su-35S. Điều này khiến các tiêm kích F-16 và Mirage 2000 mà phương Tây cung cấp chỉ hoạt động chủ yếu trong nhiệm vụ phòng thủ-tuần tra, chặn UAV hoặc tên lửa hành trình, thay vì đối đầu trực diện.

Giới phân tích cho rằng, chiến thuật “song kiếm hợp bích” đang giúp Nga duy trì ưu thế cục bộ trên bầu trời, đồng thời gia tăng áp lực lên hệ thống phòng thủ của Ukraine. Sự kết hợp giữa tấn công chính xác và phòng thủ từ xa tạo ra thế “hai tầng” khó bị xuyên phá.

Mỹ hạn chế ATACMS: Ukraine bị bó tay trước lãnh thổ Nga

Trái ngược với bước tiến công nghệ quân sự của Nga, Ukraine lại vướng phải giới hạn từ phía Mỹ. Theo tờ Wall Street Journal, Lầu Năm Góc đã nhiều lần ngăn Kiev phóng tên lửa ATACMS tầm xa vào sâu trong lãnh thổ Nga. Thậm chí, có trường hợp Washington từ chối yêu cầu tấn công mục tiêu nằm trên đất Nga.

Lầu Năm Góc được cho là đã hạn chế Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS để tấn công lãnh thổ Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Từ cuối năm 2023, Ukraine đã nhận lô ATACMS đời cũ với tầm bắn hạn chế. Đến mùa xuân 2024, Mỹ mới chuyển giao phiên bản hiện đại có tầm bắn 300 km, song chỉ cho phép sử dụng trong khu vực lãnh thổ Ukraine bị Nga kiểm soát. Điều này đồng nghĩa, Kiev không thể vươn tới những căn cứ trọng yếu nằm sâu trong lãnh thổ Nga-nơi xuất phát nhiều đợt không kích.

Một chuyên gia an ninh châu Âu bình luận: “Mỹ đang áp dụng chiến lược kiềm chế kép: vừa hỗ trợ Ukraine cầm cự, vừa tránh để xung đột leo thang thành đối đầu trực tiếp với Nga. Việc hạn chế ATACMS là dấu hiệu cho thấy Washington muốn giữ kênh ngoại giao song song với chiến trường”.

Sự thay đổi chính sách này cũng liên quan tới nỗ lực hòa giải của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sau cuộc gặp ông Putin tại Alaska và các cuộc hội đàm với lãnh đạo Ukraine, NATO và EU, ông Trump thúc giục hai bên sớm đạt được thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, chính ông lại tuyên bố Ukraine “không có cơ hội chiến thắng” nếu không tấn công lãnh thổ Nga-một thông điệp mâu thuẫn, vừa khuyến khích kiềm chế, vừa gợi mở áp lực chiến thuật.

Thế cờ đôi: Chiến trường và ngoại giao song hành

Sự kiện Nga kết hợp Su-35S và Su-34 để tăng ưu thế, cùng với việc Mỹ giới hạn ATACMS, cho thấy cuộc xung đột đang vận hành theo “thế cờ đôi”: chiến trường căng thẳng nhưng bàn đàm phán cũng dần được đặt lên ưu tiên.

Binh sĩ Ukraine khai hỏa pháo tự hành tại tỉnh Zaporizhzhia, Ukraine ngày 20-8. Ảnh: Reuters

Trong khi Moscow muốn chứng minh năng lực quân sự vượt trội để buộc Ukraine và phương Tây nhượng bộ, Washington lại cố giữ cho xung đột không vượt quá ngưỡng đối đầu trực tiếp. Kiev, trong bối cảnh đó, bị kìm hãm công cụ tấn công, vừa phải phòng thủ, vừa phụ thuộc vào các quyết định chiến lược của đồng minh.

Một nhà phân tích quân sự tại Kiev thừa nhận: “Nếu không được phép mở rộng tấn công, Ukraine sẽ ngày càng khó phá vỡ thế bế tắc. Nhưng nếu vượt giới hạn, nguy cơ đối đầu Nga-Mỹ trực tiếp là rất lớn”.

Có thể nói, chiến thuật “song kiếm hợp bích” của Nga và chính sách kìm hãm từ Mỹ đối với Ukraine đang tạo nên bức tranh đối nghịch: một bên gia tăng áp lực quân sự, một bên kiềm chế đòn phản công. Trong thế cờ đó, triển vọng hòa bình vừa lóe lên, lại vừa mong manh, bởi bất kỳ bước đi sai lầm nào cũng có thể làm cán cân nghiêng hẳn về một phía.

PHẠM NGỌC