'Ngân 98' đối mặt khung hình phạt nào với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả?
Chỉ trong nửa đầu tháng 10/2025, hàng loạt vụ sản xuất, buôn bán hàng giả thực phẩm, hàng kém chất lượng bị khởi tố trên cả nước, cho thấy mức độ phức tạp và quy mô ngày càng lớn.
Liên tiếp khởi tố các vụ sản xuất, buôn bán hàng giả thực phẩm, hàng kém chất lượng
Chỉ trong nửa đầu tháng 10/2025, cơ quan công an trên cả nước liên tiếp phát hiện, khởi tố nhiều vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, hàng tiêu dùng, với quy mô lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng.
Tại Tp. Hồ Chí Minh, ngày 13/10, Phòng Cảnh sát Kinh tế khởi tố, bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh “Ngân 98”), người điều hành Công ty ZuBu, về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”. Từ năm 2021, Ngân cho sản xuất thực phẩm chức năng “viên rau củ Collagen” chứa chất cấm sibutramin và phenolphthalein, tiêu thụ trên toàn quốc, thu lợi hàng trăm tỷ đồng.
Tại Hà Nội, cùng ngày, Công an thành phố khởi tố Lê Văn Viết và đồng phạm vì hành vi sản xuất hàng trăm bình nước Lavie giả, sử dụng nước máy bơm trực tiếp vào bình nhựa thu gom, rồi dán tem nhãn Lavie để bán ra thị trường. Từ tháng 3 đến 10/2025, nhóm này đã tiêu thụ khoảng 20.000 bình nước giả.
Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng vừa phanh phui đường dây sản xuất 3 triệu bình chữa cháy giả nhãn hiệu DRAGON, do Công ty Vietlink điều hành, thu lợi khoảng 1.000 tỷ đồng. Các mẫu giám định cho thấy không chứa hoạt chất chữa cháy, tiềm ẩn nguy cơ đặc biệt nghiêm trọng với an toàn phòng cháy, chữa cháy.
Một vụ án khác trên địa bản, Công an Thành phố Hà Nội đã khởi tố 4 bị can thuộc Công ty cổ phần thực phẩm HIDA vì hành vi “biến” thịt trâu Ấn Độ thành thịt bò Nhật Bản, sản xuất và tiêu thụ hơn 14 tấn thịt giả tại nhiều thành phố lớn.
Tại Hưng Yên, Công an tỉnh cũng khởi tố vụ án xảy ra tại Công ty TNHH thực phẩm GF Việt Nam, sản xuất và phân phối dầu ăn giả, kém chất lượng mang nhãn hiệu “Gold Max”, “Tamin Gold”, “ChiCa”. Cơ quan điều tra cảnh báo người dân không mua, không sử dụng các sản phẩm trên và yêu cầu ngừng kinh doanh toàn bộ mặt hàng vi phạm.
Những vụ việc trên cho thấy tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng trong lĩnh vực thực phẩm và tiêu dùng đang diễn biến phức tạp, đòi hỏi cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người dân.
Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh “Ngân 98”) tại Cơ quan Công an. Ảnh: TTXVN phát
Mức hình phạt cho tội sản xuất, buôn bán hàng giả
Theo Bộ Công an, tùy tính chất và mức độ vi phạm, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.
Nếu chỉ vi phạm ở mức độ nhẹ, chưa đủ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự, hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, với mức phạt tiền có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, đồng thời tịch thu hàng hóa, đình chỉ hoạt động kinh doanh.
Tuy nhiên, khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người vi phạm sẽ bị xử lý theo các điều khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017, trong đó:
Điều 192 quy định tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”, mức phạt tù từ 1 năm đến 15 năm, tùy giá trị hàng giả, mức độ gây hại và thiệt hại tài sản.
Điều 193 quy định riêng tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm”, với mức phạt cao nhất lên đến tù chung thân, nếu gây chết người, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng hoặc thu lợi bất chính từ 1,5 tỷ đồng trở lên.
Điều 194 (về thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh) và Điều 195 (về thức ăn chăn nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật...) cũng quy định mức phạt tương tự, thậm chí có thể tới tử hình đối với hành vi đặc biệt nghiêm trọng.
Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 đến 100 triệu đồng, cấm hành nghề, tịch thu tài sản; đối với pháp nhân thương mại, mức phạt có thể từ 1 tỷ đến 18 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
Vậy Ngân 98 có thể đối mặt với khung hình phạt nào theo quy định của pháp luật?
Nếu kết quả điều tra xác định sản phẩm chứa chất cấm gây hại sức khỏe người tiêu dùng, bị can có thể đối mặt mức án từ 10 năm tù đến tù chung thân, theo khoản 4 Điều 193 Bộ luật Hình sự.
Theo Điều 193, nếu người nào sản xuất hoặc buôn bán hàng giả là thực phẩm thì có thể bị phạt tù từ 2 đến 5 năm.
Nếu hành vi có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, hoặc hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng... thì khung hình phạt là 5-10 năm.
Trường hợp thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc làm chết người... thì có thể bị phạt 10-15 năm tù. Và nếu hành vi đó gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như làm chết 2 người hoặc thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên... thì người phạm tội có thể phải đối mặt với mức án từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân...
Ngoài hình phạt chính là tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 40 triệu đến 200 triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Trong quá trình tố tụng, cơ quan chức năng sẽ xem xét các yếu tố như quy mô, doanh thu, hậu quả thực tế, số người bị ảnh hưởng, và ý thức chủ quan của bị can. Nếu bị lợi dụng danh tiếng để quảng bá sản phẩm mà không biết rõ bản chất hàng giả, đó có thể là tình tiết giảm nhẹ. Nhưng trường hợp tự tổ chức, chỉ đạo, hưởng lợi thì không thể biện minh.
Vụ việc của Võ Thị Ngọc Ngân không chỉ là một án hình sự đơn thuần mà còn là bài học sâu sắc về ranh giới giữa quảng bá thương mại và vi phạm pháp luật. Khi mạng xã hội trở thành công cụ kinh doanh phổ biến, những người có ảnh hưởng càng phải ý thức rõ trách nhiệm với cộng đồng.
Việc sản xuất và buôn bán hàng giả – đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm – không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa sức khỏe và tính mạng người tiêu dùng. Đó là lý do pháp luật quy định mức xử lý nghiêm khắc, nhằm răn đe và bảo vệ môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn.
