Ngăn chặn việc tái lấn chiếm vỉa hè

Các quán cà-phê trên đường Vũ Huy Tấn, phường Gia Định lấy luôn vỉa hè để buôn bán, đẩy người đi bộ xuống lòng đường.

Thực trạng này cần được chính quyền thành phố sớm có biện pháp thực thi nghiêm, tránh để tình trạng “nhờn thuốc” kéo dài nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, xây dựng văn minh đô thị, hài hòa phát triển kinh tế-xã hội.

Vỉa hè như "ma trận"

Ngay góc ngã tư đường Nguyễn Thị Minh Khai, Võ Văn Tần thuộc phường Xuân Hòa dài chưa tới 50m nhưng có đến bốn xe đẩy bán đồ ăn, uống thường trực trên vỉa hè từ sáng sớm cho đến trưa. Chếch về phía đường Võ Văn Tần, chủ quán hủ tiếu bày biện hai bộ bàn ghế cho khách ngồi lấn hết vỉa hè khiến những người đi bộ phải bước xuống lề đường. Cách đó vài bước chân, góc ngã tư hướng về đường Nguyễn Thị Minh Khai một quán “cà-phê vợt” mới mọc lên tháng trước thản nhiên bày hai, ba bộ bàn ghế để khách ngồi uống, khiến người đi bộ phải lách người để chen qua. Ghi nhận tại Bệnh viện Từ Dũ, đoạn trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, còn kinh khủng hơn. Thức ăn được bày bán trên vỉa hè, nước thải, giấy, rác cứ thế vứt xuống mà không một ai nhắc nhở hay xử lý. Không chỉ buôn bán kiểu “di động”, đoạn vỉa hè ở đoạn đường Phạm Ngọc Thạch gần với giao lộ Điện Biên Phủ có hẳn cả một “tổ hợp” quán ăn, cà-phê lúc nào cũng nườm nượp khách; vậy mà, hiếm khi xuất hiện lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý.

Một nhân viên văn phòng làm việc tại Công ty Viễn thông trên đường Phạm Ngọc Thạch phản ánh: “Địa phương nên kẻ vạch rõ ràng vị trí nào cho người buôn bán kinh doanh, còn lại chừa chỗ cho người đi bộ. Nếu không kiên quyết, chế tài mà thả nổi, người dân sẽ xem thường pháp luật”. Một điểm nóng lấn chiếm lòng đường kéo dài là khu vực hai bên cầu Kinh, phường Bình Quới với “đội ngũ” hùng hậu các xe bán hàng rong tụ tập lấn chiếm từ dạ cầu cho tới lòng đường. Người đi bộ, xe máy khi lưu thông qua cây cầu này đều ngán ngẩm vì đội quân bán hàng vô tư đậu xe, mời chào khách mua đồ tràn ra lòng đường không còn chỗ cho xe lưu thông.

Đại diện Phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng cho biết: Công tác quản lý và thu phí sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (cũ) được thực hiện theo Quyết định số 32/2023/ QĐ-UBND ngày 26/7/2023 của Ủy ban nhân dân thành phố và Nghị quyết số 15/2023/NQHĐND ngày 19/9/2023 của Hội đồng nhân dân thành phố về ban hành mức phí sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố. Đối với địa bàn tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu trước đây, áp dụng theo Nghị quyết số 15/2023/ NQ-HĐND ngày 19/9/2023. Tuy nhiên Nghị định số 165 ngày 26/12/2024 của Chính phủ không giao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quy định sử dụng lòng đường, vỉa hè cũng như không cho phép tổ chức kinh doanh, mua bán trên vỉa hè; do đó, thành phố tạm ngưng thu phí để điều chỉnh và có mô hình quản lý vỉa hè cho phù hợp.

Cần mô hình quản lý hài hòa

Câu chuyện vỉa hè bị lấn chiếm để kinh doanh buôn bán không phải là mới, lặp đi lặp lại, thậm chí người dân còn đối phó với chính quyền để duy trì hoạt động mưu sinh. Vấn đề đặt ra là chính quyền địa phương vẫn đang xoay xở để có giải pháp và mô hình quản lý căn cơ, làm sao hài hòa giữa công tác quản lý trật tự đô thị và đời sống dân sinh. Năm 2024, Quận 1 (cũ) đã tổ chức thí điểm thu phí vỉa hè tại 52 tuyến đường, thông qua phầm mềm. Mô hình này được thành phố đánh giá là hiệu quả, đưa công tác quản lý từng bước đi vào nền nếp, nhất là kiểm soát được đối tượng kinh doanh buôn bán trên vỉa hè, tạo lập khuôn khổ để chế tài và quản lý.

Một lãnh đạo phường Tân Định cho hay: Thành phố đã tạm ngưng thực hiện Quyết định số 32/2023 về thu phí sử dụng tạm thời vỉa hè, lòng đường; do đó, hiện phường không yêu cầu người dân đóng khoản phí này và đang chờ thông báo mới trong khi hiệu quả mà địa phương thực hiện thông qua giải pháp thu phí rất rõ rệt. Đơn cử, tại phường Tân Định trước đây, bốn tuyến đường tổ chức thu phí gồm Hoàng Sa, Nguyễn Hữu Cầu, Trần Quang Khải, Võ Thị Sáu đều phải kẻ vạch phân định vị trí buôn bán, chừa lại 1,5m cho người đi bộ. Qua đó, vừa tạo nền nếp sử dụng vỉa hè vừa có nguồn thu nộp vào ngân sách. Cùng với Quận 1, một số địa phương khác như Quận 5, 10 (cũ) cũng tổ chức thu phí vỉa hè, đưa công tác quản lý trật tự đô thị từng bước đi vào quy củ và nền nếp hơn.

Sở Xây dựng cho biết đã đề xuất và được Ủy ban nhân dân thành phố thống nhất bãi bỏ Quyết định số 32 và điều chỉnh Nghị quyết số 15. Đồng thời, sở phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển thành phố xây dựng đề án mới về quản lý, khai thác và sử dụng lòng lề đường, vỉa hè. Mới đây, Sở Xây dựng cũng giao Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị, Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ; Đoạn Quản lý sửa chữa công trình giao thông tỉnh Bình Dương; Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu... tăng cường rà soát, đánh giá tình hình trật tự lòng, lề đường, vỉa hè trên địa bàn thành phố; lắp đặt bổ sung hệ thống camera giám sát, biển cảnh báo để tăng cường quản lý vỉa hè.

Đồng thời, để giải quyết khó khăn về nhân sự quản lý trật tự đô thị và lực lượng thanh tra chuyên ngành xây dựng, Giám đốc Sở Nội vụ Phạm Thị Thanh Hiền cho biết: Sở đã phối hợp với Sở Xây dựng thành lập 19 tổ địa bàn thuộc 168 xã, phường, đặc khu để quản lý trật tự xây dựng, đô thị. Đồng thời, phối hợp biệt phái gần 900 nhân sự trong đội thanh tra địa bàn của Sở Xây dựng về các xã, phường, đặc khu để quản lý trật tự xây dựng, đô thị. Như vậy, các địa phương không thể bị động trông chờ vào mô hình mới phù hợp mà cần phối kết hợp với các sở, cơ quan chuyên môn nhằm giữ gìn trật tự kỷ cương trong công tác quản lý trật tự đô thị.

QUÝ HIỀN và TẤT ĐẠT