Ngăn ngừa tình trạng vượt biên qua đường tiểu ngạch

Bất an vượt biên qua đường mòn, lối mở

Làng Triêl, xã Ia Pnôn hiện có 93 hộ với 430 nhân khẩu, trong đó hơn 90% là người dân tộc Jrai. Đa số họ đều có bà con, họ hàng sinh sống tại Campuchia. Ngôi làng được hình thành khoảng những năm 1976-1979 khi một số gia đình gốc Campuchia qua Việt Nam để lánh nạn, tránh bị chế độ diệt chủng Pol Pot tàn sát. Được nhân dân Việt Nam đùm bọc, che chở, họ chọn ở lại, ổn định cuộc sống tại xã biên giới Ia Pnôn.

Nhớ về nguồn cội, bà con làng Triêl vẫn duy trì liên hệ thân tộc với người thân ở bên kia biên giới. Trước đây, vào các dịp lễ, Tết truyền thống của người Jrai, họ sang Campuchia qua các đường mòn, cửa khẩu phụ hoặc lối đi tự phát vì ngại làm thủ tục, giấy tờ để qua Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh. Là thế hệ thứ ba sinh sống trong làng, chị Rơ Mah HNghi, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ làng Triêl vẫn nhớ như in khi còn bé đã cùng gia đình vượt sông qua huyện OzaDao, Campuchia thăm ông bà.

Thiếu tá Siu HNgát - Phó trưởng Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Gia Lai trao quà cho học sinh nghèo vượt khó làng Triêl.

Chị HNghi kể: “Hồi đó gia đình tôi nuôi một con voi ở bìa rừng. Có lần, nó chở cả nhà tôi sang sông rồi chúng tôi lại tiếp tục đi đường rừng mới đến nhà ông bà, cảm giác rất bất an. Ở làng Triêl, bà con hầu hết gốc Campuchia nên việc đi lại thăm thân qua đường tiểu ngạch như vậy tiềm ẩn nhiều rủi ro. Có khi cây đổ, chặn ngang đường, phải đi đường vòng rất xa, có người còn bị ngã chấn thương nặng. Được các anh Công an tuyên truyền, tôi đã vận động chị em bà con làm các thủ tục để qua Campuchia thăm thân hợp pháp, nhất là chị em phụ nữ”.

Hướng đến tính hợp pháp lâu dài để phục vụ nhu cầu thăm thân

Thời gian qua, bà con ở làng Triêl khi muốn thăm thân thường sử dụng giấy giới thiệu do UBND xã Ia Pnôn cấp. Tuy nhiên theo quy định mới của pháp luật, giấy giới thiệu chưa đảm bảo yêu cầu công tác quản lý xuất nhập cảnh. Mới đây, ngày 25/8/2025, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh phối hợp Công an xã và Đồn Biên phòng Ia Pnôn tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về quản lý xuất nhập cảnh cho bà con làng Triêl với nhiều nội dung thiết thực, thu hút khoảng 350 người dân tham gia. Thiếu tá Siu HNgát, Phó trưởng Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh cho biết: “Chúng tôi hướng dẫn cho bà con các bước làm thủ tục cấp hộ chiếu trên dịch vụ công trực tuyến để thuận lợi trong việc xuất cảnh thăm thân tại Campuchia qua đường chính ngạch. Đồng thời tuyên truyền để bà con cảnh giác với phương thức, thủ đoạn của các thế lực thù địch và bọn tội phạm lợi dụng nhu cầu xuất nhập cảnh của bà con để làm “cò mồi”, lừa đảo vượt biên, dụ dỗ, lôi kéo bà con đi vào con đường sai trái”.

Kết hợp trình chiếu slide, hướng dẫn bà con mở điện thoại thông minh thực hành từng bước cách truy cập, sử dụng dịch vụ Công trực tuyến để làm thủ tục đề nghị cấp hộ chiếu, cán bộ Phòng Quản lý xuất nhập cảnh đã hướng dẫn cho hàng chục trường hợp biết cách thao tác, nộp hồ sơ trực tuyến. Em Kpuih HHức, ở làng Triêl cho biết: “Em theo dõi trang Facebook của Công an xã, thấy tuyên truyền về việc hướng dẫn làm hộ chiếu nên hôm nay, em rủ bạn bè đến nghe và làm theo để tự làm thủ tục. Đây là việc mà em và mọi người rất quan tâm để có dịp thì qua Campuchia thăm họ hàng một cách hợp pháp. Cán bộ nói rằng muốn làm hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu thì cần đáp ứng 3 điều kiện là có tài khoản VNeID mức độ 2, có email và tài khoản ngân hàng điện tử. Em đã thử và thấy nó cũng không phức tạp như em nghĩ. Em sẽ về tuyên truyền và hướng dẫn bà con trong làng thực hiện theo để không mất thời gian và công sức đi lại”.

Cũng trong buổi tuyên truyền, lực lượng Biên phòng và Công an xã đã phổ biến một số nội dung của pháp luật liên quan đến bảo đảm an ninh biên giới và giữ gìn ANTT trên địa bàn. Đồng thời, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh tặng các em học sinh nghèo, vượt khó 15 suất quà; 4 suất quà cho các hộ gia đình khó khăn ở làng Triêl, mỗi suất trị giá 500.000 đồng. Ngoài ra, đơn vị quyên góp, trao tặng 120 đôi dép và 300 bộ quần áo cho bà con.

Anh Ksor Bíu - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Triêl phấn khởi cho biết: “Mấy năm gần đây, qua tuyên truyền, bà con trong làng chấp hành tốt quy định của pháp luật, không ai đi qua đường tiểu ngạch nữa mà chủ yếu làm giấy tờ để qua Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh. Có buổi tuyên truyền này, bà con nhận thức được nên làm hộ chiếu để đảm bảo tính hợp pháp lâu dài, thuận tiện cho việc ra vào biên giới. Ai đi, ai đến phải khai báo chính quyền, Công an xã để quản lý tốt địa bàn”.

Công an xã Ia Pnôn đã phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng Campuchia; Đồn 605 - Cảnh sát bảo vệ biên giới Campuchia và Đồn Biên phòng Ia Pnôn tăng cường tuần tra, kiểm soát tuyến biên giới. Đồng thời tăng cường quản lý cư trú, kiểm soát hoạt động qua lại biên giới nhằm phòng ngừa nạn buôn lậu, ma túy và tình trạng di cư trái phép. Từ đầu năm 2025 đến nay, Công an xã tiến hành kiểm tra tạm trú 40 lượt, nhắc nhở, tuyên truyền về Luật Cư trú cho 115 người dân, nhất là người dân đang cư trú và canh tác trên khu vực biên giới, làm tốt công tác quản lý người nước ngoài về thăm thân.

Trung tá Ksor Blơm - Trưởng Công an xã Ia Pnôn cho biết: “Xã Ia Pnôn có diện tích tự nhiên 114,21km², dân cư sinh sống ở 4 thôn, làng với 5.903 nhân khẩu/1.333 hộ, trong đó người dân tộc thiểu số chiếm 87,4% dân số; chủ yếu là người Jrai. Chúng tôi thường tuyên truyền bà con ở làng Triêl cũng như các thôn, làng khác khi canh tác mùa vụ, khai thác lâm sản, săn bắt thú rừng… không được qua khu vực biên giới Campuchia hoặc các khu vực chưa được phân giới vì tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp đến an ninh, trật tự; không nghe, không tin, không làm theo lời dụ dỗ, lôi kéo vượt biên; không thông qua “cò mồi” mà đến làm giấy tờ xuất cảnh tại cơ quan chức năng; mạnh dạn tố giác các đối tượng lôi kéo, xúi giục bà con di cư ra nước ngoài trái phép. Với những nỗ lực đó, thời gian qua, địa bàn xã không xảy ra tình trạng trốn ra nước ngoài, an ninh biên giới tiếp tục được giữ vững”.

Thúy Trinh