Ngành Công Thương chung tay bảo vệ môi trường

Chủ động chính sách, thúc đẩy sản xuất xanh

Ngày Môi trường Thế giới (5/6) năm nay với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution) là lời hiệu triệu mạnh mẽ của Liên Hợp Quốc, kêu gọi các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp và người dân toàn cầu cùng chung tay hành động quyết liệt để giảm thiểu, loại bỏ ô nhiễm nhựa - một trong những cuộc khủng hoảng môi trường nghiêm trọng nhất thế kỷ 21.

Với ngành Công Thương, một trong những ngành kinh tế chủ lực, gắn liền với sản xuất, khai thác, chế biến và tiêu dùng tài nguyên, việc hưởng ứng sự kiện này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là hành động vì tương lai xanh của đất nước.

Ngành Công Thương tích cực triển khai nhiều giải pháp xanh, từ giảm nhựa dùng một lần, phát triển kinh tế tuần hoàn đến hoàn thiện cơ sở dữ liệu môi trường. Ảnh minh họa

Để triển khai hiệu quả các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2025, thừa ủy quyền của Lãnh đạo Bộ, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) đã có văn bản gửi các đơn vị trong Bộ, căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao để tổ chức thực hiện các hoạt động hưởng ứng theo hướng dẫn tại Công văn 2141/BNNMT-VP về tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành.

Ngày Môi trường Thế giới 5/6/2025 do Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động. Đây là lần thứ hai trong vòng 3 năm chủ đề này được lựa chọn, thể hiện rõ tính ưu tiên toàn cầu trong kiểm soát ô nhiễm nhựa, đồng thời tái khẳng định cam kết sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ đa dạng sinh học, nâng cao khả năng thích ứng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng cường hợp tác khu vực, toàn cầu, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

Theo UNEP, mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 430 triệu tấn nhựa, trong đó hơn 2/3 là các sản phẩm sử dụng một lần, nhanh chóng trở thành rác thải, gây ô nhiễm đại dương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Tại Việt Nam, ước tính phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa/năm, nhưng chỉ khoảng 27% được tái chế, phần lớn còn lại bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn nhiều rủi ro môi trường.

Trước thực trạng đó, ngành Công Thương đã và đang có nhiều nỗ lực trong việc xử lý các vấn đề về ô nhiễm môi trường, các “điểm nóng” về môi trường và từng bước kiểm soát các nguồn thải.

Bên cạnh việc góp ý cho các bộ, ngành khác hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về công tác bảo vệ môi trường nói chung, Bộ Công Thương đã chủ trì ban hành hoặc trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản: Quyết định 980/QĐ-TTg ngày 22/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục cụ thể công nghệ, thiết bị, sản phẩm ngành công nghiệp môi trường; Thông tư 38/2023/TT-BCT ngày 27/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính ngành Công Thương.

Ngoài các văn bản được Chính phủ giao, Bộ Công Thương đã ban hành, trình ban hành các văn bản: Quyết định 1375/QĐ-TTg ngày 8/9/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch Bảo vệ môi trường ngành Công Thương giai đoạn năm 2020 - 2025; Quyết định 2756/QĐ-BCT ngày 14/12/2022 của Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Kế hoạch hành động của ngành Công Thương về ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn 2050; Quyết định 2600/QĐ-BCT ngày 30/9/2024 của Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính cho lĩnh vực năng lượng và quá trình công nghiệp đến năm 2025, giai đoạn 2026 - 2030…

Đồng bộ dữ liệu, tăng cường giám sát môi trường

Theo đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương), thời gian qua, để triển khai hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản thi hành Luật, Bộ Công Thương đã phối hợp với các đơn vị truyền thông trong và ngoài Bộ xây dựng và triển khai nhiều chương trình truyền thông về bảo vệ môi trường ngành Công Thương. Tập trung phổ biến Luật Bảo vệ môi trường 2020, các văn bản hướng dẫn thi hành luật, nhiệm vụ và trách nhiệm của Bộ Công Thương trong công tác bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế tuần hoàn, phát triển ngành công nghiệp môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu…

Bên cạnh đó, thực hiện Thông tư 42/2020/TT-BCT ngày 30/11/2020 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định việc khai báo, quản lý và sử dụng cơ sở dữ liệu môi trường ngành Công Thương, Bộ Công Thương đã giao Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp xây dựng và quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu môi trường ngành Công Thương và các doanh nghiệp ngành Công Thương thực hiện khai báo hàng năm dữ liệu môi trường. Tính đến cuối năm 2024, có khoảng 911 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực do Bộ Công Thương quản lý khai báo thông tin.

Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới, ngành Công Thương đẩy mạnh hành động vì môi trường sạch... Ảnh minh họa

“Định kỳ, Bộ Công Thương tổ chức các đoàn công tác đánh giá tình hình thực hiện Thông tư và tổ chức các buổi hội thảo phổ biến, hướng dẫn. Năm 2024, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp đã triển khai làm việc tại 7 Sở Công Thương các tỉnh khu vực miền Trung và miền Tây Nam Bộ về tình hình thực hiện khai báo, quản lý, sử dụng cơ sở dữ liệu môi trường ngành Công Thương”, đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp thông tin.

Cơ sở dữ liệu môi trường ngành Công Thương là công cụ quan trọng giúp Bộ Công Thương tăng cường công tác quản lý môi trường, kịp thời đưa ra các giải pháp kiểm soát, giảm ô nhiễm môi trường hiệu quả và góp phần nâng cao nhận thức về công tác bảo vệ môi trường tại các doanh nghiệp ngành Công Thương.

Để quản lý hiệu quả công tác bảo vệ môi trường ngành Công Thương, Bộ Công Thương luôn bám sát và thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1375/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch bảo vệ môi trường ngành Công Thương, góp phần cải thiện chất lượng môi trường, phòng ngừa các sự cố, rủi ro môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành Công Thương.

Theo đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, thời gian tới ngành Công Thương sẽ tập trung:

Một là phối hợp liên ngành, địa phương và doanh nghiệp để hoàn thành các mục tiêu được giao tại Quyết định 1375/QĐ-TTg.

Hai là triển khai Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn, đồng thời phối hợp sửa đổi, hoàn thiện pháp luật để phù hợp thực tiễn.

Ba là xây dựng chính sách hạn chế nhựa dùng một lần, xử lý rác thải điện mặt trời, tiêu hủy hàng giả kém chất lượng theo tiêu chuẩn môi trường.

Bốn là rà soát, ban hành quy chuẩn kỹ thuật về sử dụng chất thải rắn công nghiệp, tái sử dụng nước thải trong sản xuất - dịch vụ.

Năm là phát triển cơ sở dữ liệu môi trường ngành Công Thương, bảo đảm liên thông với hệ thống quốc gia.

Sáu là tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định môi trường trong các lĩnh vực đặc thù như tro xỉ, hồ chứa quặng đuôi…

Thanh Bình