Ngành dầu khí Scotland bên bờ vực 'bị xóa sổ'

Thành viên Nghị viện Scotland Russell Findlay cảnh báo ngành dầu khí của Scotland có nguy cơ “bị xóa sổ hoàn toàn”. (Ảnh: AFP)

Ông cáo buộc các bộ trưởng SNP chỉ đang “xử lý phần ngọn” trong các biện pháp hỗ trợ quá trình chuyển đổi.

Nhận định này được ông đưa ra sau khi một báo cáo mới cảnh báo rằng có thể mất tới 13 tỷ bảng, nếu ngành dầu khí giảm tốc nhanh chóng – thay vì giảm dần theo kế hoạch – trong thập kỷ tới.

Phân tích của Viện Fraser Of Allander (FAI) uy tín cho thấy con số này bao gồm khoảng 4 tỷ bảng chỉ riêng ở Scotland.

Trong khi đó, tập đoàn năng lượng toàn cầu ExxonMobil thông báo sẽ đóng cửa nhà máy tại Mossmorran, đe dọa hàng trăm việc làm.

Phát biểu trong phiên chất vấn Thủ hiến tại Holyrood, ông Findlay nói: “Ngành dầu khí Scotland đang bị phá hủy ngay trước mắt chúng ta. Chính phủ Labour và SNP đang khiến điều này xảy ra vì phù hợp với chương trình net zero của họ.

“Chính phủ của John Swinney đã hứa kế hoạch chuyển đổi cho Mossmorran cách đây 18 tháng, vậy giờ đâu rồi?”.

Ông kêu gọi ông Swinney ký một bức thư chung gửi Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves, yêu cầu chính phủ Labour Anh chấm dứt thuế lợi nhuận bất ngờ (windfall tax) trong Ngân sách tuần tới.

“Chúng ta đang ở thời điểm then chốt để hỗ trợ duy trì việc làm trong nền kinh tế Scotland, đồng thời hướng tới tương lai năng lượng sạch và tái tạo”, ông lưu ý.

Tuy nhiên, ông Findlay nhấn mạnh cả hai chính phủ phải “thay đổi hướng đi” nếu không hàng nghìn việc làm sẽ bị mất.

“Trừ khi Labour và SNP thay đổi chính sách, ngành dầu khí hàng đầu thế giới của Scotland sẽ bị xóa sổ hoàn toàn, không bao giờ trở lại”, ông nói. “Ít nhất ông John Swinney có thừa nhận rằng thái độ chống dầu khí của chính phủ ông ấy đã góp phần gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia này không?”.

Chính phủ Scotland cho biết bất kỳ dự án dầu khí mới nào cũng cần vượt qua đánh giá khả năng tương thích với khí hậu, tuy nhiên quyền cấp giấy phép vẫn thuộc Westminster.

Ông Swinney nói chính phủ đã triển khai “hỗ trợ thực tiễn” cho các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi quá trình chuyển đổi năng lượng, vì Biển Bắc là “một vùng trũng khai thác đã trưởng thành”.

Ông nhấn mạnh: “Chính phủ sẽ tiếp tục hỗ trợ lâu dài để quản lý quá trình chuyển đổi, mà tôi nhận thấy là mối đe dọa đáng kể đối với các công ty và người lao động”.

Ông Findlay cho rằng phản ứng của Thủ hiến là “một sự né tránh xúc phạm” đối với công nhân dầu khí, và nói thêm: “Ông ấy chỉ xử lý phần ngọn của vấn đề”.

FAI cho biết lực lượng lao động năng lượng di động quốc tế ngày càng được triển khai ra nước ngoài để làm việc tại các dự án ở những khu vực có chính sách thuận lợi hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế quốc gia trong vòng 25 năm tới.

Dựa trên dữ liệu kịch bản từ Viện chuyển đổi năng lượng tại Đại học Robert Gordon, nghiên cứu so sánh hai con đường khả thi cho ngành dầu khí Anh trong thập kỷ tới: “Giảm dần theo kế hoạch” và “giảm nhanh”.

Đối với toàn nước Anh, khoảng cách giữa hai kịch bản này tương đương khoảng 13 tỷ bảng giá trị gia tăng (GVA) vào năm 2035 - tương đương khoảng 0,5% GDP dự kiến của Anh.

Nh.Thạch

AFP