Ngành Nông nghiệp Hà Nội ứng dụng công nghệ số:Cần thêm động lực từ chính sách

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi số của ngành Nông nghiệp Hà Nội vẫn còn nhiều rào cản về hạ tầng, nhân lực, vốn đầu tư, đòi hỏi các chính sách hỗ trợ thực chất và dài hơi, tạo ra cú hích thực sự.

Sản xuất nấm ứng dụng công nghệ cao tại Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao (xã Hương Sơn).

Từ làm nông sang làm kinh tế nông nghiệp

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính đến hết quý III năm 2025, khu vực nông, lâm, thủy sản của thành phố tăng trưởng 3,43% so với cùng kỳ năm 2024, tiếp tục duy trì đà tăng ổn định. Diện tích gieo cấy lúa vụ mùa đạt gần 70 nghìn héc ta, bằng 97,1% cùng kỳ; cây hằng năm đạt 219,5 nghìn héc ta, tương đương 98,8% năm trước. Đáng chú ý, toàn thành phố hiện có khoảng 406 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó có 262 mô hình trồng trọt, 119 chăn nuôi, 25 thủy sản.

Cùng với đó, Hà Nội đã hình thành hơn 5.000ha vùng rau an toàn, trên 1.700ha sản xuất đạt chuẩn VietGAP, bao gồm 429ha rau và 446ha cây ăn quả. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, cảm biến độ ẩm, camera giám sát, thiết bị IoT để kiểm soát dịch bệnh và chất lượng cây trồng; kết nối tiêu thụ qua các nền tảng số như nongsanantoan hanoi.gov.vn và Hanoi SmartAgri.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết: "Chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là thay đổi tư duy quản trị. Hà Nội hướng tới phát triển nông nghiệp sinh thái, đô thị, kết hợp du lịch trải nghiệm, trong đó, nông dân trở thành trung tâm của chuyển đổi, vừa là chủ thể sản xuất vừa là người làm chủ dữ liệu và công nghệ".

Thực tế, ở nhiều vùng ven đô như Sóc Sơn, Thanh Oai, Ứng Hòa, Vĩnh Thanh…, các hợp tác xã đã triển khai hệ thống cảm biến giám sát môi trường, tưới tiêu tự động, máy bay phun thuốc không người lái, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất. Các mô hình này cho thấy nông dân đã chủ động tiếp cận công nghệ, biết quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội, bán hàng trên sàn thương mại điện tử, dán mã QR truy xuất nguồn gốc; thay đổi tư duy - từ làm nông sang làm kinh tế nông nghiệp.

Những thay đổi này cho thấy nông nghiệp Hà Nội đang dịch chuyển từ mô hình sản xuất truyền thống sang mô hình quản trị hiện đại, nơi dữ liệu, công nghệ và liên kết chuỗi trở thành yếu tố cốt lõi.

Vượt thách thức bằng cách nào?

Dù có bước tiến rõ rệt, nông nghiệp công nghệ cao ở Hà Nội vẫn đối mặt nhiều thách thức. Nhiều chuyên gia cho rằng, trước hết là vấn đề hạ tầng và công nghệ. Nhiều vùng sản xuất chưa có mạng internet ổn định; thiết bị tự động hóa, nhà màng, nhà lưới quy mô còn nhỏ. Một số mô hình ứng dụng công nghệ cao hoạt động chưa hiệu quả do thiếu nhân lực kỹ thuật hoặc dữ liệu đầu vào chưa đồng bộ. Phần lớn lao động trong nông nghiệp đã lớn tuổi, chưa được đào tạo chuyên sâu về công nghệ; thiếu cán bộ trẻ am hiểu kỹ thuật, khiến quá trình chuyển đổi số còn chậm.

Bên cạnh đó, chi phí đầu tư lớn cũng là rào cản. Giám đốc Trang trại Mê Linh F-Farm (chuyên trồng hoa lan hồ điệp) Nguyễn Thị Thúy chia sẻ: "Mỗi mô hình nông nghiệp công nghệ cao cần hàng tỷ đồng đầu tư nhà kính, thiết bị cảm biến, phần mềm quản lý. Trong khi đó, việc tiếp cận vốn tín dụng ưu đãi còn khó khăn, chưa thực sự khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư dài hạn".

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam Nguyễn Ngọc Quang nêu thực tế về việc doanh nghiệp mong muốn đầu tư mạnh vào nông nghiệp công nghệ cao, nhưng khó tiếp cận đất đai và vốn. Nếu có cơ chế hỗ trợ hạ tầng, tín dụng và thủ tục nhanh gọn, Hà Nội có thể trở thành trung tâm nông nghiệp đô thị hiện đại của miền Bắc.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, thành phố sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư hạ tầng số và mạng kết nối tại các vùng sản xuất; xây dựng trạm quan trắc môi trường, bản đồ nông nghiệp số và trung tâm dữ liệu nông nghiệp thành phố. Đặc biệt, thành phố sẽ phát triển cơ sở dữ liệu dùng chung về đất đai, giống cây trồng, vật nuôi, sản lượng và thị trường, giúp doanh nghiệp, hợp tác xã tra cứu thông tin minh bạch, nhanh chóng.

Cùng với sự hỗ trợ từ thành phố, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với các đơn vị, địa phương đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp số, tăng cường tập huấn kỹ năng vận hành thiết bị, phân tích dữ liệu, ứng dụng phần mềm quản lý nông trại cho cán bộ hợp tác xã và nông dân. Bên cạnh đó, Sở tiếp tục kiến nghị chính sách tài chính linh hoạt, gói tín dụng ưu đãi cho dự án công nghệ cao, cơ chế bảo lãnh vay vốn, ưu tiên thuê đất ổn định để doanh nghiệp yên tâm đầu tư dài hạn... Đồng thời, Sở khuyến khích xây dựng thương hiệu, dán mã QR truy xuất nguồn gốc, quảng bá sản phẩm qua các sàn giao dịch điện tử.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tạ Văn Tường khẳng định, chuyển đổi số trong nông nghiệp chỉ thành công khi Nhà nước, doanh nghiệp và người dân cùng tham gia. Thành phố đang tập trung hoàn thiện cơ chế khuyến khích đầu tư, đồng thời hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp qua nền tảng số, hướng tới mục tiêu xanh - sạch - bền vững.

Theo kế hoạch đến năm 2030, Hà Nội sẽ mở rộng ít nhất 10 vùng nông nghiệp công nghệ cao tập trung, xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa 100% vùng sản xuất... Đây là nền tảng quan trọng để Thủ đô tiến tới nền nông nghiệp đô thị hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu và hội nhập sâu với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Dù còn nhiều khó khăn, song với định hướng đúng, cơ chế hỗ trợ kịp thời và quyết tâm của nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu của nông nghiệp 4.0 - xanh hơn, thông minh hơn, bền vững hơn…

Đỗ Minh