Ngành Nông nghiệp và Môi trường phải đổi mới mạnh mẽ, bắt kịp xu hướng toàn cầu
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, trong bối cảnh phát triển hiện nay đòi hỏi ngành Nông nghiệp và Môi trường phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, bắt kịp xu hướng toàn cầu như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, năm 2025 đánh dấu mốc lịch sử khi Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất Bộ Tài nguyên và Môi trường với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trở thành bộ đa ngành quản lý tổng hợp các nguồn tài nguyên thiên nhiên và các hoạt động kinh tế nông nghiệp...
Trụ đỡ của nền kinh tế
Được hình thành từ những ngành, lĩnh vực gắn liền với đời sống và văn hóa của dân tộc, ngành Nông nghiệp và Môi trường tự hào sở hữu truyền thống lâu đời, đóng góp to lớn trong dòng chảy phát triển của đất nước.
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, ngay sau khi giành độc lập, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Lấy canh nông làm gốc”, ngành đã chủ động tham mưu và tổ chức tăng gia sản xuất, khai hoang mở ruộng, khơi dậy sức mạnh nông dân. Chỉ sau một năm, giặc đói bị đẩy lùi, tạo tiền đề giữ vững chính quyền cách mạng; phát triển lực lượng vũ trang, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân.
Ngành Nông nghiệp cần đổi mới mạnh mẽ để phù hợp với xu hướng toàn cầu.
Nền móng vững chắc từ nông nghiệp, sức mạnh tổng hợp của nông dân đã góp phần quan trọng làm nên thành công của công cuộc kháng chiến kiến quốc, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do, thống nhất.
Tiến trình đổi mới đã tạo ra bước ngoặt lịch sử. Chủ trương khoán 100 và Nghị quyết số 10-NQ/TW trao quyền sản xuất, giao đất cho hộ nông dân cùng những cải cách mạnh mẽ về thể chế đất đai đã giải phóng nguồn lực sản xuất. Từ một quốc gia thiếu đói, Việt Nam đã vươn lên thành nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, giữ vững an ninh lương thực quốc gia và đóng góp lớn cho xuất khẩu, tăng trưởng kinh tế.
Khi đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập pháttriển, nông nghiệp tiếp tục phát triển cả về quy mô, trình độ sản xuất, khẳng định vị thế quan trọng, là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia”. Các nguồn tài nguyên thiên nhiên (đất đai, khoáng sản, rừng, biển...) được quản lý, sử dụng hiệu quả, bền vững, trở thành nguồn lực quan trọng.
Đời sống của nông dân và cư dân nông thôn liên tục được cải thiện, thuận lợi trong tiếp cận các dịch vụ cơ bản, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh được Liên hợp quốc đánh giá là một "điểm sáng" về xóa đói, giảm nghèo và phát triển bền vững. Cũng chính trong giai đoạn này, mô hình phát triển bền vững đã được quan tâm, thúc đẩy; xác lập vai trò quan trọng của bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu đối với sự phát triển bền vững của đất nước.
Sứ mệnh mới trong kỷ nguyên số
Bối cảnh phát triển hiện nay đòi hỏi ngành phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, bắt kịp xu hướng toàn cầu như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số; chuyển dịch năng lượng và giảm phát thải ròng bằng “0”. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao trọng trách rất lớn trong phát triển bền vững của đất nước. Để hoàn thành sứ mệnh đó, ngành phải có một cuộc chuyển đổi toàn diện cả về tư duy và hành động.
Trước hết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần đi tiên phong trong xác lập mô hình tăng trưởng mới; trong đó phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường là trung tâm; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực chính... Thúc đẩy tái cấu trúc mô hình tăng trưởng, chuyển mạnh từ tư duy quản lý bị động sang kiến tạo phát triển.
Tập trung nguồn lực cho điều tra đánh giá các nguồn tài nguyên quan trọng, chiến lược, tài nguyên mới của đất nước để phát triển các ngành kinh tế mới nổi như: Đất hiếm, năng lượng mới tái tạo, sinh học biển và hạch toán vào nền kinh tế, quản lý theo phương thức tổng hợp, khai thác hiệu quả giá trị đa dụng.
Ngành Nông nghiệp và Môi trường cần đẩy mạnh số hóa trong chỉ đạo, điều hành; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn và công nghệ viễn thám để giám sát tài nguyên, dự báo thiên tai theo thời gian thực. “Mọi quyết định chiến lược phải dựa trên dữ liệu, cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Song song đó, đầu tư cho khoa học công nghệ trong các lĩnh vực có tiềm năng như công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo, kinh tế biển… sẽ mở ra những ngành kinh tế mới, đảm bảo an ninh tài nguyên chiến lược và nâng cao vị thế quốc gia.
Một trụ cột quan trọng khác là xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, sinh thái, giữ gìn bản sắc vùng miền, gắn kết với phát triển đô thị. Điều này được thực hiện thông qua quy hoạch không gian phát triển mới, thu hút đầu tư hạ tầng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục chủ động hội nhập, bảo vệ lợi ích quốc gia trong các vấn đề xuyên biên giới như nguồn nước, biến đổi khí hậu; đồng thời huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực quốc tế để phục vụ chuyển đổi xanh.
Phó Thủ tướng đặt trọn niềm tin và kỳ vọng vào mỗi cán bộ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phát huy cao độ tinh thần đoàn kết, chủ động, trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo, quyết tâm phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. “Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể chuyển hóa thành công được những thách thức nghiêm trọng, tiến bước cùng đất nước trong kỷ nguyên mới”, Phó Thủ tướng chia sẻ.
