Ngập úng đô thị: hệ quả phát triển thiếu kiểm soát, quy hoạch chắp vá

Mưa lớn kéo dài trên diện rộng vào ngày 7-10 vừa qua khiến nhiều tuyến phố Hà Nội úng ngập. Ảnh: VGP

Ngày 29-10, Bộ Xây dựng phối hợp với Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ tổ chức tọa đàm "Ngập úng đô thị - Hiện trạng, nguyên nhân và giải pháp", baochinhphu.vn đưa tin.

Theo ông Trần Quốc Khánh, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương, thường trực Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, biến đổi khí hậu, mưa cực đoan và tốc độ đô thị hóa nhanh đã khiến ngập úng trở thành vấn đề chưa bao giờ nguội. Nếu như trước đây, lượng mưa 200mm/ngày được xem là rất lớn thì nay nhiều nơi đã vượt xa mức đó.

Ngập úng là lời cảnh báo về sự phát triển thiếu kiểm soát, khi hạ tầng kỹ thuật không theo kịp tốc độ mở rộng đô thị.

Theo đại diện Sở Xây dựng Hà Nội, sau trận bão số 10 và 11, Hà Nội xác định 7 nguyên nhân chính gây ngập úng. Cụ thể là do mưa cực đoan vượt công suất thiết kế, hệ thống tiêu nước còn phụ thuộc hạ tầng nông nghiệp, mực nước sông Nhuệ vượt ngưỡng khống chế, đầu tư thiếu đồng bộ, công suất trạm bơm chưa đạt yêu cầu, hạ tầng các khu đô thị mới không khớp nối và duy tu quản lý còn hạn chế.

Ông Tạ Quang Vinh, Cục trưởng Cục Kết cấu hạ tầng xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, cho biết Bộ sẽ chỉnh lý, hoàn thiện Dự án Luật Cấp, thoát nước trình Chính phủ năm sau và trình Quốc hội ban hành năm 2027.

Hiện nguồn vốn đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước theo quy hoạch của các địa phương không đáp ứng được như cầu đầu tư của các địa phương, trong khi đó nhu cầu đầu tư đến năm 2030 khoảng 250.000-300.000 tỉ đồng. Điều này đặt ra Nhà nước cần có nguồn vốn đầu tư từ ngân sách hoặc kêu gọi nguồn vốn khác nhằm đáp ứng cầu của các địa phương.

Vì vậy, ông Vinh kiến nghị Bộ Tài chính xây dựng cơ chế đối tác công - tư (PPP) cho các dự án thoát nước và xử lý nước thải. Cùng với đó là xem xét tăng tỷ lệ bố trí vốn ngân sách Trung ương cho các dự án thoát nước chống ngập, dự án thu gom và xử lý nước thải của các địa phương.

Minh Hiếu