Nghị quyết 57 - Điểm tựa để doanh nghiệp vượt rào cản trong đầu tư khoa học công nghệ

Hội thảo khoa học “Phát huy vai trò của doanh nghiệp trong thực hiện mục tiêu Nghị quyết 57 về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”

Tại Hội thảo khoa học “Phát huy vai trò của doanh nghiệp trong thực hiện mục tiêu Nghị quyết 57 về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” ngày 22/6, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh vai trò của Nghị quyết 57-NQ/TW trong thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là một định hướng mang tính chiến lược cho phát triển kinh tế, mà còn khẳng định mạnh mẽ vị thế của Việt Nam trên bản đồ thế giới.

“Một trong những điểm nhấn trọng tâm của nghị quyết này chính là vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong kỷ nguyên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết đã xác định rõ: doanh nghiệp không chỉ là động lực mà còn là chủ thể và nguồn lực cốt lõi trong quá trình phát triển. Việc đặt doanh nghiệp vào vị trí trung tâm trong hệ sinh thái đổi mới là một bước tiến đột phá về tư duy và chính sách”, PGS.TS Phạm Ngọc Linh nhấn mạnh.

PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Đặc biệt, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, Nghị quyết 57 đã đưa ra hàng loạt cơ chế mới, đầy tính thực tiễn và đột phá, từ cơ chế sử dụng nhân tài, đổi mới trong quản lý đầu tư ngân sách nhà nước cho hoạt động khoa học công nghệ, cho tới chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Đây là những thay đổi được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá rất cao, vì nó không chỉ tạo niềm tin mà còn mở ra không gian mới cho sự bứt phá.

Trong làn sóng cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu, dữ liệu không chỉ là "nhiên liệu" mà đã trở thành tài sản chiến lược, định vị năng lực cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp. PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Khoa học và Công nghệ), Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện VIDTI khẳng định, muốn bứt phá trong chuyển đổi số và ứng dụng AI, doanh nghiệp Việt Nam phải tái định vị mình là nhà kiến tạo giá trị AI, bắt đầu từ chính dữ liệu nội tại.

PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Khoa học và Công nghệ), Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện VIDTI.

Theo PGS.TS Hoàng Hữu Hạnh. trong kỷ nguyên AI, khi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) như GPT-4.5, Gemini hay Claude được đào tạo từ cùng một kho dữ liệu Internet, thì yếu tố giúp doanh nghiệp khác biệt không còn nằm ở mô hình, mà nằm ở dữ liệu độc quyền. Thay vì chỉ sử dụng AI như một công cụ (người dùng AI), ông cho rằng, doanh nghiệp cần chủ động dẫn dắt và phát triển các ứng dụng AI riêng biệt - trở thành nhà kiến tạo giá trị AI. Điều này đòi hỏi doanh cần: Thu thập, làm sạch và chuẩn hóa dữ liệu nội bộ; Tùy chỉnh các mô hình AI hiện có bằng dữ liệu chuyên biệt; Xây dựng kiến trúc thông tin (Information Architecture) bài bản.

Một bước tiến lớn trong chiến lược AI hiện đại là chuyển từ tư duy “+AI” (thêm AI vào quy trình cũ) sang “AI+” - thiết kế lại toàn bộ quy trình với AI là trung tâm. Doanh nghiệp tiên phong trong cách tiếp cận “AI+” không chỉ tăng hiệu suất mà còn tạo ra năng lực sáng tạo vượt trội, cải tiến mô hình kinh doanh và tối ưu trải nghiệm khách hàng.

PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh nhấn mạnh: “Chất lượng dữ liệu quyết định hiệu quả AI. Doanh nghiệp có dữ liệu chất lượng cao sẽ có vị thế tốt hơn trên bản đồ AI toàn cầu. Doanh nghiệp Việt Nam cần nhanh chóng nắm bắt cơ hội để bứt phá, không chỉ bằng công nghệ, mà bắt đầu từ chính dữ liệu của mình. Mỗi doanh nghiệp cần xây dựng khung quản trị AI toàn diện: Trách nhiệm - Minh bạch - Tuân thủ”. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo về các rủi ro lớn như thông tin sai lệch, vi phạm bản quyền và quyền riêng tư dữ liệu, tấn công vào hệ thống AI.

Hội thảo đã tập trung trao đổi, thảo luận sâu về nội dung tháo gỡ vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong thúc đẩy đầu tư khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng để doanh nghiệp đảm nhiệm vị trí trung tâm trong hệ sinh thái đổi mới cần phải giải quyết các thách thức đến từ nguồn lực tài chính, hạ tầng dùng chung và yếu tố về nguồn nhân lực. Doanh nghiệp vừa và nhỏ cần rất nhiều sự hỗ trợ của Chính phủ, tạo hệ sinh thái kinh doanh, hỗ trợ đào tạo lao động, rút ngắn các thủ tục hành chính, đặc biệt là thời gian đăng ký về sở hữu trí tuệ và hỗ trợ thị trường.

Đồng tình với nhận định của PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, ông Nguyễn Tử Quang - CEO BKAV và ông Lê Quang Hiệp - Giám đốc Thương mại của Phenikaa-X đã có những chia sẻ thực tiễn từ câu chuyện của doanh nghiệp mình. Doanh nghiệp phấn khởi và đặt nhiều hy vọng khi Nghị quyết 57 ra đời, tuy nhiên họ cũng trông chờ các cơ chế sandbox và tháo gỡ những khó khăn về quy định liên quan đến vốn để doanh nghiệp mạnh dạn hơn trong đầu tư vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, Hội thảo đã tập trung trao đổi, thảo luận sâu về các nội dung trọng tâm sau: Tăng cường kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp và các nhà khoa học, tổ chức nghiên cứu, trường đại học, phát huy tối đa nguồn lực và trí tuệ Việt Nam; Tạo lập một môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, trong đó nhà nước cần ban hành những chính sách cởi mở hơn để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và đổi mới công nghệ; Đúc rút những bài học thực tiễn từ các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân và nhà quản lý trong quá trình triển khai Nghị quyết 57, từ đó đưa chính sách vào cuộc sống một cách hiệu quả, sát với thực tiễn.

Phương Thảo