Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm có hiệu lực từ ngày 1/10/2025

Theo đó, với sự nhất trí cao, tại phiên họp thứ 49, Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã được thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025. Đồng thời, quyết nghị ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm.

Cụ thể, Quy chế này quy định về tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm (gồm Đoàn Hội thẩm nhân dân và Đoàn Hội thẩm quân nhân); mối quan hệ giữa Đoàn Hội thẩm với Hội thẩm; mối quan hệ giữa Đoàn Hội thẩm với cơ quan, tổ chức, cá nhân; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị vũ trang nhân dân đối với Đoàn Hội thẩm; các điều kiện bảo đảm hoạt động của Đoàn Hội thẩm.

Quang cảnh phiên họp.

Về tổ chức và nguyên tắc hoạt động, Đoàn Hội thẩm là hình thức tổ chức tự quản của các Hội thẩm, gồm có: Đoàn Hội thẩm nhân dân tỉnh, thành phố; Đoàn Hội thẩm nhân dân khu vực; Đoàn Hội thẩm quân nhân quân khu và tương đương; Đoàn Hội thẩm quân nhân khu vực. Đoàn Hội thẩm hoạt động theo nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch; Hội thẩm thực hiện nhiệm vụ xét xử ở Tòa án nào thì tham gia sinh hoạt tại Đoàn Hội thẩm nơi có Tòa án đó.

Về số lượng thành viên của mỗi Đoàn Hội thẩm nhân dân được xác định căn cứ vào số lượng Thẩm phán tại mỗi Tòa án. Tại TAND tỉnh, thành phố (TAND cấp tỉnh) cứ 2 Thẩm phán thì có 3 Hội thẩm, nhưng tổng số Hội thẩm tại một TAND cấp tỉnh không dưới 20 người và không quá 50 người, đối với Đoàn Hội thẩm nhân dân TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh không quá 70 người. Tại TAND khu vực, cứ 1 Thẩm phán thì có 2 Hội thẩm, nhưng tổng số Hội thẩm tại một TAND khu vực không dưới 30 người và không quá 100 người.

Đoàn Hội thẩm nhân dân có Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn và các Hội thẩm nhân dân là thành viên. Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn Hội thẩm nhân dân được bầu trong số Hội thẩm nhân dân. Số lượng Phó Trưởng đoàn Hội thẩm nhân dân được xác định theo quy mô Đoàn Hội thẩm nhân dân; dưới 30 Hội thẩm có 1 Phó Trưởng đoàn; từ 30 Hội thẩm trở lên có không quá 2 Phó Trưởng đoàn.

Đoàn Hội thẩm nhân dân được tổ chức để các Hội thẩm trao đổi kinh nghiệm xét xử, góp phần nâng cao trình độ nghiệp vụ, giữ gìn phẩm chất đạo đức của người Hội thẩm nhân dân. Kiến nghị với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Hội thẩm.

Bên cạnh đó, tham gia ý kiến với TAND nơi Hội thẩm nhân dân thực hiện nhiệm vụ xét xử về hoạt động của Hội thẩm khi có yêu cầu. Thảo luận, tham gia ý kiến đối với các trường hợp khen thưởng, kỷ luật Hội thẩm.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đánh giá, hồ sơ dự án nghị quyết đã được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, chất lượng.

Phối hợp với TAND nơi Hội thẩm nhân dân thực hiện nhiệm vụ xét xử trong việc tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho Hội thẩm. Tham gia ý kiến đối với dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật khi có yêu cầu. Kiến nghị với cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi Hội thẩm công tác hoặc làm việc tạo điều kiện để Hội thẩm thực hiện nhiệm vụ xét xử.

Tổ chức sơ kết, tổng kết định kỳ 6 tháng, 1 năm hoặc khi cần thiết và gửi báo cáo đến Hội đồng nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chánh án TAND cấp tỉnh; chịu sự giám sát của Hội đồng nhân dân và Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh…

Trước đó, cho ý kiến vào dự thảo nghị quyết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết xây dựng Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm với những lý do nêu tại Tờ trình số 34/TTr-MTTW-BTT của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để thay thế Quy chế hiện hành ban hành kèm theo Nghị quyết số 1213/2016/UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đánh giá, hồ sơ dự án nghị quyết đã được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, chất lượng, đáp ứng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trong quá trình xây dựng Quy chế, Cơ quan chủ trì soạn thảo đã tiến hành tổng kết thực tiễn thi hành Quy chế hiện hành, bám sát Luật Tổ chức TAND và các luật, nghị quyết có liên quan để đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung, ban hành mới. Mặc dù được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhưng Cơ quan chủ trì soạn thảo đã lấy ý kiến Chính phủ, TAND tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và đã có Báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến tham gia để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và Quy chế.

Nhật Minh