Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo đóng eo biển Hormuz là đòn 'tự sát kinh tế' đối với Iran
Quốc hội Iran hôm 22/6 đã thông qua nghị quyết đóng eo biển Hormuz, nhưng liệu Iran có đủ sức thực hiện và bên nào chịu thiệt hại nặng nề nhất vẫn là câu hỏi mở.

Trước tình hình trên, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngay lập tức đưa ra tuyên bố lên án gay gắt kế hoạch đóng eo biển Hormuz của Quốc hội Iran, gọi bước đi này là đòn tự sát về kinh tế đối với Tehran.

Trong một cuộc họp báo ở Washington, ông Rubio khẳng định việc đóng cửa eo biển nơi có khoảng 20% lượng dầu và khí hóa lỏng của thế giới đi qua sẽ gây ra hậu quả thảm khốc cho nền kinh tế toàn cầu, đáng ngại nhất là việc giá năng lượng tăng vọt.

Nhằm sẵn sàng ứng phó với mối đe dọa từ Iran, Ngoại trưởng Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc, với tư cách là một trong những đối tác thương mại chính của Iran, gây ảnh hưởng đến chính quyền Tehran và ngăn chặn căng thẳng leo thang.

Tình hình khu vực trở nên đặc biệt nóng bỏng sau khi Quốc hội Iran bỏ phiếu hôm 22/6 để chặn eo biển Hormuz nhằm đáp trả cuộc tấn công của Mỹ và Israel vào các trung tâm hạt nhân của họ bao gồm Fordow, Natanz và Isfahan.

Đáng ngại nhất là việc máy bay ném bom tàng hình B-2 của Mỹ sử dụng bom xuyên GBU-57 kết hợp tên lửa hành trình phóng từ tàu ngầm để đánh phá, gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho Iran, đây là giọt nước tràn ly khiến Tehran cảnh báo đóng eo biển Hormuz.

Theo hãng tin Bloomberg, Tehran coi việc đóng cửa eo biển này là bước đi mang tính chiến lược có thể buộc đối phương "xuống thang", hiện tại lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) đã được triển khai gần các đảo Abu Musa và Greater Tonb để sẵn sàng hành động.

Trong lúc này, có tiếng nói nhận xét sự phụ thuộc kinh tế của Iran vào xuất khẩu dầu qua eo biển Hormuz khiến việc chặn tuyến đường trên trở thành bước đi tự sát về kinh tế đối với Tehran, nhất là khi các lệnh trừng phạt được thắt chặt.

Bên cạnh đó, ông Rubio thúc giục Bắc Kinh sử dụng ảnh hưởng của mình bởi vì Trung Quốc là khách hàng nhập khẩu phần lớn dầu của Iran, do vậy họ có thể thuyết phục Tehran từ bỏ kế hoạch vừa được Quốc hội thông qua.

Tờ South China Morning Post nói thêm, hiện tại giới chức Trung Quốc vẫn thận trọng chưa đưa ra bình luận chính thức, nhưng Bắc Kinh đã tổ chức một vài cuộc tham vấn kín với giới chức Tehran nhằm không làm làm gián đoạn các thỏa thuận thương mại.

Nhưng ở thực hiện, Iran đã tăng cường những cuộc tập trận gần eo biển, thực hành tấn công tàu lớn bằng xuồng cao tốc và máy bay không người lái, hoạt động này được ghi lại bởi vệ tinh Planet Labs.

Trước diễn biến đặc biệt căng thẳng, chính quyền Saudi Arabia đã buộc phải thông báo đóng cửa tạm thời cảng dầu khí Ras Tanura do phát hiện mối đe dọa ở mức nghiêm trọng.

Các nhà phân tích cho rằng lời kêu gọi của Ngoại trưởng Mỹ Rubio phản ánh nỗ lực của Washington nhằm tìm ra một giải pháp ngoại giao và tránh kịch bản đối đầu quân sự trực tiếp.

Nhưng nếu các cuộc đàm phán thất bại, không loại trừ khả năng Mỹ, Anh và một số quốc gia vùng Vịnh sẽ thành lập lực lượng liên hợp để mở thông eo biển có tầm quan trọng chiến lược này.

Cuối cùng, trước khi hành động, Iran sẽ phải cân nhắc kỹ. Vì trong lịch sử, vào năm 1988 khi Iran định đóng cửa eo biển Hormuz, Mỹ đã thực hiện chiến dịch Praying Mantis, khiến một nửa hạm đội của Iran đã bị xóa sổ chỉ sau 1 ngày giao tranh.