Ngư dân đoàn kết, cộng đồng trách nhiệm để phòng, chống khai thác IUU

Cán bộ Đồn Biên phòng Phổ Quang thường xuyên sâu sát ngư dân để nắm chắc tình hình và tuyên truyền về phòng, chống khai thác IUU. Ảnh: Đức Tú

Nắm vững tình hình để tuyên truyền, vận động

Hai phường Trà Câu và Đức Phổ được thiên nhiên ưu đãi với bờ biển dài 14,185km, nhờ đó, nghề đánh bắt hải sản nơi đây phát triển khá mạnh. Tại thời điểm này đang có 604 tàu cá với hơn 7.000 lao động tham gia hoạt động trên biển, trong đó, 375 tàu có chiều dài từ 15m trở lên. Quá trình hành nghề, phần lớn ngư dân đã nhận thức rõ, tuân thủ những quy định do chính quyền các cấp, lực lượng chức năng đưa ra để chung tay gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu đối với ngành thủy sản nước ta. Song bên cạnh đó, vẫn còn một số chủ tàu cá, lao động vì lợi ích trước mắt nên có những vi phạm về IUU.

Xác định ngư dân không chỉ là lực lượng trực tiếp khai thác tài nguyên biển, mà còn đóng vai trò như “tai mắt” trong việc phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm trong khai thác hải sản, Đồn Biên phòng Phổ Quang đã triển khai nhiều giải pháp, phối hợp với chính quyền địa phương và Ban quản lý cảng cá Mỹ Á tuyên truyền, động viên, tổ chức cho 100% chủ phương tiện, thuyền trưởng ký cam kết không khai thác IUU.

Mặc dù cảng cá Mỹ Á đã chìm vào màn đêm cùng với tiếng sống biển vọng về từ phía xa, thế nhưng trong buồng điều khiển, anh Nguyễn Thành Sơn (49 tuổi, trú tại tổ dân phố Hải Tân, phường Trà Câu, tỉnh Quảng Ngãi, chủ phương tiện QNg94857TS) chưa rời tàu mà vẫn đang cùng cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Mỹ Á, Đồn Biên phòng Phổ Quang trao đổi tình hình. Đồng thời kiểm tra, đối chiếu sổ ghi chép mà phương tiện của anh đã đánh bắt trong 30 ngày hoạt động trên biển vừa qua. Công việc này đối với anh Sơn đã trở thành thói quen và là trách nhiệm của mỗi ngư dân.

Anh Nguyễn Thành Sơn chia sẻ: “Ban đầu, chúng tôi cảm thấy việc báo cáo trong quá trình đánh bắt hải sản là không cần thiết, chỉ làm khó ngư dân, nhưng sau khi nắm vững nội dung tuyên truyền từ các anh Biên phòng, chúng tôi đã hiểu được tầm quan trọng của việc làm này. Từ đó, bảo nhau phải thực hiện nghiêm túc để con cá, con tôm do mình đánh bắt sẽ được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới, góp phần phát triển ngành thủy sản bền vững”.

Nắm vững tình hình của ngư dân trong quá trình sản xuất trên biển là một nhiệm vụ rất khó khăn của Bộ đội Biên phòng vì nhiều lý do, như: Trang thiết bị công nghệ hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ còn hạn chế; thiết bị giám sát trên các tàu cá thường hay bị lỗi kết nối; một số tàu cá hoạt động ngoài địa phương ít về địa bàn; một bộ phận ngư dân nhận thức còn hạn chế, chưa ý thức cao trong việc chấp hành pháp luật...

Trước những khó khăn đó, cấp ủy, chỉ huy Đồn Biên phòng Phổ Quang đã đề ra nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào việc xây dựng tình đoàn kết trong ngư dân để họ cùng theo dõi, giám sát, động viên nhau thực hiện tốt việc phòng, chống khai thác IUU. Từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã tuyên truyền, vận động được 16 buổi cho 1.485 lượt người nghe, tặng 150 lá cờ Tổ quốc, 70 ảnh Bác Hồ, phát 1.050 tờ rơi, tờ gấp; tổ chức triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho 375 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, đạt tỷ lệ 100%.

Tạo hiệu ứng tích cực trong phòng, chống khai thác IUU

Một trong những yếu tố then chốt làm nên thành công của Đồn Biên phòng Phổ Quang là việc huy động ngư dân cùng tham gia giám sát, phát hiện và tố giác hành vi vi phạm trong quá trình sản xuất trên biển, tuyên truyền, nhắc nhở bà con chấp hành nghiêm quy định pháp luật để không vi phạm IUU.

Cùng với đó, tập trung củng cố và duy trì hoạt động hiệu quả 15 tổ tàu thuyền tự quản trên biển với 1.475 thành viên/215 tàu cá. Những thành viên này đã kịp thời thông tin về tình hình trên biển cho đơn vị nắm, trực tiếp xử lý hoặc tham mưu cấp trên xử lý có hiệu quả các vụ việc. Năm 2025, từ nguồn tin ngư dân cung cấp, đơn vị phát hiện, điều tra, xử lý 3 trường hợp/3 chủ tàu cá vi phạm trong lĩnh vực thủy sản và quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia với số tiền 6,5 triệu đồng; phát hiện, điều tra, tham mưu Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi ra quyết định xử phạt 1 trường hợp/1 tàu cá vi phạm với số tiền 130 triệu đồng...

Kề vai, sát cánh cùng các tổ tàu thuyền tự quản trên biển, mô hình "Tổ đoàn kết lưới vây" Phổ Quang gồm 15 tổ với hơn 1.870 thành viên của 170 phương tiện, nhiều năm qua là điểm sáng về tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau trong quá trình lao động sản xuất trên biển và chấp hành quy định về chống khai thác IUU.

Ngư dân Nguyễn Mát, 53 tuổi, chủ phương tiện QNg94536TS chia sẻ: “Trước khi vươn khơi, các tàu trong tổ đội chúng tôi luôn nhắc nhở lẫn nhau việc kiểm tra thiết bị giám sát hành trình, trở về cập cảng thì nộp nhật ký khai thác đúng quy định. Quá trình sản xuất, chúng tôi thường xuyên động viên nhau cùng thực hiện tốt việc chống khai thác IUU; không để xảy ra tình trạng mất tín hiệu thiết bị giám sát hành trình khi đang đánh bắt trên biển. Chúng tôi suy nghĩ, việc tuân thủ pháp luật là góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản lâu dài".

Thành Phú