Người chuyển giới có được miễn nghĩa vụ quân sự?

"Tôi thấy ở nước ngoài, người chuyển giới được miễn nghĩa vụ quân sự. Tại Việt Nam, luật hiện hành quy định ra sao về việc chấp hành nghĩa vụ quân sự đối với người chuyển giới?", bạn đọc Nguyễn Công Hoàn (Hà Nội) thắc mắc.

Giải đáp câu hỏi của anh Hoàn, luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật) phân tích theo Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, mọi công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định.

Theo quy định trên, công dân là nam giới trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự có nghĩa vụ phục vụ tại ngũ trong Quân đội Nhân dân.

Đối với công dân nữ, luật sư Bình cho biết họ chỉ thực hiện nghĩa vụ trong trường hợp tự nguyện hoặc quân đội có nhu cầu tuyển chỉ tiêu nghĩa vụ đối với nữ giới để phục vụ tại ngũ.

Luật sư Bình cho rằng về nguyên tắc, nam chuyển giới không thuộc đối tượng phải đăng ký nghĩa vụ quân sự. Ảnh: NVCC.

Cũng theo quy định tại Điều 14 luật này, những người được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự, gồm: Người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mạn tính theo quy định của pháp luật.

Như vậy, luật sư nhấn mạnh Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 không điều chỉnh đến trường hợp nam chuyển giới thành nữ (hay ngược lại) thì thực hiện nghĩa vụ quân sự như thế nào. Đồng thời, trường hợp người chuyển giới cũng không nằm trong các đối tượng được miễn thực hiện nghĩa vụ quân sự.

Để khắc phục bất cập trên, Điều 37 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về việc chuyển đổi giới tính. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch; có quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi.

"Nam chuyển giới thành nữ mà đã đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định thì quyền và nghĩa vụ của họ được thực hiện như đối với nữ giới", luật sư cho hay.

Cũng theo ông Bình, về nguyên tắc nam chuyển giới không thuộc đối tượng phải đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự 2015. Tuy nhiên, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về việc thay đổi hộ tịch đối với người chuyển đổi giới tính.

Còn nữ chuyển giới sang nam, nếu họ nằm trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự thì vẫn phải thực hiện theo quy định của luật này tương ứng với quyền, nghĩa vụ của giới tính sau khi chuyển đổi.

Hồng Đăng