Người dân hiến tặng cổ vật thời kỳ văn hóa Champa cho Bảo tàng tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi

Theo ông Dương Đình Lục, đầu năm 2021, khi đi câu cá tại vùng biển Vũng Buồn, ông phát hiện tại đây có nhiều mảnh gốm vỡ bèn lặn xuống biển tìm hiểu. Khi lặn đến độ sâu 2- 4m (cách bờ tầm 50 m), ông phát hiện một tượng đá hình khỉ nhô lên dưới lớp cát nên đã trục vớt đưa về nhà. Nhiều người hiếu kỳ tìm đến nhà ông để xem tượng khỉ. Có người đã trả giá 2 tỷ đồng nhưng ông không bán. Chính quyền địa phương từng vận động ông giao nộp cổ vật để phục vụ nghiên cứu, bảo tồn.

Ông Dương Đình Lục bên cổ vật do mình phát hiện, trục vớt năm 2021. (Ảnh: TTXVN)

Ghi nhận việc hiến tặng cổ vật này, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện việc thưởng cho cá nhân phát hiện tài sản theo quy định tại Điều 99 Nghị định số 77/2025 ngày 1-4-2025 của Chính phủ và các văn bản pháp luật có liên quan. Đồng thời giao cho Sở VH-TT&DL hướng dẫn Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi quản lý, sử dụng tài sản hiệu quả theo đúng quy định.

Cổ vật mà ông Dương Đình Lục phát hiện, trục vớt và hiến tặng cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi có chất liệu đá điêu khắc (đá sa thạch hạt mịn), nặng 150 kg, có niên đại từ thế kỷ XI – XII, được đánh giá có kích thước lớn, còn nguyên vẹn. Tượng gồm bệ đá bát giác cao 14cm, thân tượng cao 70cm, trong tư thế ngồi. Các chi tiết như khối đầu tròn, mắt lồi, sống mũi cao, miệng rộng, cùng hoa văn vòng tròn, tua lục lạc quanh bụng mang phong cách điêu khắc Champa, đồng thời chịu ảnh hưởng nghệ thuật Khmer. Theo các nhà nghiên cứu, hiện vật có thể xuất phát từ phế tích tháp Chánh Lộ, nơi từng khai quật hàng trăm tác phẩm điêu khắc Chămpa năm 1927.

Hanuman là vị thần khỉ trong Ấn Độ giáo, nhân vật trung tâm của sử thi Ramayana, tượng trưng cho sức mạnh, lòng trung thành và trí tuệ. Hình tượng Hanuman được người Chămpa thờ phụng rộng rãi, thể hiện rõ trong nhiều di tích, đền tháp dọc miền Trung. Các cuộc khai quật ở một số nơi trên địa bàn tỉnh từng tìm thấy hàng loạt tượng đá, phù điêu và gạch Chămpa, cho thấy sự hiện diện của nền văn hóa này trên vùng đất Quảng Ngãi.

Được biết, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có quyết định xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tượng thần khỉ Hanuman này.

B.T(tổng hợp)