Người dân phản đối xây dựng thủy điện gần làng du lịch cộng đồng

Theo thông tin được tỉnh Kon Tum công bố, Dự án thủy điện Đăk Bla 3 có tổng mức đầu tư hơn 282 tỷ đồng, công suất thiết kế 8,6 MW trên địa bàn xã Đăk Rơ Wa và xã Đăk Blà, TP Kon Tum. Diện tích đất chiếm của dự án khoảng 49,33ha (Đất sông suối: 32,83ha; đất trồng cây hằng năm: 7,97ha; đất trồng cây lâu năm: 5,3ha; đất lâm nghiệp: 2,67ha; đất trồng lúa: 0,55ha); ảnh hưởng trực tiếp về đất sản xuất trồng cây hằng năm, cây lâu năm, trồng lúa của 28 hộ dân với tổng diện tích khoảng 13,83ha.

Sau khi có thông tin về việc thủy điện được phê duyệt quy hoạch, người dân Làng văn hóa du lịch Kon Kơ Tu, xã Đăk Rơ Wa đồng loạt có ý kiến phản đối. Bà Y Sech (SN 1953) cho biết: "Tôi đi họp làng 2 lần rồi, bà con trong làng lo sợ làm thủy điện sẽ mất đất sản xuất, ảnh hưởng đến du lịch nên chúng tôi không đồng ý làm thủy điện".

Đoạn sông Đăk Bla dự kiến xây dựng công trình thủy điện cách làng Kon Kơ Tu chỉ vài trăm mét.

Cùng quan điểm, Già làng A Ben (SN 1961) cho hay: "Vừa qua, ngay tại làng đã nhiều lần tổ chức lấy ý kiến của người dân, bà con đều không đồng ý làm thủy điện. Vị trí dự kiến làm thủy điện cách làng chỉ vài trăm mét nên bà con sợ mất đất, không đi làm rẫy được, cảnh đẹp của làng cũng bị mất khi làm thủy điện".

Theo tìm hiểu của chúng tôi, làng Kon Kơ Tu có hơn 140 hộ, hơn 700 khẩu và được UBND tỉnh Kon Tum quyết định công nhận là Làng văn hóa du lịch cộng đồng từ tháng 5/2020. Sản phẩm chính được xác định tại làng Kon Kơ Tu là du lịch cộng đồng mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, các hoạt động đời sống sinh hoạt thường ngày của người dân gắn với dòng sông Đăk Bla như: chèo thuyền, các loại hình tham quan trải nghiệm trên sông Đăk Bla…

Hiện làng Kon Kơ Tu đã hình thành nhiều homestay phục vụ du lịch, các dịch vụ kèm theo cũng ngày càng phát triển, khách du lịch trong và ngoài nước đã đến sống cùng, trải nghiệm cuộc sống cùng người dân. Do đó, khi có thông tin triển khai xây dựng Dự án thủy điện Đăk Bla 3, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cũng đã có ý kiến không thống nhất triển khai dự án thủy điện này.

Trước các thông tin trái chiều về việc xây dựng công trình thủy điện, lãnh đạo UBND tỉnh Kon Tum đã có ý kiến chỉ đạo các sở, ngành liên quan vào cuộc, lấy ý kiến người dân. Mới đây, Sở Công thương tỉnh Kon Tum đã có báo cáo kết quả đối thoại, tham vấn cộng đồng dân cư Kon Kơ Tu, xã Đăk Rơ Wa; việc ảnh hưởng đến phát triển du lịch và cuộc sống của người dân khi triển khai dự án thủy điện Đăk Bla 3.

Tại buổi làm việc với đoàn liên ngành, người dân làng Kon Kơ Tu tiếp tục bày tỏ ý kiến lo ngại như: Khi xây dựng thủy điện phải di dời làng đi nơi khác; lo sợ vỡ đập thủy điện nằm ở gần khu dân cư; đất đai đang canh tác bị ảnh hưởng dẫn đến không có việc làm; đường giao thông, đi lại sản xuất bị ảnh hưởng… Từ những lo ngại đó, người dân không đồng ý triển khai xây dựng thủy điện Đăk Bla 3.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tuấn Phước, Phó Trưởng Phòng Kinh tế, Văn phòng UBND TP Kon Tum chia sẻ, đơn vị đã phối hợp với Sở Công thương, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch đi lấy ý kiến người dân làng Kon Kơ Tu. Nhiều người dân nơi đây tỏ ra lo lắng về việc làm thủy điện sẽ gây mất cảnh quan làng du lịch, không tổ chức các lễ đua thuyền độc mộc được, lo mất đất. Vừa qua, tình trạng động đất, ngập lụt do thủy điện gây ra nên người dân cũng e ngại, không đồng tình cho xây dựng thủy điện.

Về phía cơ quan chuyên môn, Sở Công thương tỉnh Kon Tum đánh giá: Việc triển khai dự án không làm ảnh hưởng đến làng du lịch Kon Kơ Tu và sẽ góp phần tích cực trong việc kêu gọi thu hút các nguồn vốn đầu tư, tăng nguồn thu ngân sách địa phương. Đồng thời, cơ sở hạ tầng giao thông được đầu tư mở rộng, nâng cấp tạo thuận lợi cho việc đi lại sản xuất của người dân, phục vụ phát triển các dịch vụ du lịch, phát triển nuôi trồng thủy sản, đánh bắt cá tôm trong khu vực lòng hồ. Từ đó, góp phần tăng nguồn thu nhập cho địa phương và nhân dân trong vùng dự án, tạo điều kiện cho nhân dân làm ăn phát triển kinh tế hộ gia đình, tạo thuận lợi cho việc đi học của con em và việc làm cho người lao động cũng như tạo thêm lòng hồ thủy điện, làm điểm mới trong thu hút du lịch tại thành phố Kon Tum.

Ông Lê Như Nhất, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Kon Tum khẳng định: Triển khai dự án này rất tốt cho hai đập điều hòa nước của thành phố ở vùng hạ lưu và tạo điểm nhấn mới kết hợp du lịch khu vực lòng hồ, làng du lịch. Quan điểm của sở là ủng hộ cho triển khai dự án nhưng cũng cần người dân đồng thuận cao.

Trong khi đó, lãnh đạo tỉnh Kon Tum tỏ ra thận trọng khi nói về việc triển khai xây dựng thủy điện Đăk Bla 3. Ông Nguyễn Ngọc Sâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum thông tin: Trước hết phải tôn trọng ý kiến của người dân, còn việc đầu tư hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cần phải đánh giá toàn diện.

Được biết, Dự án Thủy điện Đăk Bla 3 được Bộ Công thương phê duyệt, bổ sung quy hoạch thủy điện nhỏ vào tháng 8/2020. Liên quan đến các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh Kon Tum, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận nêu rõ: Mặc dù năm 2019, UBND tỉnh Kon Tum có văn bản tạm dừng chủ trương khảo sát, đánh giá tiềm năng và lập hồ sơ bổ sung các công trình thủy điện vừa và nhỏ vào quy hoạch nhưng chỉ đạo này chưa thực hiện triệt để. Sau thời điểm ban hành văn bản, vẫn có 26 thủy điện được bổ sung quy hoạch trong năm 2020.

Do đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Kon Tum cần rà soát, điều chỉnh, loại bỏ bớt các dự án thủy điện quy mô nhỏ và vừa, tránh nguy cơ xảy ra lũ lụt, thủy điện chiếm đất rừng, làm ảnh hưởng đến môi trường và mất tài nguyên rừng.

Chí Hào