Người dân vùng cao Quảng Ngãi sống thấp thỏm khi 'hà bá' ăn dần vào làng

Sạt lở áp sát làng

Sông Đăk Snghé dài hơn 2,5 km chảy qua xã Kon Braih (tỉnh Quảng Ngãi) lâu nay vẫn là điểm nóng sạt lở mỗi mùa mưa. Đợt mưa lũ vừa qua khiến tình hình trở nên nghiêm trọng hơn, khi hàng loạt điểm sạt lở ăn sâu vào đất liền, cuốn theo hàng chục vườn cà phê, mì và cây ăn trái của người dân làng Kon Skôi.

Dọc bờ sông, từng mảng đất lớn bị nước xoáy sâu tạo hàm ếch. Nhiều đoạn mép nước chỉ còn cách đường dân sinh vài chục centimet. Tuyến đường này lại là lối đi duy nhất kết nối hơn 120 hộ dân làng Kon Skôi với trung tâm xã. Chỉ cần một trận mưa lớn nữa, con đường có thể biến mất bất cứ lúc nào, kéo theo nguy cơ cô lập toàn bộ làng.

Nước sông Đăk Snghé dâng cao vào mùa mưa lũ gây sạt lở tuyến đường dân sinh duy nhất vào làng Kon Skôi (xã Kon Braih).

Anh Bùi Văn Duyên (trú làng Kon Skôi) chia sẻ, suốt thời gian dài qua, cả làng luôn sống trong tình cảnh “mất ngủ” mỗi khi nghe tin bão lũ. “Nhà sát sông mà không có kè, nên mỗi mùa mưa lũ là lo lắm. Đợt lũ vừa rồi nước áp sát mép đường, cuốn trôi hoa màu. Lực lượng công an, dân quân và người dân phải thay nhau canh nước suốt đêm phòng khi có biến còn kịp thông báo và di dời”, anh Duyên nói.

Không chỉ đường sá, sạt lở còn đe dọa trực tiếp kế sinh nhai của bà con nơi đây. Tuyến đường duy nhất vào khu sản xuất rộng hơn 1.000 ha của Kon Skôi và các thôn lân cận bị hư hỏng nặng, khiến việc vận chuyển nông sản gặp khó. Nếu tiếp tục bị xói lở, toàn bộ vùng sản xuất chủ lực có thể bị tê liệt. “Mỗi mùa mưa lũ về là sợ lắm, nhà sát mép, đường sát mép, chẳng biết cái nào đi trước. Người dân chỉ mong chính quyền sớm làm kè để còn yên tâm sản xuất”, anh A Nhuông lo lắng.

Mỗi lần nước lũ đổ về, người dân phải thay phiên nhau canh nước.

Vì chưa được đầu tư kè chống sạt lở nên nhiều hộ dân nguy cơ mất đất sản xuất.

Ông Lê Quang Chính - Chủ tịch UBND xã Kon Braih cho biết, những đợt mưa bão vừa qua đã khiến nước sông Đăk Snghé dâng cao bất thường, gây sạt lở nặng tại khu vực dẫn vào làng Kon Skôi, đe dọa trực tiếp đến tài sản, hoa màu của hơn 120 hộ dân (trong đó xã đã lên phương án, di dời khoảng 35 hộ dân bị ảnh hưởng nặng, nguy cơ đe dọa tính mạng và tài sản). “Xã đã kiến nghị tỉnh sớm bố trí kinh phí làm kè bờ sông Đăk Snghé. Việc này vừa để bảo vệ nhà cửa, vừa đảm bảo ổn định đời sống và sản xuất cho người dân”, ông Chính nói.

Nhà dân ven suối Đăk Sia trước nguy cơ đổ sập

Không riêng Kon Braih, tại xã Kon Đào (tỉnh Quảng Ngãi), tình trạng sạt lở ở suối Đăk Sia cũng ngày càng phức tạp. Những trận mưa lớn liên tiếp vừa qua, nước chảy xiết, khiến hai bên bờ suối bị xói khoét sâu. Đất nền dưới móng nhiều ngôi nhà bị hở hàm ếch, nứt toác và có thể bị lũ cuốn trôi bất cứ lúc nào. Đặc biệt, mố cầu Văn Lem trên Quốc lộ 40B cũng xuất hiện điểm sạt lở lớn, đe dọa an toàn giao thông trên tuyến huyết mạch này.

Những trận mưa lũ vừa qua, gia đình bà Lê Thị Ngọc phải thức trắng đêm vì nước lũ áp sát, nguy cơ cuốn trôi nhà.

Căn nhà của bà Lê Thị Ngọc (trú xã Kon Đào) bị nước khoét mất một phần bên hông, kéo theo cả cây cối. “Nhà chỉ cách suối có vài bước chân. Mỗi lần mưa là cả nhà thức canh nước. Chúng tôi đề nghị xây kè, làm rọ đá nhiều lần rồi nhưng đến nay vẫn chưa có kinh phí thực hiện. Sợ lắm, lỡ một đêm mưa to, nước lớn đổ về nữa, căn nhà có thể bị kéo sập”, chị Ngọc lo lắng.

Cách đó không xa, nhà ông Mai Xuân Cấp vị trí sạt lở chỉ còn cách chân tường vài chục centimet. Một đợt lũ bất thường có thể khiến căn nhà đổ ập xuống suối.

Nhiều hộ dân sinh sống ven suối Đăk Sia đang đứng trước nguy cơ mất nhà khi đất nền bị khoét sâu, sạt lở tiến sát móng nhà.

Theo ông Đặng Quang Hải - Chủ tịch UBND xã Kon Đào, chính quyền xã đã có tờ trình gửi Sở Tài chính và UBND tỉnh đề nghị sớm đầu tư làm kè chống sạt lở suối Đăk Sia. “Sạt lở sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp nếu không xử lý kịp thời nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân là rất cao”, ông Hải nhấn mạnh.

Tương tự, tại xã Tu Mơ Rông (tỉnh Quảng Ngãi), sạt lở ở suối Đăk Ter tiếp tục lan rộng, tạo thành vách dựng đứng, ăn sâu vào khu dân cư, trường học, chợ trung tâm xã và cả Quốc lộ 40B.

Suối Đăk Ter đoạn qua trung tâm xã Tu Mơ Rông bị sạt lở nghiêm trọng, uy hiếp khu dân cư.

Nhà ông Nguyễn Văn Dũng (thôn Mô Pả) đã bị cuốn trôi hoàn toàn phần bếp. Tài sản bên trong bị nước lũ nhấn chìm. “Nếu mưa thêm vài trận nữa, nhà tôi chắc chắn không trụ nổi”, ông Dũng nói.

Ông Trần Quốc Huy - Chủ tịch UBND xã Tu Mơ Rông cho biết, dự án kè chống sạt lở suối Đăk Ter chiều dài 2 bên 1,8 km, với tổng mức đầu tư hơn 77 tỷ đồng đã được HĐND tỉnh Kon Tum (cũ) phê duyệt từ 4 năm trước nhưng vẫn “nằm trên giấy” vì thiếu vốn.

Nhà ông Nguyễn Văn Dũng đã bị cuốn trôi hoàn toàn phần bếp và tiến sát vào phần móng nhà.

Nước lớn gây xói lở nghiêm trọng 2 bên suối Đăk Ter.

“Suối Đăk Ter sạt lở nghiêm trọng đang trực tiếp uy hiếp tính mạng hàng trăm người dân sống dọc suối. Trước mắt, xã chỉ có thể khắc phục tạm thời bằng việc đắp đập, kè rọ đá để nắn dòng nhưng mưa lớn lại bị cuốn trôi. Mới đây, đoàn kiểm tra của Chi cục Thủy lợi tỉnh đã kiểm tra và đánh giá việc đầu tư kè là cấp bách, nhằm ngăn chặn nguy cơ sạt lở lan rộng, bảo vệ khu dân cư, trường học, chợ và các công trình lân cận”, ông Huy nói.

Nguyễn Ngọc