Người Philippines mất trắng sau bão Kalmaegi 'chết chóc nhất châu Á'

Cơn bão đã để lại một vệt dài tang thương và tàn phá khi quét qua miền Trung Philippines trong tuần này, san phẳng cả khu dân cư và khiến hàng chục nghìn người phải rời bỏ nhà cửa.

Đây là cơn bão gây chết chóc nhất trong năm 2025 tại Philippines, với hơn 140 người thiệt mạng và 130 người khác mất tích, phần lớn ở tỉnh Cebu - điểm du lịch nổi tiếng của quốc gia này, theo CNN.

Ngay sau Kalmaegi, một cơn bão nhiệt đới khác mang tên Fung-Wong (tên địa phương là Uwan) cũng đang hình thành và có khả năng mạnh lên thành bão cấp 3 hoặc 4 vào cuối tuần này, theo Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (JTWC).

Dự báo, cơn bão mới sẽ đe dọa các khu vực phía bắc đảo Luzon của Philippines bằng mưa lớn, lũ lụt và nguy cơ thiệt hại nghiêm trọng trong những ngày tới.

Người dân trắng tay

Những chiếc ôtô chất đống tại một khu dân cư ở Bacayan, thành phố Cebu (Philippines). Ảnh: Reuters.

Quy mô thảm họa tại tỉnh Cebu - khu vực chịu thiệt hại nặng nề nhất - cùng các vùng lân cận đã khiến nhiều người dân và chính quyền địa phương hoàn toàn bất ngờ.

Cảnh quay từ flycam cho thấy lũ lụt kinh hoàng biến đường phố thành sông, nhấn chìm nhà cửa và lật ngược ôtô, khi bão Kalmaegi trút lượng mưa vượt quá mức trung bình của cả tháng chỉ trong 24 giờ tại một số khu vực.

Tại thành phố Talisay, hàng loạt ngôi nhà bị san phẳng, các cộng đồng sống dọc sông Mananga bị vùi lấp trong bùn đất và đống đổ nát. Ở thành phố Cebu, ôtô bị cuốn trôi chất đống trên đường và trong các khu dân cư. Lực lượng cứu hộ phải lội qua dòng nước sâu tới thắt lưng để tiếp cận, giải cứu những người bị mắc kẹt trên mái nhà hoặc trong những căn nhà bị ngập.

Đường phố ngập, nhà cửa tan hoang sau bão Kalmaegi ở Philippines Video từ drone ghi lại cảnh đường phố ngập sâu và nhà cửa chìm sau bão Kalmaegi ở Visayas, Philippines. Số người chết đã lên tới 46, bao gồm 6 thành viên tổ lái trực thăng quân sự gặp nạn.

"Toàn bộ tài sản gia đình tôi chắt chiu suốt bao năm, chỉ trong chớp mắt đã bị cuốn trôi", bà Eilene Oken, cư dân thành phố Talisay (tỉnh Cebu, miền Trung Philippines) nghẹn ngào chia sẻ ngày 5/11.

Ngôi nhà giờ chỉ còn lại đống gạch vụn, nhưng bà Oken vẫn cảm thấy may mắn vì tất cả thành viên trong gia đình, gồm hai con gái, đều an toàn sau cơn bão dữ.

“Chúng tôi không còn nhà nữa, chẳng thể mang theo bất cứ thứ gì”, bà Mely Saberon, 52 tuổi, ở Talisay nói với hãng tin Reuters. “Chúng tôi không lường được lượng mưa và gió mạnh đến vậy. Đã trải qua nhiều cơn bão, nhưng lần này khác hẳn, nhà cửa chúng tôi bị cuốn trôi hết”.

Một người sống sót khác ở Cebu cho biết nước lũ “ập vào rất nhanh” khiến họ không kịp thu dọn đồ đạc.

“Tôi đã sống ở đây gần 16 năm, và đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến cảnh ngập lụt khủng khiếp như vậy”, ông Marlon Enriquez, 58 tuổi, chia sẻ.

Theo Cơ quan quản lý thiên tai quốc gia Philippines, bão Kalmaegi đã ảnh hưởng đến hơn 544.000 hộ dân, tương đương gần 2 triệu người trên 8 khu vực khắp cả nước. Trong đó, hơn 445.000 người đang tạm trú tại gần 5.000 trung tâm sơ tán. Nhiều trường hợp tử vong được ghi nhận do đuối nước, cây đổ, điện giật và sạt lở đất.

Người dân trú ẩn bên trong một lớp học khi vô số ngôi nhà bị san phẳng thành đống đổ nát hoặc mất điện trong cơn bão Kalmaegi, ở tỉnh Cebu (Philippines) vào ngày 5/11. Ảnh: Anadolu.

Tại khu vực miền Trung Philippines, người dân đã bắt đầu thu dọn lớp bùn dày đặc và đống đổ nát còn sót lại sau khi bão đi qua. Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. hôm 6/11 đã tuyên bố tình trạng thảm họa quốc gia, đồng thời cam kết duy trì các nỗ lực cứu trợ và ứng phó khẩn cấp.

Cơn bão đổ bộ chỉ hơn một tháng sau khi trận động đất 6,9 độ richter rung chuyển Cebu, khiến ít nhất 74 người thiệt mạng và hàng nghìn người phải sơ tán.

Vì sao Kalmaegi lại tàn khốc và chết chóc đến vậy?

Philippines vốn là quốc gia thường xuyên hứng chịu bão, và Kalmaegi khi đổ bộ có cường độ tương đương bão cấp 2 là cơn bão thứ 20 được đặt tên trong năm nay, theo giới chức địa phương.

Dù không phải là cơn bão mạnh nhất năm, Kalmaegi di chuyển chậm, trút lượng mưa khổng lồ xuống các đô thị đông dân. Phần lớn nạn nhân thiệt mạng do đuối nước, khi lũ quét và nước sông dâng vượt mức báo động.

Tại các nơi dân cư đông đúc như đảo Leyte và Mindanao phía bắc ghi nhận lượng mưa từ 150 đến 250 mm (tương đương 6-10 inch) chỉ trong 24 giờ, vượt xa mức trung bình cả tháng 11.

Tại Cebu, địa hình đồi núi khiến nước dồn thẳng xuống các khu dân cư vốn thiếu hệ thống thoát nước.

“Công chúng thường chú ý đến tốc độ gió và đó là cách các nhà khí tượng học phân loại bão nhưng nước mới là nguyên nhân cướp đi sinh mạng nhiều nhất”, chuyên gia khí tượng Taylor Ward của CNN nhận định.

Tác động của bão trở nên tồi tệ hơn do hệ thống kênh rạch bị tắc nghẽn trong khu vực vốn dễ ngập, cùng với việc nhiều người dân không hiểu rõ cảnh báo sớm, ông Bernardo Rafaelito Alejandro IV, Phó cục trưởng Cơ quan Phòng vệ Dân sự Philippines, nói với truyền thông địa phương.

“Chúng ta cần rà soát lại cách phát đi cảnh báo sớm và cách người dân hành động khi nhận được thông tin đó”, ông nói.

Ông Alejandro cũng kêu gọi xây dựng hệ thống thoát nước quy mô lớn và cơ sở hạ tầng bền vững hơn để có thể chống chịu trước những cơn bão ngày càng dữ dội do biến đổi khí hậu.

“Chúng ta cần tư duy lại cách phát triển các siêu đô thị và nâng cao khả năng chống chịu trước thiên tai”, ông nhấn mạnh.

Philippines là một trong những quốc gia dễ ngập lụt nhất châu Á, nhưng năm nay nước này còn vướng vào bê bối liên quan đến các dự án kiểm soát lũ, khiến hàng nghìn người dân xuống đường biểu tình.

Hàng chục nghị sĩ, thượng nghị sĩ và doanh nghiệp xây dựng bị cáo buộc nhận lại quả từ khoản ngân sách vốn dành cho hàng nghìn dự án phòng chống ngập lụt.

Ngoài ra, khu vực Tây Thái Bình Dương là vùng có hoạt động bão nhiệt đới sôi động nhất thế giới, và nhiệt độ đại dương toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục trong 8 năm liên tiếp.

Nhiệt độ nước biển nóng lên do biến đổi khí hậu do con người gây ra đang cung cấp nguồn năng lượng khổng lồ giúp bão phát triển mạnh hơn.

Khủng hoảng khí hậu đang khiến các hiện tượng mưa cực đoan trở nên dữ dội hơn, khi không khí ấm chứa được nhiều hơi ẩm hơn và trút xuống các đô thị, làng mạc với lượng mưa kỷ lục.

Hồi tháng 9, bão Ragasa - cơn bão mạnh nhất khu vực trong năm - đã càn quét Philippines, Đài Loan, Hong Kong và miền nam Trung Quốc, gây ra gió giật dữ dội và mưa như trút nước.

Phương Linh