Người Việt soán ngôi vô địch tại giải cờ tướng thế giới
Sau 35 năm, ngôi vô địch nam-nội dung danh giá nhất tại giải cờ tướng vô địch thế giới (VĐTG) thuộc về kỳ thủ không phải người Trung Quốc. Không những thế, Lại Lý Huynh bước lên bục cao nhất ngay tại đất Trung Quốc trở thành một sự kiện chấn động trong thể thao trí tuệ nói chung, cờ tướng nói riêng.
Khi giải cờ tướng VĐTG lần đầu tổ chức năm 1990 ở Singapore, chức vô địch cá nhân nam thuộc về Lữ Khâm-biệt danh “Dương Thành thiếu soái” đến từ cái nôi cờ Quảng Đông (Trung Quốc). Sau này, Lữ Khâm còn thêm 4 lần VĐTG vào các năm 1995, 1997, 2001 và 2005. “Sư đệ” của Lữ Khâm-danh thủ Hứa Ngân Xuyên cũng là một bậc kỳ tài (từng vô địch Trung Quốc khi mới 18 tuổi, năm 1993) sau đó tiếp nối với 3 lần VĐTG vào các năm 1999, 2003 và 2007. Ngoài bộ đôi “Lĩnh Nam song hùng” kể trên (VĐTG 8 lần), cờ tướng Trung Quốc-nền cờ tướng số 1 thế giới-còn độc chiếm ngôi vô địch cá nhân nam ở tất cả các kỳ còn lại với những tên tuổi lừng lẫy như: Triệu Quốc Vinh, Từ Thiên Hồng, Tưởng Xuyên, Trịnh Duy Đồng, Từ Siêu, Mạnh Thần và đặc biệt là Vương Thiên Nhất, tài năng được làng cờ tướng Trung Quốc đặt cho ngoại hiệu là “Ngoại tinh lai khách” (vị khách đến từ ngoài hành tinh) với 3 lần VĐTG vào các năm 2013, 2017 và 2022.
Kỳ thủ Lại Lý Huynh tại Giải vô địch cờ tướng thế giới 2025. Ảnh: Thăng Long kỳ đạo
Trong 5 kỳ giải VĐTG đầu tiên, để “động viên” các kỳ thủ thuộc các quốc gia và vùng lãnh thổ khác, Ban tổ chức có nội dung “Phi Hoa duệ” (giải cho kỳ thủ không phải gốc Hoa). Nhưng từ giải VĐTG năm 1999, Liên đoàn Cờ tướng thế giới đã sửa thành “Phi Hoa-Việt duệ” (giải cho kỳ thủ không phải gốc Hoa và gốc Việt)-một sự thừa nhận vị trí thứ hai trên kỳ trường thế giới của cờ tướng Việt Nam, xét về mặt bằng phát triển.
Tuy nhiên, ngay cả vị trí thứ hai cá nhân nam thế giới cũng là cái đích không dễ dàng đạt được với kỳ thủ Việt Nam trước sự cạnh tranh của các cao thủ gốc Hoa từ các quốc gia và vùng lãnh thổ khác trên thế giới. Kỳ thủ Việt Nam đầu tiên giành huy chương nội dung cá nhân nam tại giải VĐTG là cố danh thủ Nguyễn Vũ Quân vào năm 2005. Kể từ đó đến nay, cũng mới chỉ 2 lần các đại diện của chúng ta giành được chức á quân vào các năm 2009 (Nguyễn Thành Bảo) và năm 2023 (Lại Lý Huynh).
Trong hai năm qua (từ cuối năm 2023), làng cờ Trung Quốc đã xảy ra một loạt bê bối với các vụ tố cáo tiêu cực, mua-bán độ và dàn xếp tỷ số khiến hàng loạt cao thủ hàng đầu... bị bỏ tù hoặc cấm thi đấu. Sau cuộc “đại phẫu” ấy, Trung Quốc chỉ có thể cử 2 danh thủ trẻ đứng đầu giải tuyển chọn là Doãn Thăng và Mạnh Phồn Duệ-những người có kỳ lực rất mạnh nhưng bản lĩnh thi đấu quốc tế còn hạn chế. Lại Lý Huynh đã không bỏ lỡ cơ hội hiếm có này để làm nên chiến tích lịch sử, vượt qua Doãn Thăng trong trận chung kết để lần đầu tiên VĐTG.
Ngôi VĐTG của Lại Lý Huynh chắc chắn có ý nghĩa truyền cảm hứng rất lớn tới các kỳ thủ Việt Nam. Lại Lý Huynh đã chứng minh rằng với sự nỗ lực không ngừng, cầu tiến, học hỏi từ chính cái hay của làng cờ nước bạn, kỳ thủ Việt Nam hoàn toàn có cơ hội tại các đấu trường quốc tế lớn. “Hiện tượng Lại Lý Huynh” chắc chắn sẽ tạo nên động lực để cờ tướng nước nhà thêm sự đầu tư không chỉ từ ngân sách nhà nước mà cả những nguồn lực xã hội, đặc biệt là từ chính các gia đình vận động viên trẻ.
