Ngưỡng cửa chuyển mình cho doanh nghiệp Việt trước 'dòng chảy' công nghệ mới nổi

Nhân bàn về tình hình ngập lụt biến chuyển mạnh ở Việt Nam trong thời gian gần đây, Ts. Scott McDonald, chuyên gia Quản lý chuỗi cung ứng và logistics, cho rằng Việt Nam cần điều chỉnh cách tiếp cận theo hướng nền tảng hơn nhằm giảm thiểu rủi ro. Và một trong những giải pháp được ông nêu ra là công nghệ sẽ giữ vai trò ngày càng then chốt trong việc tăng cường khả năng ứng phó.

Chuyển hóa thành những “cổ máy thông minh”

Nói về giải pháp công nghệ ứng phó với ngập lụt, Ts. Scott McDonald gợi ý nên có các hệ thống cảnh báo sớm tiên tiến dựa trên Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tích hợp dữ liệu mưa theo thời gian thực, mực nước hồ chứa và quỹ đạo bão để cung cấp cảnh báo sớm trước 48–72 giờ.

Ứng dụng robot đang thịnh hành Việt Nam nhưng các DN vừa và đang bị bỏ lại phía sau do chi phí cao và tính phức tạp của công nghệ.

Rõ ràng, lời khuyên nêu trên cần được các công ty thủy điện và cơ quan quản lý lưu tâm, sớm ứng dụng công nghệ mới nổi vào tình hình thực tế để giảm thiểu mức độ thiệt hại cho người dân, là bước đi cần thiết cho tương lai an toàn hơn.

Lẽ đương nhiên, không thể “mất bò mới lo làm chuồng” hay “nước đến chân mới nhảy”. Không riêng gì các công ty thủy điện, để mang lại sự yên tâm cho cộng đồng, tránh những bước đi sai lầm và ứng phó kịp thời trước nhiều rủi ro tiềm ẩn như hiện nay thì việc ứng dụng các công nghệ mới nổi là điều mà các doanh nghiệp (DN) nội địa cần làm ngay.

Như việc ứng dụng AI trong B2B sales (hình thức kinh doanh giữa DN với DN), ông Lâm Bình Bảo - nhà sáng lập của B Coaching, nhấn mạnh việc tập trung vào hành trình chuyển hóa DN từ bản năng đến trí tuệ. Sự khác biệt giữa DN thành công và thất bại nằm ở khả năng xây dựng hệ thống bán hàng có thể tiến hóa, từ bản năng, sang hệ thống hóa, đến thích ứng và thông minh.

Ông Bảo cũng chỉ rõ khi DN bước sang cấp độ “Intelligent Sales System” (hệ thống bán hàng thông minh) thì công nghệ AI bắt đầu trở thành trí tuệ đồng hành, đóng vai trò như chất xúc tác, biến những nỗ lực cá nhân rời rạc thành một “bộ não thông minh” vận hành thống nhất. Nói một cách ví von “muốn vươn xa, DN không thể chỉ dựa vào “nhân khí”, mà phải dựa vào hệ thống. Bởi chỉ có hệ thống mới ở lại, ngay cả khi con người ra đi”.

Bàn thêm về việc xây dựng giải pháp công nghệ tự động hóa (automation) cho hoạt động bán hàng trong DN, ông Trường Tạ - nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành CareSoft, đã đề cao việc kết hợp giữa con người, dữ liệu và công nghệ để tối ưu quy trình bán hàng.

Nhưng trước khi mơ đến những công nghệ đột phá, theo Trường Tạ, DN cần chuẩn hóa quy trình và dữ liệu, bởi “AI chỉ hiệu quả khi được đặt trên một nền tảng vững vàng”.

“Dữ liệu chính là tài sản chiến lược quý hơn vàng. Chỉ khi con người, quy trình, dữ liệu vận hành đồng bộ, DN mới thật sự bước vào kỷ nguyên thông minh”, ông Trường Tạ bộc bạch.

Bên cạnh những chia sẻ nêu trên, để ý sẽ thấy một trong những chủ đề được các DN trong nước bàn luận nhiều nhất hiện nay chính là sự phát triển mạnh mẽ của những công nghệ mới nổi. Điển hình là các công cụ tiên tiến như AI, Big Data (dữ liệu lớn), First Party Data (dữ liệu bên thứ nhất) đang cho thấy sự hiệu quả rõ rệt trong việc giúp DN phân tích hành vi khách hàng và tối ưu các chiến lược marketing (tiếp thị).

Theo giới chuyên gia, các DN Việt đứng trước ngưỡng cửa chuyển mình của “dòng chảy” công nghệ mới nổi đang mang lại hiệu quả rõ rệt, có thể làm thay đổi cách thức sản xuất kinh doanh tương lai và ứng phó với rủi ro. Lẽ đương nhiên, họ phải hiểu rõ tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo và biến ý tưởng thành những “cỗ máy thông minh”.

Xây dựng năng lực nội tại gắn với đổi mới sáng tạo

Có thể thấy thời gian gần đây Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng trong việc ứng dụng các công nghệ mới nổi. Đó là nhờ lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), dòng vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh và vai trò ngày càng mở rộng của quốc gia trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

Tại sự kiện Talkshow “Intelligent Generation NOW” được tổ chức ở Tp.HCM hôm 25/11 trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025, vấn đề trọng tâm được nêu ra cũng nói về việc ứng dụng những công nghệ mới nổi có liên quan đến tự động hóa, số hóa và AI. Việc ứng dụng này sẽ mở ra các cơ hội mới cho DN Việt.

Hoặc như việc ứng dụng robot đang thịnh hành, Ts. Nguyễn Hải Nguyên, chuyên gia kỹ thuật robot và cơ điện tử, cho biết Việt Nam hiện đã bắt kịp các nước láng giềng trong khu vực như Malaysia và Thái Lan về mật độ robot và từng được xếp hạng là thị trường robot công nghiệp lớn thứ bảy thế giới.

Tuy nhiên, Ts. Nguyên lưu ý một thực tế: “Việc ứng dụng robot hiện còn tập trung ở các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài. Các DN vừa và nhỏ cùng nhiều lĩnh vực khác đang bị bỏ lại phía sau, phần lớn là do chi phí cao và tính phức tạp của công nghệ robot.

Theo vị chuyên gia này, mặc dù một số DN hàng đầu trong nước như VinFast và Vinamilk đã bắt đầu khám phá công nghệ robot, thế nhưng phần lớn DN trong nước vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn, nhân lực chuyên môn hay công nghệ sẵn có để bắt kịp xu hướng trên.

Như chia sẻ của Ts. Nguyễn Hải Nguyên, các nước dẫn đầu về công nghệ robot trên thế giới, từ Hoa Kỳ đến Trung Quốc hay Vương quốc Anh, đang hoặc là theo đuổi hướng nghiên cứu chuyên sâu và phát triển, hoặc ứng dụng theo từng lĩnh vực cụ thể. Với Việt Nam, chiến lược kết hợp dường như là lựa chọn khả thi hơn.

Để chuẩn bị cho một tương lai cho các DN Việt song hành cùng robot, Ts. Nguyên khuyến nghị cần đưa vào ứng dụng những công nghệ đã được kiểm chứng, trong khi dần dần xây dựng năng lực nội tại.

“Chiến lược song song này sẽ giúp chúng ta có được bước tiến nhảy vọt. Việt Nam cần vạch ra một lộ trình chiến lược và toàn diện. Trong khi các cường quốc trên thế giới đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển chuyên sâu hay đổi mới sáng tạo theo từng lĩnh vực, thế mạnh của Việt Nam có thể nằm ở hướng tiếp cận kết hợp – vừa ứng dụng các công nghệ đã được kiểm chứng, vừa nuôi dưỡng năng lực nội tại”, ông Nguyên nói.

Và để làm được điều đó, vị chuyên gia này nhấn mạnh khu vực tư nhân cũng cần thể hiện vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo. Chẳng hạn mô hình Robot dưới dạng dịch vụ (RaaS) có thể giúp các DN vừa và nhỏ vượt qua rào cản chi phí đầu tư ban đầu, trong khi đó việc hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu có thể đẩy nhanh quá trình phát triển các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế địa phương.

Thế Vinh