Nguy cơ vỡ hồ chứa nước 138 tỷ ở Đắk Nông: Nguy hiểm mức nào?

Nguy cơ cao vỡ đập hồ Đắk N’Ting nếu thời tiết diễn biến phức tạp

Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông cho biết, hồ chứa nước Đắk N’Ting tại xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông có dung tích khoảng 1,2 triệu m3 được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt vào năm 2018, tổng mức đầu tư gần 137 tỷ đồng. Công trình đã thi công xây dựng hoàn thành, chủ đầu tư đang tiến hành các thủ tục có liên quan để nghiệm thu bàn giao công trình.

Tuy nhiên, mưa lớn kéo dài, ngày 1/8, hồ thủy lợi Đắk N’ting xảy ra các hiện tượng sụt lún, nứt gãy, sạt trượt nghiêm trọng ngay khu vực thân đập và phụ cận. Quanh mố cầu và bờ đập cũng xuất hiện nhiều vết nứt rạn lớn và đang có dấu hiệu lan rộng thêm, nguy cơ vỡ đập rất lớn. Đối với các hộ dân xung quanh thủy lợi, nhà cửa đã có hiện tượng nứt gãy nền nhà.

Hiện tượng trồi lún tại cầu và đập Đắk N'Ting, có chuyển dịch phức tạp. (Ảnh: Báo Đắk Nông)

Hiện trường cho thấy, tuyến đường dẫn qua bờ đập bị xô lệch khoảng 10-20cm. Quanh mố cầu, bờ đập xuất hiện nhiều vết nứt vỡ. Bên phải đập có một quả đồi được người dân trồng hồ tiêu, cà phê rộng khoảng 10ha đang bị sụt lún.

Để đảm bảo an toàn, lực lượng chức năng đã di dời 34 hộ dân với 175 nhân khẩu ở vùng hạ du hồ chứa nước Đắk N’Ting, xã Quảng Sơn đến nơi an toàn. Chính quyền đã phối hợp đặt biển cấm người dân đi lại qua cầu.

Ban quản lý đã lên phương án khắc phục tình trạng sạt trượt, đặc biệt việc sạt trượt đất ở sườn đồi bên trái và bên phải đập thủy lợi. Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn vẫn tiếp tục có mưa, mực nước trong hồ đang lớn nên việc đưa máy móc vào thi công là rất rủi ro.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác liên ngành của Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai do Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp làm trưởng đoàn ngày 7/8, tỉnh Đắk Nông đề nghị Bộ NN&PTNT tiếp tục hỗ trợ địa phương, cử các đoàn chuyên gia kiểm tra, đánh giá nguyên nhân sạt trượt đất tại các điểm dân cư, giao thông, hồ đập và có giải pháp khắc phục để đảm bảo ổn định cuộc sống và sản xuất cho người dân. Bộ hỗ trợ hoặc đề xuất Chính phủ hỗ trợ kinh phí để khắc phục sự cố khẩn cấp hồ thủy lợi Đắk N’ting và một số công trình hạ tầng giao thông, thủy lợi khác.

Sau khi kiểm tra thực địa, tại buổi làm việc với UBND tỉnh Đắk Nông, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp nhận định tình trạng sạt trượt tại công trình thủy lợi này là nghiêm trọng. Với tình hình mưa lũ như hiện nay, nguy cơ sẽ có hơn 1 triệu m3 đất trên diện tích khoảng 10 ha ở khu vực quanh Hồ thủy lợi Đắk N’Ting sẽ bị sạt trượt xuống công trình thủy lợi, nguy cơ vỡ đập hiện hữu.

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Đắk Nông, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị UBND tỉnh công bố tình trạng khẩn cấp về thiên tai, để có giải pháp ứng phó, xử lý, đảm bảo tính mạng của người dân là trên hết. Tại hồ Đắk N’Ting hiện vẫn còn dấu hiệu dịch chuyển, nguy cơ vỡ rất cao. Do đó, UBND tỉnh phải tính toán đến kịch bản vỡ hồ. Phải rà soát lại toàn bộ khu vực dưới hạ du, di dời hết người và tài sản ra khỏi vùng nguy hiểm để giảm thiệt hại.

Giải pháp nào “cứu” hồ Đắk N’Ting?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, có giải pháp để xử lý vấn đề của công trình thủy lợi này. Tuy nhiên, thời gian dành cho chủ đầu tư chỉ có 15 ngày để “cứu” công trình, trước khi sẽ có thêm một đợt mưa rất to nữa trên địa bàn vào cuối tháng 8.

“Muốn giữ lại công trình thì này phải có cách và phải nhanh. Một là xử lý sạt trượt, hai là giảm tối đa nước trong hồ. Dự báo trong 15 ngày tới có mưa nhưng không lớn, 15 ngày tới là làm được. Nhưng cuối tháng 8 sẽ có một đợt 10-15 ngày như đợt vừa rồi mưa rất to thì rất căng. Chỉ còn có 15 ngày để làm, nếu thêm một đợt mưa như vừa rồi toàn bộ khối này sẽ sạt trượt xuống ngay” Thứ trưởng nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, tình trạng sạt trượt ở Đắk Nông thời gian qua là do mưa lớn kéo dài. Ngoài ra, còn có tác động của con người trong quá trình canh tác, đào móng xây dựng công trình...

Để hạn chế sạt trượt đất ở các đồi xuống hồ thủy lợi Đắk N’ting, ngăn vỡ đập, các chuyên gia cho rằng, trước hết phải thực hiện các biện pháp thoát nước.

Ngoài biện pháp thoát nước, sau khi đơn vị tư vấn thiết kế đã có hồ sơ tính toán chi tiết thì có thể tính đến biện pháp hạ tải đất, dùng kè, neo dựng ngược cung bê tông cốt thép…

Tại buổi làm việc, lãnh đạo Cục Thủy lợi đề nghị tỉnh rà soát lại quy trình vận hành các hồ chứa, vừa đảm bảo an toàn trong mừa mưa lũ nhưng cũng vừa dự trữ được nước để ứng phó với El nino có thể xảy ra trong thời gian tới.

Lãnh đạo Cục Thủy lợi cũng đề nghị khẩn trương rà soát lại phương án ứng phó thiên tai, xả lũ khẩn cấp, đặc biệt là những hồ, đập đang thi công; rà soát đánh giá việc ảnh hưởng của sạt trượt đối với các hồ chứa trên địa bàn...

Mời độc giả xem thêm video Mưa to gây sạt lở kinh hoàng tại Đà Lạt, vùi lấp người và tài sản

Tâm Đức