Nguyên tắc nhân đạo cần được quy định trong dự thảo Luật Dẫn độ

Sáng 27-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu (ĐB) đã tham gia thảo luận, góp ý tại hội trường vào 4 dự thảo luật: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự.

Tổng Bí thư Tô Lâm dự buổi làm việc của Quốc hội sáng 27-10. Ảnh: QUANG PHÚC

Góp ý vào dự thảo Luật Dẫn độ, ĐB Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) đề nghị phạm vi điều chỉnh của luật này cần thêm các phạm vi điều chỉnh ở lĩnh vực phá sản, thi hành án dân sự, trọng tài thương mại, sở hữu trí tuệ bên cạnh các quy định đã có trong dự thảo là kinh doanh, hôn nhân, lao động… để không còn khoảng trống pháp lý.

ĐB Thạch Phước Bình nêu quan điểm, trong dự thảo luật chưa có quy định rõ về bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền riêng tư nhân thân phụ nữ, trẻ em theo Hiến pháp. Các hoạt động thường liên quan đến thông tin cá nhân như: hộ tịch, tài sản, thừa kế, nếu thiếu sẽ dễ vi phạm luật con người. Trong khi đó, các nước châu Âu hay Nhật Bản, Hàn Quốc đều coi đây là nguyên tắc bắt buộc. Do đó, ĐB Thạch Phước Bình kiến nghị bổ sung quy định hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự phải bảo đảm tôn trọng quyền con người, quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đặc biệt chú trọng bảo vệ phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật và nhóm yếu thế khác. ĐB cũng đề nghị mở rộng nội dung áp dụng chữ ký số trong tương trợ dân sự để thuận lợi trong quá trình hội nhập quốc tế.

ĐB Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) nêu ý kiến tại phiên thảo luận sáng 27-10. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Vũ Huy Khánh (TPHCM) bày tỏ sự thống nhất cao khi cơ quan soạn thảo đã thay từ “bắt người trong trường hợp khẩn cấp” thành “giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu dẫn độ” để bảo đảm đồng bộ với quy định trong Bộ Luật Tố tụng Hình sự. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi và tính chất của hoạt động dẫn độ, ĐB Vũ Huy Khánh góp ý, thẩm quyền giữ người trong trường hợp giữ người khẩn cấp để đảm bảo đối tượng không bỏ trốn, đồng thời thể hiện cam kết trách nhiệm của Việt Nam trong các điều ước, thì cần quy định cơ quan nào, nhóm cơ quan nào có thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp.

ĐB Vũ Huy Khánh (TPHCM) phát biểu tại hội trường. Ảnh: QUANG PHÚC

Theo ĐB Vũ Huy Khánh, có thể quy định các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, giám đốc công an tỉnh, thành phố; có thể là trưởng phòng nghiệp vụ của công an tỉnh có thể có thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp. Việc này, theo ĐB, nên thiết kế riêng thành một khoản.

ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) nêu quan điểm, lần đầu tiên quy định dẫn độ được điều chỉnh bởi một đạo luật độc lập, có tính khoa học thay vì một chương của luật khác. Việc này không chỉ bảo đảm tính chủ quyền, pháp lý quốc gia, mà còn khẳng định trách nhiệm quốc tế và năng lực luật hóa của Việt Nam.

ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: QUANG PHÚC

Theo ĐB Nguyễn Tâm Hùng, ngoài nguyên tắc có trong dự thảo luật thì nên có nguyên tắc bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Theo ĐB, đây không chỉ là yêu cầu chính trị, pháp lý, mà còn là chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam đang thực hiện theo Hiến pháp 2013 và Công ước chống tra tấn của Liên hợp quốc. “Nguyên tắc nhân đạo cần được quy định trong dự thảo Luật Dẫn độ để khẳng định hợp tác tư pháp quốc tế của chúng ta là hợp tác có điều kiện, có giới hạn và lấy con người làm trung tâm”, ĐB Nguyễn Tâm Hùng nêu ý kiến.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: QUANG PHÚC

Thay mặt cho cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo 4 dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, luật chỉ quy định khái quát, quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Trong các dự thảo luật, các cơ quan liên quan sẽ tiếp thu các ý kiến ĐB, những vấn đề thuộc thẩm quyền Quốc hội sẽ cố gắng được thể hiện trong luật.

ĐỖ TRUNG