Nhạc sĩ Thế Việt và những ca khúc về BĐBP

Nhạc sĩ Thế Việt trong một lần biểu diễn nghệ thuật trên sân khấu. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Nhạc sĩ Thế Việt sinh ra và lớn lên trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật ở xã Xuân Lam (huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Người cha của ông là nghệ nhân Nguyễn Xuân Tiêu (nguyên là cán bộ Phòng Văn hóa huyện Thọ Xuân), là người rất giỏi âm nhạc và đặc biệt sử dụng thành thạo các nhạc cụ dân tộc cùng với những làn điệu dân ca truyền thống. Với tình yêu cháy bỏng với âm nhạc, cha của ông đã cùng các con thành lập câu lạc bộ âm nhạc vào những năm 60 của thế kỷ trước để biểu diễn trong nhiều chương trình trên địa bàn xứ Thanh. Được biết, trong gia đình nhạc sĩ Thế Việt, không chỉ có ông làm nghệ thuật, mà còn có nhạc sĩ Nguyễn Hoài Nam (anh trai ông), nhạc sĩ Nguyễn Chí Thành, nhạc sĩ Nguyễn Tiến Trung (em trai ông).

Nhạc sĩ Thế Việt sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc. Những năm tháng học ở Trường Trung học phổ thông Thọ Xuân, ông trở thành một trong những “hạt nhân” văn nghệ của trường. Tốt nghiệp phổ thông trung học, ông tham gia lực lượng Công an nhân dân vũ trang, sau đó, chuyển ngành đi học tại Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Với niềm đam mê sáng tác âm nhạc, ông tiếp tục theo học chuyên ngành sáng tác tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam.

Sau đó, ông về Đoàn Ca múa Thanh Hóa công tác và hoạt động nghệ thuật với vai trò vừa là nhạc sĩ, vừa là ca sĩ. Từ năm 1987 đến 2003 là giai đoạn quan trọng trong cuộc đời nhạc sĩ Thế Việt, bởi ông được hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật, được tiếp xúc với nhiều nhạc sĩ tên tuổi, như: Nhạc sĩ Hoàng Vân, nhạc sĩ Cao Việt Bách, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân... Đó là cơ hội để ông được giao lưu, học hỏi rất nhiều trong lĩnh vực sáng tác.

Các ca khúc do nhạc sĩ Thế Việt sáng tác hầu hết mang âm hưởng dân ca truyền thống, ngợi ca tình yêu đôi lứa, tình yêu quê hương, đất nước. Cho đến nay, ông đã sáng tác hơn 300 tác phẩm âm nhạc, trong đó có những tác phẩm được nhiều người biết đến, yêu thích và là niềm tự hào của người dân xứ Thanh, như: “Thanh Hóa vào Xuân”, “Hào khí Lam Sơn tỏa sáng trường tồn”, “Nồng nàn khúc hát tỉnh Thanh”, “Khát vọng xứ Thanh”… Ông đã có nhiều trăn trở sáng tác về lực lượng BĐBP với tình cảm trong sáng, thiết tha.

Ca khúc đầu tay của ông mang tên “Hát từ đảo xa”. Ông kể, ông nhập ngũ tháng 4/1977 và vinh dự được vào lực lượng Công an nhân dân vũ trang. Những tháng năm được học tập và rèn luyện tại BĐBP, ông là một chiến sĩ thuộc đội văn nghệ xung kích của BĐBP Thanh Hóa, thường xuyên xây dựng và tham gia các chương trình biểu diễn ở biên giới và hải đảo. Năm 1980, ông được dự lớp học sáng tác ca khúc tại Quân khu 4, sau thời gian học tập, tác phẩm đầu tay của ông đã ra đời sau một thời gian đi thực tế tại đảo Hòn Mê (tỉnh Thanh Hóa). Sau này, tác phẩm “Hát từ đảo xa” đã được dùng cho biểu diễn nhiều lần và tham gia hội diễn nghệ thuật quần chúng BĐBP toàn quốc đã giành được Huy chương Vàng.

“Ca khúc là lời tâm sự của một người lính Biên phòng ngày đêm đứng gác nơi đảo xa hướng về quê hương với bao nhớ thương. Với ca từ giản dị, mộc mạc, dễ nhớ, dễ thương, giai điệu trữ tình tha thiết dập dìu như những làn sóng xô giữa biển khơi rồi có lúc dậy lên thành cao trào như những con sóng lớn, thử thách người chiến sĩ nơi đảo xa chắc tay súng bảo vệ biển, đảo thân yêu” - nhạc sĩ Thế Việt chia sẻ.

Sau nhiều lần đi công tác ở biên giới cũng như đi phục vụ cán bộ, chiến sĩ BĐBP nơi biên giới, hải đảo, ông đã sáng tác ca khúc “Lá thư biên giới” qua sự đồng cảm với lời thơ của tác giả Nguyễn Thanh Phúc. Ca khúc này với giai điệu tình cảm trữ tình gợi nên sự da diết, yêu thương và sự gắn bó giữa người chiến sĩ nơi biên cương và người thương ở nơi quê nhà trong những ngày xa cách.

Là người lính Biên phòng, sau bao tháng năm được đi và phục vụ các miền biên giới, hải đảo, những tình cảm, niềm vinh dự và tự hào nơi biên cương của Tổ quốc khiến ông luôn chất chứa trong tim, luôn khát khao về tình yêu quê hương đất nước, luôn vững niềm tin và sự quyết tâm giữ gìn biên giới, hải đảo bình yên. Cùng với đó là những cuộc gặp gỡ và chia tay người thương nơi quê nhà, bao nỗi nhớ thương vẫn chất chứa sau mỗi lần chia tay, nhưng lời ca vẫn cất lên xua đi giá lạnh. Đó chính là chất liệu để ông cho ra đời ca khúc “Tình người lính Biên phòng”: “Xa em rồi đêm nay, đêm nay, đêm Đông này ta chia tay, chia tay em nhé/ Dẫu mai này anh ra nơi biên cương để yên bình em vui nơi quê hương, bao nỗi nhớ thương tình người Biên phòng…”.

Nhạc sĩ Thế Việt tâm sự: “Thời gian phục vụ trong BĐBP không dài nhưng cho tôi rất nhiều trải nghiệm và chất liệu cho công việc sáng tác sau này. Người sáng tác luôn cần sự kiên trì, nhẫn nại và màu áo lính đã cho tôi điều này. Hằng năm, mỗi dịp đến Ngày Truyền thống BĐBP (3/3), chúng tôi lại cùng nhau gặp mặt ôn lại những kỷ niệm xưa và cùng hát ca những ca khúc của lực lượng mang quân hàm xanh. Tình nghĩa đồng chí, đồng đội vẫn rất thắm thiết, mặn nồng. Tôi thật sự biết ơn và trân trọng những ngày tháng được khoác trên mình màu áo xanh bộ đội, được hát phục vụ đồng đội và nhân dân”.

Ngô Khiêm