Nhân rộng mô hình 'Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học'

“Phiên tòa giả định” một trong những cách làm sáng tạo, mang lại hiệu quả cao trong tuyên truyền pháp luật thuộc mô hình “Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học”.

Đến nay, sau hơn một năm triển khai thực hiện, mô hình này đã hoạt động thực chất, mang lại hiệu quả rõ nét, bước đầu lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội, được các cấp chính quyền, nhân dân đồng tình, ủng hộ.

Sáng tạo, hiệu quả cao

Thời gian qua, những “phiên tòa giả định”tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên đã được Công an các đơn vị, địa phương phối hợp Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân các cấp và các trường học trên địa bàn tỉnh Nghệ An tổ chức rộng rãi.

Nội dung các phiên tòa giả định được xây dựng từ các tình tiết của những vụ án có thật, gắn với đặc điểm tâm lý lứa tuổi. Phiên tòa giả định mang tính trực quan, phản ánh đầy đủ hành vi phạm tội của bị cáo, các quy định pháp luật và mức án được áp dụng, giúp học sinh hiểu rõ hơn hoạt động của những người xử án, biết được ranh giới giữa cái đúng và cái sai, tính nghiêm minh của pháp luật có tác dụng răn đe, phòng ngừa chung.

Thông qua phiên tòa giả định đã “mềm hóa” những quy định của pháp luật, thay vì phải nhớ những điều khoản, quy định một cách máy móc, khô khan thì mọi người sẽ nhớ đến hành vi vi phạm của các bị cáo trong buổi xét xử, dễ tiếp thu các nội dung kiến thức pháp luật, để từ đó tránh những vi phạm tương tự.

Em Nguyễn Tuệ Như, học sinh Trường THPT Quỳnh Lưu 1, chia sẻ: "Qua phiên tòa giả định đã giúp chúng em có thêm những kiến thức bổ ích, hiểu rõ những hậu quả và hình phạt đối với người vi phạm luật. Từ đó, chúng em sống, học tập và làm việc đều có ý thức chấp hành pháp luật và còn tuyên truyền được cho người thân, những người xung quanh những kiến thức về pháp luật thiết thực, ý nghĩa”.

Việc tổ chức và nhân rộng các phiên tòa giả định được xem là cách làm thiết thực, sáng tạo, mang lại hiệu quả giáo dục, răn đe cao đối với mọi người, nhất là thanh, thiếu niên. Từ đó, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong giới trẻ, xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật, đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn.

“Trường học không ma túy”, một cuộc thi được Công an Nghệ An phối hợp với Bộ Công an tổ chức cho sáu trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Vinh (cũ) tại Trường trung học phổ thông Hà Huy Tập.

“Trường học không ma túy”, cuộc thi góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, không có học sinh vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy.

Với hình thức tuyên truyền hấp dẫn, sáng tạo, dưới dạng gameshow truyền hình, qua bốn phần thi, gồm: Giới thiệu, hiểu biết, hùng biện và tài năng đã khiến cho các học sinh vô cùng thích thú, hào hứng.

Ngoài mục đích tuyên truyền Luật Phòng chống ma túy, tăng cường sự hiểu biết, trang bị kiến thức cho học sinh về hiểm họa, tác hại của ma túy đối với sức khỏe, cuộc thi còn giúp các em nhận diện về các loại ma túy, đặc biệt là các loại ma túy tổng hợp núp bóng dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử. Qua đó, góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, không có học sinh vi phạm pháp luật liên quan đến ma túy.

Giành giải Nhất cuộc thi “Trường học không ma túy”, cùng với nhiều giải thưởng tại các cuộc thi, Trường trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng trở thành một trong những đơn vị điểm trong phong trào giáo dục pháp luật và kỹ năng sống trên địa bàn Nghệ An.

Thầy Đậu Hoàng Hưng, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, những kiến thức và kỹ năng từ các buổi tuyên truyền đã được học sinh áp dụng vào thực tiễn. Đặc biệt, 100% học sinh nhà trường nghiêm túc chấp hành pháp luật, nhất là trong lĩnh vực an toàn giao thông. Sự cố gắng của thầy và trò nhà trường đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng môi trường học đường an toàn, kỷ cương, và văn minh.

Đây là hai trong những cách làm sáng tạo, mang lại hiệu quả cao trong tuyên truyền pháp luật thuộc mô hình “Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học” trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Lan tỏa

Nghệ An hiện có 1.517 trường học từ trung học phổ thông đến mầm non với gần 1,1 triệu cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh. Thời gian qua, tình trạng học sinh vi phạm pháp luật trên địa bàn Nghệ An vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, ngày càng gia tăng về số vụ việc và tính chất nghiêm trọng; đáng báo động nhất là tình trạng trẻ em, học sinh bị đuối nước.

Trước tình hình đó, tháng 3/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo Công an tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo xây dựng, triển khai mô hình “Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học”, ra mắt mô hình điểm cấp tỉnh tại Trường trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng.

Đến nay, sau hơn một năm triển khai, mô hình đã hoạt động thực chất, hiệu quả rất rõ nét, bước đầu lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội. Theo đó, đã được nhân rộng tại 1.517 trường học trên toàn tỉnh (đạt 100%) và chiếm 38% tổng số mô hình về phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở Nghệ An.

Lần đầu tiên, ba ngành Tư pháp tỉnh Nghệ An phối hợp chỉ đạo tổ chức rất thành công chương trình “Phiên tòa giả định” mang ý nghĩa tuyên truyền trực quan sâu sắc. Trong quá trình triển khai mô hình, có sự đột phá, đổi mới, sáng tạo, đa dạng hóa về nội dung và phương pháp tuyên truyền… Bên cạnh đó, phối hợp Bộ Công an tổ chức cuộc thi “Trường học không ma túy” tạo dấu ấn sâu sắc.

Thông qua chương trình “Học làm chiến sĩ Công an” đã tạo chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động cho học sinh trong việc chấp hành pháp luật, rèn luyện kỹ năng sống

Trong mô hình, tăng cường phối hợp tổ chức hiệu quả, thực chất các chương trình, hoạt động trải nghiệm, hoạt động giáo dục và rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng ứng phó, xử lý các tình huống nguy hiểm cho học sinh, như tổ chức thành công 2 lớp “Học làm chiến sĩ Công an” với 20 nội dung, chuyên đề được triển khai hiệu quả, cơ bản đã làm chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động cho học sinh trong việc chấp hành pháp luật, rèn luyện kỹ năng sống.

Đây là chương trình đầu tiên trên địa bàn tỉnh Nghệ An, nhận được sự ủng hộ, đồng tình rất cao của nhân dân đến các lứa tuổi học sinh trong các trường học. Ngoài ra, Công an tỉnh phối hợp với các chính quyền địa phương tổ chức các lớp dạy bơi, kỹ năng bơi an toàn, ứng cứu đuối nước trong dịp nghỉ hè...

Cùng với công tác tuyên truyền, Công an Nghệ An triển khai quyết liệt các giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự nhằm xây dựng vững chắc “hành lang an toàn” xung quanh khu vực trường học.

Theo đó, tổ chức bốn đợt cao điểm, ra quân xử lý các vi phạm về trật tự an toàn giao thông của cán bộ, giáo viên, học sinh trong năm 2024 và đầu năm 2025. Đã phát hiện hơn 28.900 lượt học sinh có hành vi vi phạm về an toàn giao thông; trong đó răn đe, nhắc nhở gần 14.000 trường hợp và lập biên bản xử phạt 14.900 trường hợp, tạm giữ 4.870 mô tô, 4.600 phương tiện khác.

Công an Nghệ An xử lý nghiêm tình trạng học sinh vi phạm trật tự an toàn giao thông

Đồng thời, triển khai hiệu quả các mặt công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và quản lý nhà nước về trật tự xã hội chung quanh khu vực trường học. 100% công an xã, phường phối hợp các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, nhà trường tổ chức tuyên truyền, vận động đến toàn bộ cán bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh và các gia đình, hộ kinh doanh xung quanh trường học ký cam kết chấp hành nghiêm quy định của pháp luật.

Đại tá Trần Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An khẳng định, đây là mô hình mang tính tổng thể, toàn diện với nhiều biện pháp, giải pháp căn cơ, thiết thực, ý nghĩa và tính khả thi rất cao. Để có được những kết quả trên là nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; sự phối hợp thường xuyên, hiệu quả của các cơ quan, ban, ngành, các tổ chức chính trị-xã hội từ tỉnh đến cơ sở và sự đồng hành của các tầng lớp Nhân dân. Trong đó công tác phối hợp giữa Công an tỉnh và Sở Giáo dục và Đào tạo luôn được hai ngành dành nhiều thời gian, công sức để xây dựng chương trình, duy trì, phát huy hiệu quả.

Khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện mô hình “Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học”

Những kết quả đạt được sau hơn một năm xây dựng, triển khai mô hình “Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học” đã minh chứng rõ nét cho tiềm năng của mô hình, tạo tiền đề để nhân rộng trên phạm vi cả nước, vì một thế hệ học sinh có tri thức, có văn hóa “vừa hồng, vừa chuyên”, góp phần xây dựng môi trường giáo dục đảm bảo an toàn, thân thiện, lành mạnh.

THÀNH CHÂU - PHAN TUYẾT