Nhiễm trùng hoại tử mất khả năng đi lại vì dao chém đứt gân không biết

Một vết thương do dao chém ở gót chân tưởng chừng đơn giản đã đẩy người phụ nữ 49 tuổi đến nguy cơ mất khả năng đi lại vĩnh viễn do nhiễm trùng và hoại tử nghiêm trọng.

Nhờ kỹ thuật vi phẫu tiên tiến, các bác sĩ đã tái tạo gần như hoàn toàn gân gót – bộ phận quan trọng quyết định khả năng vận động – giúp bệnh nhân hy vọng lấy lại 80 – 90% chức năng đi lại.

Vi phẫu tái tạo gân đứt cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Ban đầu, vết thương của bệnh nhân chỉ được khâu da tại một cơ sở y tế địa phương mà không phát hiện tổn thương gân gót chân bị đứt. Khi khả năng đi lại không cải thiện, bệnh nhân được chẩn đoán đứt gân và phẫu thuật nối gân tại một cơ sở khác.

Tuy nhiên, sau mổ, vết thương xuất hiện áp xe, nhiễm trùng hoại tử nặng, buộc phải mổ lại lần hai để làm sạch. Dù vậy, tình trạng vẫn trầm trọng: vết thương không lành, liên tục chảy dịch, toàn bộ gân gót hoại tử dài 10–12cm, mô mềm quanh gót bị phá hủy, khiến bệnh nhân gần như mất hoàn toàn khả năng vận động.

Tổn thương gót chân do nhiễm trùng nặng - Ảnh BVCC

TS.BS Dương Mạnh Chiến, chuyên gia tạo hình tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết: “Trước tổn thương phức tạp với nhiễm trùng sâu, mất cả gân và da, chúng tôi phải can thiệp theo hai giai đoạn. Đầu tiên, cắt lọc mô hoại tử, làm sạch ổ mủ và sử dụng hệ thống hút áp lực âm (VAC) để kiểm soát nhiễm trùng.

Sau khi mô sạch, ê-kíp thực hiện kỹ thuật vi phẫu ‘vạt chùm’ – lấy một vạt tổ chức từ vùng đùi, gồm hai phần riêng biệt gân và da trên cùng một cuống mạch cấp máu rồi nối vào hệ mạch tại gót chân”.

Điểm đặc biệt của ca mổ là sử dụng gân từ cơ căng mạc đùi – loại gân dày, chắc, có độ đàn hồi và sức chịu tải phù hợp – để tái tạo gân gót. Gân này được cuộn lại, tạo hình giống gân nguyên bản và đính vào gót chân.

Đồng thời, một vạt da kèm mạch máu được chuyển xuống để che phủ vùng khuyết da rộng. Cả hai vạt được nuôi sống bằng kỹ thuật vi phẫu nối mạch máu dưới kính hiển vi hiện đại, với độ phóng đại có thể lên tới 40 lần, đảm bảo thao tác chính xác trên các mao mạch nhỏ hơn sợi tóc.

Thực hiện tái tạo đồng thời gân và da có mạch máu riêng bằng kỹ thuật vi phẫu ‘vạt trùm’ trong bối cảnh nhiễm trùng nặng - Ảnh BVCC

TS.BS Chiến nhấn mạnh: “Đây là lần đầu tiên tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thực hiện tái tạo đồng thời gân và da có mạch máu riêng bằng kỹ thuật vi phẫu ‘vạt trùm’ trong bối cảnh nhiễm trùng nặng. Rất ít cơ sở tại Việt Nam đủ năng lực thực hiện kỹ thuật này”.

Hệ thống kính hiển vi vi phẫu hiện đại đóng vai trò then chốt, giúp tăng độ phóng đại hình ảnh từ 4,5 lần (kính lúp thông thường) lên 40 lần, cho phép quan sát chi tiết mao mạch, giảm thiểu nguy cơ tắc mạch hoặc hoại tử vạt ghép.

Ca phẫu thuật không chỉ đòi hỏi kỹ thuật vi phẫu cao cấp mà còn là bài toán phức hợp: kiểm soát nhiễm trùng, phân biệt mô sống – mô hoại tử, lựa chọn vật liệu thay thế có độ tương đồng cơ sinh học cao. Sau khi phẫu thuật thành công, bệnh nhân có thể phục hồi gần như hoàn toàn chức năng đi lại, vốn phụ thuộc lớn vào gân gót – nơi chịu lực chính khi bước đi.

Tổn thương trước và sau phẫu thuật - Ảnh BVCC

Từ ca bệnh này, TS.BS Chiến khuyến cáo: “Tổn thương gân và mô mềm cần được đánh giá kỹ ngay từ đầu. Chỉ khâu da mà bỏ sót gân có thể dẫn đến mất chức năng nghiêm trọng.

Kiểm soát vô khuẩn sau mổ cũng là yếu tố sống còn để tránh nhiễm trùng và hoại tử, và nếu gân gót đã bị hoại tử thì cần được đưa đến cơ sở có khả năng tạo hình chuyên sâu để có thể tái tạo lại và phục hồi chức năng gân gót”.

Thực hiện kỹ thuật vi phẫu - Ảnh BVCC

Người dân cần đến ngay các cơ sở chuyên sâu khi vết thương không lành, có dấu hiệu chảy dịch, sưng đau. Với những trường hợp tổn thương phức tạp như trên, chỉ các trung tâm có chuyên môn vi phẫu và trang thiết bị hiện đại mới đủ khả năng xử lý hiệu quả.

Thúy Nga