Nhiệm vụ thiêng liêng của các đội quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn

Hơn một tháng bước vào nhiệm vụ của giai đoạn mới (mùa khô 2025-2026), những khu rừng rẫy ở Battambang trở thành nơi người chiến sĩ K73 miệt mài đào xới từng thước đất. Đá sỏi chắn ngang, rễ cây đâm xuyên chằng chịt từng vị trí được xác định là nơi chôn cất hài cốt liệt sĩ. Mỗi nhát cuốc, nhát xẻng bổ xuống đất, từng nhát dao sắc lẹm chặt vào khúc rễ cây đều được thực hiện với sự kiên nhẫn và lòng thành kính, tri ân. Đại úy Nguyễn Thanh Thành, Trợ lý Chính sách-Dân vận Đội K73 nói mà giọng vẫn còn nghẹn ngào: “Lần đầu đi làm nhiệm vụ này tôi mới thấu những gian nan mà anh em đã trải qua bấy lâu. Dù vất vả nhưng tôi càng thấy rõ hơn ý nghĩa lớn lao của công việc mình đang làm. Đây không chỉ là nhiệm vụ, mà là lời hứa trước nhân dân, lãnh đạo, đồng đội... rằng dù các chú, các bác nằm lại nơi đâu, chúng tôi cũng sẽ tìm và đưa về với đất mẹ”.

Đội K73 quy tập hài cốt liệt sĩ tại ấp Chill, xã Traeng, huyện Rotanak Mondol, tỉnh Battambang trên đất bạn Campuchia.

Chiến trường xưa, nay đổi thay nhiều. Có nơi rừng rậm đã phủ kín, có nơi người dân khai hoang làm rẫy, có tọa độ bị xóa mờ theo năm tháng nên từng câu chuyện ký ức của người dân bản địa luôn được anh em đơn vị trân trọng, là thông tin quý giá. Có hôm, chỉ để xác minh một lời kể, đơn vị phải đi hàng trăm cây số, xuất phát từ tờ mờ sáng, đến tối mịt mới trở về căn cứ, áo quần ướt sũng, tay chân rã rời. Thượng tá Trần Hùng Cường, Chính trị viên Đội K73 chia sẻ: “Manh mối thì ít, địa hình thay đổi nhiều... nhưng chúng tôi tâm niệm còn thông tin là còn tìm kiếm, không cho phép mình bỏ sót bất cứ khả năng nào. Quyết tâm của đơn vị là không để một liệt sĩ nào phải nằm lại nơi đất bạn. Đến nay, chúng tôi đã tìm và quy tập được 11 bộ hài cốt liệt sĩ, đưa về nơi trang trọng nhất của đơn vị để chờ ngày trở về quê hương”.

Ở các tỉnh Oddar Meancheay, Siem Reap và Banteay Meanchey, hành trình của Đội K71 cũng gian nan không kém. Có những cung đường đất trơn trượt, xe đi lắc lư như muốn đổ nhào. Có khi anh em phải lội qua những cánh đồng nước ngập mênh mông, vác từng bao trang bị qua bùn lầy. Đang đào xới mà mưa đổ xuống, sấm chớp giật liên hồi nhưng chẳng ai rời vị trí. Từng đồng chí lặng lẽ, tạm chờ hết sấm sét rồi tiếp tục công việc. Trung tá Nguyễn Hoài Thanh, Chính trị viên Đội K71 xúc động nói: “Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ vừa là nhiệm vụ chính trị đặc biệt, vừa là tình cảm thiêng liêng của người đang sống dành cho những người đã hy sinh. Chúng tôi luôn xác định còn một liệt sĩ nằm lại nơi đây là chúng tôi còn trách nhiệm đi tìm bằng tất cả tâm huyết, lòng biết ơn và danh dự của người chiến sĩ”.

Giữa những bản làng hẻo lánh của người dân Campuchia, bóng dáng các chiến sĩ Đội K71 vẫn đều đặn xuất hiện từ sáng sớm tới chiều muộn. Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ nhất. Hạ sĩ Nguyễn Thành Long, chiến sĩ Phân đội 2, Đội K71 bộc bạch: “Có ngày đào cả chục mét khối đất mà chẳng thấy gì, nhưng chỉ cần phát hiện một mảnh xương hay một kỷ vật nhỏ của liệt sĩ thôi là bao mệt mỏi như tan biến hết”.

Tính đến thời điểm này, hai đội K71 và K73 đã quy tập được 132 bộ hài cốt liệt sĩ. Mỗi bộ hài cốt là một hành trình đầy gian nan, là bao mồ hôi thấm vào đất đá, là những bước chân vượt qua hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, thậm chí đối diện với hiểm nguy. Ngày các anh trở về với đất mẹ sẽ là ngày dịu bớt những khắc khoải chờ mong của gia đình, đồng đội. Hơn nửa thế kỷ sau chiến tranh, giữa rừng sâu đất bạn, những người chiến sĩ đội K vẫn lặng lẽ viết tiếp hành trình tri ân bằng sự khiêm nhường, bền bỉ với tấm lòng son sắt và một mệnh lệnh từ chính trái tim.