Nhiều đề xuất 'hết sức cần thiết' cho công tác giảm nghèo bền vững của TPHCM

TPHCM là đô thị đặc biệt, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo và khoa học công nghệ, là đầu tàu kinh tế có sức thu hút, lan tỏa lớn trong vùng và cả nước, một trong những đô thị lớn và đông dân, nơi có tốc độ phát triển kinh tế cao và năng động.

Sau sáp nhập TPHCM hiện có 168 đơn vị hành chính cấp xã (113 phường, 54 xã và 1 đặc khu) có 3.403.057 hộ gia đình, trong đó có 21.961 hộ nghèo, hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 0,64 tỷ lệ hộ dân thành phố.

Giảm nghèo về đích sớm

Giai đoạn 2021 - 2025, khu vực TPHCM (cũ) đã đạt vượt chỉ tiêu của Thủ tướng Chính phủ giao giảm tỷ lệ hộ nghèo hằng năm theo chuẩn nghèo thành phố; thành phố hoàn thành chỉ tiêu giảm nghèo theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra trước thời hạn 2 năm, hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo chuẩn quốc gia và không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo thành phố.

Ông Nguyễn Phước Lộc - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, trao xe máy cho 2 hộ dân tại chương trình an sinh xã hội vừa qua. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Trong giai đoạn 2022 - 2025, khu vực tỉnh Bình Dương (cũ) đã đạt vượt chỉ tiêu của Thủ tướng chính phủ giao giảm tỷ lệ hộ nghèo hằng năm; đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của khu vực còn lại 1,37%, đã hoàn thành vượt mức chỉ tiêu giảm nghèo trước thời hạn 2 năm.

Còn tại khu vực tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), trong giai đoạn 2022 - 2025 đã hoàn thành chỉ tiêu của Thủ tướng Chính phủ giao giảm tỷ lệ hộ nghèo hằng năm theo chuẩn nghèo của tỉnh. Đến cuối năm 2022, tỉnh không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn quốc gia. Đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của khu vực còn lại 0,35%, hoàn thành trước 2 năm về mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo theo Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, HĐND tỉnh đề ra, hoàn thành chỉ tiêu giảm hộ nghèo của năm 2025.

Đa dạng các chính sách an sinh xã hội

TPHCM (bao gồm các địa phương trước sáp nhập) cũng đã đạt nhiều kết quả trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội.

Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM trao tặng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: LÊ VĨNH

Điển hình như TPHCM (cũ) đã hỗ trợ miễn, giảm học phí cho 73.676 lượt học sinh, với số tiền là 38,132 tỷ đồng; hỗ trợ chi phí học tập cho 152 lượt sinh viên người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, với số tiền là 1,226 tỷ đồng; hỗ trợ chi phí học tập cho 89.141 lượt học sinh thuộc hộ nghèo, với số tiền là 104,599 tỷ đồng; hỗ trợ học bổng cho 63.488 học sinh, với số tiền là hơn 115,243 tỷ đồng.

Hằng năm, TPHCM tổ chức phiên, sàn giao dịch để hỗ trợ người lao động tìm kiếm việc làm. Qua đó, đã hỗ trợ giải quyết việc làm cho 18.208 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát mức chuẩn hộ cận nghèo, cụ thể đã hỗ trợ việc làm trong nước cho 18.813 lao động và ngoài nước là 20 lao động. Hỗ trợ đào tạo nghề cho 4.442 lao động, với số tiền 777,64 triệu đồng.

Nhiều năm qua, TPHCM luôn thực hiện tốt công tác chăm lo cho người nghèo, người khó khăn. Ảnh: LÊ VĨNH

Trong khi đó, tỉnh Bình Dương (cũ) đã cấp 75.313 lượt thẻ bảo hiểm y tế hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo, với tổng kinh phí 59,470 tỷ đồng. Ngoài ra, Ban vận động "Ngày vì người nghèo tỉnh Bình Dương" hỗ trợ 2.879 người nghèo khám chữa bệnh với tổng kinh phí 2,456 tỷ đồng đồng. Thực hiện chi hỗ trợ tiền điện cho 19.748 lượt hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo với tổng kinh phí 13,730 tỷ đồng. Cạnh đó, vận động xã hội hóa được 45,831 tỷ đồng để hỗ trợ tặng quà người nghèo vào các dịp Lễ Tết và đột xuất.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Thị Diệu Thúy trao quyết định công nhận hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều của thành phố giai đoạn 2021-2025 cho quận Phú Nhuận (cũ). Ảnh: ÁI MY

Còn tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), Quỹ “Vì người nghèo” các cấp đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa 915 căn nhà, với số tiền là 52,461 tỷ đồng cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Thực hiện giải ngân cho 5.717 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ thoát nghèo vay với số tiền 242,055 tỷ đồng; đồng thời, nâng mức cho vay tối đa là 0,1 tỷ đồng đối với các hộ có uy tín, làm ăn hiệu quả và có nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh.

Lấy người dân làm trung tâm và chủ thể

Trong giai đoạn 2026 - 2030, TPHCM đặt mục tiêu giảm phân hóa tỷ lệ giàu, nghèo ở khu vực thành thị và khu vực nông thôn, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Theo đó, bảo đảm phát triển mang tính bao trùm và bền vững, lấy người dân làm trung tâm và chủ thể của quá trình phát triển. Việc triển khai Chương trình giảm nghèo bền vững gắn kết chặt chẽ, đồng bộ và hiệu quả giữa xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, coi đây là hai mục tiêu không thể tách rời nhằm hướng tới phát triển toàn diện, tiến bộ và công bằng xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Bệnh viện Y học Cổ truyền TPHCM tặng thẻ BHYT miễn phí cho người dân khó khăn tại phường Xuân Hòa. Ảnh: HỒNG ĐÀO

TPHCM tập trung triển khai thực hiện các chính sách, giải pháp hỗ trợ cho hộ gắn với Chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới thông minh, hiện đại. Tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số trong phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.

Đề xuất tăng gấp đôi mức vay cho người nghèo

Mới đây, UBND TPHCM có tờ trình HĐND thành phố về dự thảo Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn thành phố.

Về chính sách tín dụng cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, UBND TPHCM đề xuất cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo áp dụng chung 1 mức lãi suất là 0,5%/tháng (6%/năm), theo mức lãi suất cho vay hiện tại của TPHCM (Khu vực 1).

Lãnh đạo TPHCM trao học bổng cho học sinh. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Mức vay tối đa đề xuất tăng lên 200 triệu đồng/hộ (mức vay tối đa hiện tại là 100 triệu đồng/hộ). Theo UBND TPHCM, mức cho vay hiện nay không đủ để đáp ứng nhu cầu vốn thực tế cho nhiều ngành nghề, đặc biệt là những lĩnh vực đòi hỏi đầu tư lớn về máy móc, thiết bị công nghệ hoặc nguồn nguyên liệu chất lượng cao.

Bên cạnh đó, do giá cả nguyên vật liệu tăng, chi phí đầu tư để xây mới/sửa chữa nhà ở cũng tăng, mặt bằng chi phí tại TPHCM cao hơn so với mặt bằng chung của cả nước. Do vậy, mức cho vay theo quy định hiện nay tối đa là 100 triệu đồng/hộ là chưa phù hợp với tình hình thực tế của TPHCM để đảm bảo hộ, các thành viên trong hộ vay vốn tổ chức sản xuất làm ăn, sửa chữa nhà.

UBND TPHCM cũng đề xuất cho vay học sinh sinh viên là thành viên thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn TPHCM được vay từ nguồn vốn cho vay hỗ trợ giảm nghèo, với các quy định cho vay thực hiện theo quy định của Trung ương và quy định của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Tại tờ trình, UBND TPHCM cũng đề xuất cơ chế, chính sách cho vay giải quyết việc làm; cơ chế, chính sách cho vay người chấp hành xong án phạt tù; cơ chế, chính sách cho vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội; nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân; xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.

Đoàn phúc tra TPHCM khảo sát hộ nghèo trên địa bàn. Ảnh: PHAN ANH

Theo UBND TPHCM, từ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn trên địa bàn thành phố; hiện nay, chưa có chính sách chung để hỗ trợ tín dụng cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác (cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; cho vay học sinh sinh viên thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; cho vay người chấp hành xong án phạt tù; cho vay hỗ trợ giải quyết việc làm, duy trì và mở rộng việc làm; cho vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở) để ổn định cuộc sống, yên tâm tham gia sản xuất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, an sinh xã hội của thành phố.

Do đó, UBND TPHCM nhận thấy việc xây dựng Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác áp dụng chung trên địa bàn TPHCM là có cơ sở pháp lý, phù hợp, hết sức cần thiết với tình hình thực tế hiện nay.

Thiện An