Nhiều người chọn giải pháp không ra ngoài khi bụi mịn ngập phố phường

Lượng bụi mịn vượt ngưỡng khiến khung cảnh nhiều tuyến phố Hà Nội như phủ một màu khói trắng. Ảnh minh họa: IT

Hà Nội chịu "phủ bụi mịn" ô nhiễm không khí nghiêm trọng

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn (PM2.5), đã và đang là vấn đề lớn ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Câu chuyện bụi mịn ở Hà Nội trong những ngày qua đã trở thành đề tài được bàn tán rất "nóng" trên các diễn đàn. Bụi mịn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người lớn mà còn đặc biệt nguy hiểm với trẻ em và người già. Cùng với đó, thời tiết khô hanh cũng làm gia tăng các vấn đề về hô hấp. Tuy nhiên, dù mức độ rủi ro đã được cảnh báo nhiều năm, câu hỏi “giải pháp căn cơ cho ô nhiễm không khí” đến nay vẫn bỏ ngỏ, chưa xuất hiện lời đáp đủ thuyết phục cả về tính khả thi lẫn nguồn lực thực thi.

Về tác hại của ô nhiễm không khí và bụi mịn thì ai ai cũng đã rõ. Khái niệm bụi mịn cũng đã dần quen thuộc đối với người dân Hà Nội trong những ngày "đến hẹn lại lên" (tháng 11, tháng 12 hàng năm). Sau nhiều đợt ô nhiễm cao kéo dài, người dân đã hình thành phản xạ phòng vệ: nhìn ứng dụng đo AQI trước khi di chuyển. Không khí vượt ngưỡng 150, thậm chí 200 AQI khiến nhiều phụ huynh lập tức cho trẻ nghỉ học ngoại khóa, người già tạm dừng thể dục ngoài trời.

Một màn sương bụi mịn phủ trắng cầu Long Biên chiều 12/7/2025. Ảnh: PV.

Anh Toàn (phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám) cho biết: "Nhà tôi có 2 con nhỏ và 2 bố mẹ già. Mỗi mùa khô này, Hà Nội chìm trong khói bụi. Tôi vô cùng lo lắng. Nỗi lo bệnh lý hô hấp, viêm phổi, hen suyễn của bố mẹ tôi tái phát, còn bản thân thì cũng viêm xoang mãn tính, chưa kể hai con nhỏ đều cần chăm sóc, bảo vệ vì dễ viêm đường hô hấp, vì vậy, tốt nhất là cho nghỉ ở nhà cho an toàn."

Không chỉ anh Toàn, chị Trang (Khâm Thiên, Hà Nội) và nhiều phụ huynh cũng tự chọn cách bảo vệ các bạn nhỏ trong gia đình và cho chính mình, rất nhiều người chọn cách ở nhà để tránh bụi.

"Cảm giác ở nhà chắc chắn là “vùng an toàn” hơn trong bối cảnh không khí ngày càng ô nhiễm. Việc chuyển toàn bộ sinh hoạt sang trong nhà gần như không còn là quyết định cực đoan mà trở thành lựa chọn hợp lý" - Chị Trang cho biết.

Với sự phát triển của công nghệ, hiện nay, ngay cả người đi làm cũng có thể họp trực tuyến, mua sắm có dịch vụ giao hàng, hội họp có thể dời lịch. Chỉ cần một cuộc ho, một đợt dị ứng, họ đủ hiểu “cái giá” của việc hít thở không khí ngoài trời trong những ngày bụi mịn đậm đặc.

Có lẽ, nếu có thể chọn ở nhà, biết đâu, nhiều người dân lại có thể đóng góp được chút nhỏ bé làm sạch môi trường khi không phải di chuyển?

Nỗi lo dài hạn: Ô nhiễm/bụi mịn tại Hà Nội có thể được giải quyết?

Như đã nói, tình trạng ô nhiễm không khí đã tái diễn nhiều năm gần đây, đặc biệt vào những tháng mùa đông khi nghịch nhiệt xuất hiện, khiến Hà Nội luôn ở trong "top" thành phố có mức độ ô nhiễm cao nhất khu vực. Câu hỏi đặt ra: liệu bài toán này có thể giải quyết, hay chỉ tiếp tục xoay vòng cảnh “cảnh báo – đeo khẩu trang – đóng cửa ở trong nhà”?

Các chuyên gia đã phân tích rất nhiều: Từ nguyên nhân chủ quan đến khách quan, từ giao thông, thói quen sinh hoạt, việc xây dựng đô thị liên tục, hoạt động đốt rơm rạ và khí thải từ công nghiệp vùng ven... đều là những tác nhân gây ra tình trạng ô nhiễm và bụi mịn trầm trọng. Nhiều chuyên gia nhận định, nếu không can thiệp bằng giải pháp tổng thể và bắt buộc, các biện pháp mang tính khuyến cáo sẽ khó tạo chuyển biến.

Hà Nội hoàn toàn có thể cải thiện chất lượng không khí? Có người cho rằng, phải có nhiều biện pháp và công cụ quản lý mạnh tay: chuẩn khí thải nghiêm ngặt cho xe cũ, hạn chế xe máy theo lộ trình, kiểm soát vật liệu xây dựng, tăng phạt đốt rác – đốt rơm rạ, đồng thời mở rộng không gian xanh và giao thông công cộng. Vấn đề không còn nằm ở nhận thức, mà ở mức độ quyết liệt của chính quyền và sự đồng thuận của người dân.

Nhưng sẽ rất khó khăn.

Quang Minh