Nhiều người tiêu dùng chuộng sản phẩm xanh nhưng ngại chi thêm tiền

Các diễn giả trao đổi tại phiên tọa đàm “Hành trình xanh hóa của doanh nghiệp Việt Nam hướng tới mục tiêu Net Zero” thuộc Diễn đàn chuyển đổi xanh và Ngày hội tái chế năm 2025 tổ chức tại TPHCM vào sáng ngày 31-7.

Sáng ngày 31-7, Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao phối hợp cùng Trung tâm nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức Diễn đàn chuyển đổi xanh và Ngày hội tái chế năm 2025 tại TPHCM.

Trong phiên tọa đàm “Hành trình xanh hóa của doanh nghiệp Việt Nam hướng tới mục tiêu Net Zero” thuộc diễn đàn, bà Phạm Minh Hương, Giám đốc dịch vụ phát triển bền vững, Deloitte Việt Nam, cho biết hiện các doanh nghiệp bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến phát triển bền vững thông qua việc tham gia hội thảo, đào tạo và tìm hiểu thông tin.

Tuy nhiên, một báo cáo của Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể năm ngoái cho thấy khoảng 60% doanh nghiệp biết đến các hoạt động phát triển bền vững. Đáng chú ý, có 39% doanh nghiệp chưa từng nghe nói đến phát triển bền vững. Trong số khoảng 60% doanh nghiệp đã nghe nói về phát triển bền vững, thực tế chỉ có 15% doanh nghiệp đã có chiến lược và triển khai hành động. Trong số 15% này, chỉ 7% doanh nghiệp dừng ở mức có chiến lược nhưng chưa có kế hoạch hành động cụ thể.

Theo bà Hương, nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp chưa thể chuyển từ nhận thức sang hành động nằm ở hai yếu tố then chốt là thiếu nguồn lực tài chính và thiếu đội ngũ nhân lực có chuyên môn trong lĩnh vực phát triển bền vững, chuyển đổi xanh.

Một rào cản khác là nằm ở phía thị trường tiêu dùng. Đại diện Deloitte Việt Nam cho biết dù có xu hướng quan tâm đến các vấn đề môi trường, người tiêu dùng vẫn khá dè dặt với mức giá cao của các sản phẩm xanh. Báo cáo của Deloitte cho thấy, có đến 50% người tiêu dùng quan tâm đến rác thải, kinh tế tuần hoàn và sản phẩm thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, chưa đến 30% người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm tiền cho các sản phẩm này.

Bà Hương cho biết kết quả khảo sát cũng ghi nhận, thay vì mua sắm các sản phẩm xanh đắt đỏ, phần lớn người tiêu dùng chọn những hành động thân thiện với môi trường ít tốn kém hơn như giảm rác thải sinh hoạt hoặc hạn chế dùng nhựa một lần. Cụ thể, 68% người tiêu dùng đồng ý hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần và 75% sẵn sàng sử dụng các sản phẩm tái chế từ đồ cũ.

Đại diện Deloitte Việt Nam cho rằng đây chính là cơ hội để các doanh nghiệp cân nhắc định hướng sản xuất những sản phẩm có giá trị sử dụng dài hạn hơn. Việc này vừa phù hợp xu hướng tiêu dùng bền vững, vừa tạo đà cho lộ trình chuyển đổi xanh trong điều kiện thị trường còn gặp khó về chi phí.

Các doanh nghiệp giới thiệu những sản phẩm xanh trong Diễn đàn chuyển đổi xanh và Ngày hội tái chế năm 2025 tại TPHCM.

Theo ông Nguyễn Huy, Tổng Giám đốc ngành đảm bảo kinh doanh và dịch vụ thực phẩm, khu vực Việt Nam và Campuchia thuộc Tập đoàn Intertek, vấn đề không nằm ở việc mục tiêu Net Zero là chiếc áo “quá rộng” cho doanh nghiệp Việt, mà là cách họ bắt đầu và đi từng bước. Việc thiếu hành động thực chất, hệ thống dữ liệu chưa đầy đủ và sự nhầm lẫn giữa chiến lược giảm phát thải và hoạt động tiếp thị đang làm chậm tiến trình.

Cũng tại hội thảo, ông Huỳnh Thành Đạt, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, cũng lưu ý chuyển đổi xanh không chỉ mang lại cơ hội, mà còn đặt ra không ít thách thức cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Từ việc thiếu vốn đầu tư công nghệ mới, thiếu thông tin về quy chuẩn môi trường quốc tế cho đến khó khăn trong tiếp cận chính sách hỗ trợ… đều là những rào cản cần được tháo gỡ kịp thời.

Vì vậy, Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu ban hành các chính sách khuyến khích cụ thể, hướng đến tháo gỡ các “nút thắt” thể chế, giúp doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn lực tài chính, thị trường công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ông Đạt nhấn mạnh việc chuyển đổi xanh chỉ có thể thành công khi tư duy và hành động đều được xanh hóa. Vì vậy, các đơn vị cần có chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, hiệu quả nhằm nâng cao nhận thức xã hội, đặc biệt trong cộng đồng doanh nghiệp về tầm quan trọng và lợi ích lâu dài của phát triển bền vững.

Các doanh nghiệp cũng cần chủ động xây dựng chiến lược dài hạn, trong đó tính đến các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt của thị trường quốc tế về môi trường. Cùng với đó là đầu tư đổi mới công nghệ đồng bộ và hiện đại, sử dụng tài nguyên hiệu quả, giảm thiểu ô nhiễm và tăng tính cạnh tranh của sản phẩm.

Trao gói hỗ trợ “Chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp 2025”

Một trong những điểm nhấn của diễn đàn là lễ công bố và trao gói hỗ trợ “Chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp 2025” trị giá hơn 1 tỉ đồng cho 9 doanh nghiệp vừa và nhỏ. Gói hỗ trợ này nhằm giúp các doanh nghiệp nâng cao hệ thống quản lý chất lượng, đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu, giảm phát thải và hướng đến một nền kinh tế tuần hoàn, bền vững, thân thiện với môi trường.

Chín doanh nghiệp tiêu biểu đã được lựa chọn nhận gói hỗ trợ gồm Công ty trách nhiệm hữu hạn quốc tế Dika Happy, Công ty cổ phần Mật mía Miền Xanh, Công ty cổ phần Lúa Vàng Việt, Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại dịch vụ Hương Đất, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Mỹ Long, Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu An Hòa, Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại nông sản Kim Long, Hợp tác xã Tài Thịnh Phát Farm và Công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất và thương mại Thảo dược Epis.

Các gói hỗ trợ gồm đào tạo nhận thức, khảo sát thực tế nhà xưởng, tư vấn xây dựng tiêu chuẩn chất lượng (HACCP, ISO…), báo cáo kiểm kê khí nhà kính và chi phí chứng nhận cho năm đầu tiên.

Minh Thảo