Nhiều nước kêu gọi cấm vật liệu trám răng chứa thủy ngân trước năm 2030

Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. cho rằng việc các chính phủ vẫn cho phép sử dụng các hợp chất chứa thủy ngân trong lĩnh vực y tế là không thể chấp nhận được, khi đã có các giải pháp thay thế an toàn hơn. Ông đặt câu hỏi tại sao thủy ngân bị coi là nguy hiểm trong pin, thuốc và mỹ phẩm, nhưng lại được chấp nhận trong nha khoa.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thủy ngân là một trong 10 hóa chất gây lo ngại lớn nhất cho sức khỏe cộng đồng do độc tính cao. Một số nước đã cấm hoàn toàn việc sử dụng vật liệu trám răng chứa thủy ngân - loại vật liệu đã được dùng phổ biến trong điều trị sâu răng suốt hơn 175 năm qua.

Công ước Minamata được thông qua năm 2013 và có hiệu lực từ năm 2017, với hơn 150 quốc gia tham gia, nhằm bảo vệ sức khỏe con người và môi trường khỏi các tác hại của thủy ngân. Công ước yêu cầu các nước thành viên từng bước loại bỏ vật liệu trám răng có chứa thủy ngân, song một nhóm các quốc gia châu Phi đề xuất tiến thêm một bước - cấm hoàn toàn việc sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu các sản phẩm này từ năm 2030.

Đại diện Burkina Faso nhấn mạnh rằng các nước đang phát triển hiện thiếu cơ sở hạ tầng để xử lý chất thải chứa thủy ngân. Tuy nhiên, một số quốc gia như Anh, Iran và Ấn Độ phản đối lộ trình này, cho rằng mốc 2030 là “quá sớm” và cần cân nhắc yếu tố chi phí cùng độ bền của các vật liệu thay thế.

Bên cạnh vấn đề nha khoa, hội nghị cũng thảo luận việc siết chặt quản lý các sản phẩm làm sáng da chứa thủy ngân - dù công ước đã cấm hoàn toàn loại mỹ phẩm này. Bà Monika Stankiewicz, Thư ký điều hành Công ước, cho biết doanh số các sản phẩm làm trắng da có chứa thủy ngân “đang bùng nổ trên thị trường trực tuyến toàn cầu”.

Một nghiên cứu của Liên minh Zero Mercury Working Group công bố cùng ngày ước tính khoảng 66 triệu hộp kem làm trắng da chứa thủy ngân được sản xuất mỗi năm, trong đó các sản phẩm có xuất xứ từ Thái Lan, Trung Quốc và Pakistan chiếm hơn 1/2.

Tuần này, các quốc gia tham dự hội nghị cũng sẽ bàn việc giảm sử dụng thủy ngân trong khai thác vàng thủ công và tìm giải pháp thay thế an toàn cho chất xúc tác có chứa thủy ngân trong sản xuất nhựa PVC.

Linh Tô (TTXVN)