Nhiều trường đại học dự kiến bỏ khối thi truyền thống: Lo ngại học sinh chịu tác động mạnh nếu thay đổi quá sát kỳ thi

Điều chỉnh mạnh các khối thi theo hướng thêm Ngoại ngữ, Toán

Trong nhóm các trường công bố sớm, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) thu hút sự chú ý khi dự kiến mở thêm hai ngành mới, Quản trị nhân lực và Truyền thông đa phương tiện, đồng thời điều chỉnh sâu các tổ hợp xét tuyển. Nhà trường vẫn sử dụng tổ hợp truyền thống như D01, D04, D06, D14, D15, DD2 hay C00, song đồng thời thông báo bỏ khối C00 (Văn, Sử, Địa) khỏi 11 ngành “nóng”, trong đó có: Báo chí, Đông phương học, Hàn Quốc học…

Lãnh đạo Nhà trường lý giải việc thay C00 bằng các tổ hợp có môn ngoại ngữ dựa trên định hướng đổi mới bài thi THPT, yêu cầu chuẩn đầu ra ngoại ngữ của Bộ và chiến lược quốc tế hóa chương trình đào tạo. Những ngành có tính hiện đại, nhu cầu hội nhập cao bắt buộc phải yêu cầu năng lực ngoại ngữ ngay từ đầu vào.

Tương tự, hàng loạt trường quân đội cũng có điều chỉnh mạnh. Trường Sĩ quan Chính trị thông báo bỏ hoàn toàn hai tổ hợp truyền thống A00 và C00 từ năm 2026, thay bằng C01, C03, C04 và D01. Học viện Biên phòng cũng bỏ C00 và A01, chỉ giữ lại ba tổ hợp C03, C04 và D01 cho tất cả hai ngành xét tuyển.

Trước đó, Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã chính thức bỏ tổ hợp C00 từ năm 2025 ở cả xét học bạ và xét điểm thi THPT, thay bằng các tổ hợp có Tiếng Anh, Tin học hoặc Giáo dục kinh tế và pháp luật. Trường chia ngành theo bốn nhóm, trong đó Báo chí - Xuất bản; Truyền thông - Quảng cáo; Quan hệ quốc tế; Ngôn ngữ Anh… đều yêu cầu môn Văn nhưng thay đổi môn thứ ba để phù hợp hướng đi mới. Một số môn chủ lực như Ngữ văn, Lịch sử hay Tiếng Anh còn được nhân hệ số 2 nhằm thể hiện ưu tiên.

Thay đổi cần phải có lộ trình

Theo Quy chế tuyển sinh đại học 2025, Bộ GD&ĐT không giới hạn số tổ hợp xét tuyển vào một ngành, song tổ hợp phải có ít nhất ba môn và “môn chung” của tổ hợp phải đóng góp tối thiểu 50% trọng số tính điểm. Các trường viện dẫn quy định này để điều chỉnh nhằm tăng “sự tương đồng đầu vào” và tiếp cận chuẩn quốc tế.

Dù vậy, sự thay đổi đồng loạt rơi đúng vào thời điểm học sinh lớp 12 đang tăng tốc ôn thi, khiến nhiều em bị động.

Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông Đại học Công thương TP HCM nhìn nhận, bất kỳ điều chỉnh nào ở thời điểm này đều khiến thí sinh khóa 2026 bỡ ngỡ. Ông khuyên thí sinh mở rộng tổ hợp, bổ sung Tiếng Anh hoặc Giáo dục kinh tế và pháp luật; đồng thời tìm hiểu các phương thức khác như thi đánh giá năng lực hoặc chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế để giảm phụ thuộc vào điểm thi THPT.

Ở góc độ khoa học giáo dục, thầy giáo Trần Trung Hiếu, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An), đưa ra quan điểm thẳng thắn: việc các trường đại học dự kiến bỏ các tổ hợp truyền thống trong thời điểm học sinh chuẩn bị bước vào kỳ thi THPT là “không hợp lý”. Thầy nhấn mạnh: “Thay đổi quan trọng cần có lộ trình tối thiểu 3 năm, bởi học sinh lớp 12 hiện nay đã xác định tổ hợp từ khi vào lớp 10”.

Thầy Hiếu phân tích, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 vẫn đang vận hành và chưa thật sự ổn định, thực tế đã phát sinh nhiều bất cập. Do đó, đổi mới cách thi và xét tuyển là đúng, nhưng “không thể làm theo kiểu chụp giật”. Theo thầy, sự thay đổi quá sát kỳ thi khiến học sinh lúng túng, phụ huynh lo lắng khi chỉ còn nửa năm nữa là đến kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026.

Thầy Hiếu nhấn mạnh: “Việc chọn tổ hợp thi phụ thuộc vào hai yếu tố năng lực, sở trường và nguyện vọng cá nhân. Với những em học không tốt các môn Khoa học tự nhiên, các tổ hợp Xã hội là lựa chọn phù hợp nhất. Vì vậy, trước khi bỏ các tổ hợp truyền thống, các trường đại học cần hiểu thực tế giáo dục phổ thông, thấu cảm năng lực và quyền lợi của học sinh. Hãy thử đặt mình vào vị trí các học sinh, phụ huynh có con đang học lớp 12 năm nay để thấy được tác động của quyết định này”...

Uyên Na