Nhìn lại công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019

Điều tra viên thu thập thông tin tại hộ và điền thông tin thu thập được vào chương trình CAPI, thông qua điện thoại ở huyện Lâm Thao…

Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 được tiến hành vào thời điểm 0 giờ ngày 01/4/2019 theo Quyết định số 772/QĐ-TTg ngày 26/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Qua đó, đã thu thập thông tin cơ bản về dân số và nhân khẩu học của trên 1,4 triệu người là nhân khẩu thực tế thường trú tại trên 402 ngàn hộ dân cư sinh sống trên địa bàn tỉnh. Đây là cuộc Tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn. Trong đó, phương pháp phỏng vấn điều tra là phỏng vấn trực tiếp để điền thông tin vào phiếu hỏi điện tử với sự trợ giúp của máy tính bảng và điện thoại thông minh (còn gọi là CAPI). Công tác chỉ đạo, phối hợp đã được tiến hành từ năm 2018. Để chuẩn bị và thực hiện Tổng điều tra năm 2019, lực lượng chỉ đạo, quản lý đã được thành lập tại ba cấp từ cấp tỉnh đến cấp xã. BCĐ cấp tỉnh là 14 thành viên, thành viên Văn phòng BCĐ cấp tỉnh là 20 thành viên, BCĐ cấp huyện là 173 thành viên; Văn phòng BCĐ cấp huyện là 152 thành viên. Ban chỉ đạo cấp xã số lượng là 1.998 thành viên.

… và phường Gia Cẩm, thành phố Việt Trì.

Việc thu thập thông tin tại địa bàn đã được thực hiện đồng loạt trên toàn tỉnh ngay sau Lễ ra quân, từ 7h30 ngày 01 đến hết ngày 25/4/2019. Để tiếp nhận và xử lý các trường hợp phản ánh của nhân dân về việc điều tra sót, công tác thu thập thông tin bổ sung những đối tượng này được thực hiện từ ngày 26/4 đến hết ngày 02/5/2019. Quá trình tổ chức thu thập thông tin tại địa bàn diễn ra khá thuận lợi, đảm bảo chất lượng và tiến độ. Tuy nhiên, trong quá trình thu thập thông tin tại địa bàn đã nảy sinh một số vấn đề khó khăn cho công tác thu thập thông tin. Vì vậy, BCĐ cấp tỉnh cùng với BCĐ các cấp tại địa phương tìm cách tháo gỡ nhằm đảm bảo tiến độ và chất lượng thông tin của Tổng điều tra. Việc tiếp cận hộ tại một số địa phương còn gặp khó khăn, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, nơi dân cư sống thưa thớt hoặc những hộ thường xuyên đi vắng, đi làm về muộn.Ngoài ra, BCĐ tỉnh đã triển khai công tác Tổng điều tra năm 2019 tới từng cơ quan, đơn vị, các sở, ban, ngành, đoàn thể từ cấp tỉnh đến cấp xã trong các kỳ họp của HĐND, UBND. Sở Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông tổ chức rà soát mạng lưới hạ tầng viễn thông nhằm đảm bảo chất lượng kết nối Internet băng thông rộng phục vụ Tổng điều tra. Ngành Công an đã cử lực lượng hỗ trợ điều tra viên trong quá trình tiếp cận hộ để phỏng vấn và thu thập thông tin, bảo vệ lực lượng tham gia Tổng điều tra năm 2019 tại các địa bàn khó khăn...Cùng với đó, công tác tuyên truyền luôn được thực hiện xuyên suốt, sâu rộng trong quá trình triển khai cuộc Tổng điều tra, BCĐ các cấp đã chỉ đạo quyết liệt về công tác tuyên truyền trên địa bàn. BCÐ Tổng điều tra cấp xã đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức thực hiện và giám sát tốt công tác tuyên truyền, đánh giá hiệu quả tình hình thực hiện của địa phương mình. Để phổ biến rộng rãi các nội dung trên, BCĐ tỉnh đã áp dụng đa dạng các hình thức tuyên truyền trên Báo Phú Thọ, Đài PT&TH tỉnh; sử dụng xe lưu động, băng rôn, khẩu hiệu, pano, áp phích, kết quả cụ thể: Đã phát đến tận hộ gia đình trên 400 nghìn tờ rơi (thư gửi hộ), trên 3 nghìn khẩu hiệu tuyên truyền đến tận khu dân cư, phát thanh trên 19 nghìn lượt hỏi - đáp về Tổng điều tra… Qua công tác tuyên truyền giúp các lực lượng tham gia nhận thức rõ trách nhiệm của mình, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Qua đánh giá sơ bộ về công tác thu thập thông tin tại hộ của điều tra viên cho thấy, các nội dung tuyên truyền cuộc Tổng điều tra đã phát huy tác dụng mạnh mẽ, góp phần vào thành công của cuộc Tổng điều tra. Đóng góp vào thành công chung đó, Cục Thống kê tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Giám sát điều tra viên thu thập thông tin tại các hộ dân ở xã Trung Sơn, huyện Yên Lập.

Ông Nguyễn Hiền Minh - Quyền Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh cho biết: Nhằm thống nhất trong công tác chỉ đạo thực hiện Tổng điều tra năm 2019, tỉnh đã ban hành Chỉ thị, văn bản về lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện Tổng điều tra dân số và nhà ở tại địa phương; trong đó, nhấn mạnh mục đích, yêu cầu, ý nghĩa và tầm quan trọng của Tổng điều tra. Bên cạnh đó, BCĐ cấp tỉnh đã thường xuyên nắm bắt, truyền tải kịp thời các văn bản chỉ đạo của BCĐ Trung ương đến các BCĐ cấp dưới, các giám sát viên, tổ trưởng và điều tra viên để thực hiện, đảm bảo các yêu cầu đề ra.Kết quả cho thấy, quy mô dân số của tỉnh tăng hơn so với 10 năm trước, tỷ lệ tăng dân số được kiểm soát. Quá trình đô thị hóa diễn ra đã tác động đến phát triển kinh tế, tạo việc làm cho người lao động; trình độ dân trí đã được nâng lên. Điều kiện nhà ở của các hộ dân đã được cải thiệt rõ rệt, đặc biệt là ở khu vực thành thị. Cụ thể, tổng số dân của tỉnh vào thời điểm 0 giờ ngày 01/4/2019 là 1.463.726 người. Trong đó, dân số nam là 726.909 người, chiếm 49,7%; dân số nữ là 736.817 người, chiếm 50,3%. Phú Thọ là tỉnh có dân số đứng thứ 20 cả nước. Sau 10 năm, quy mô dân số Phú Thọ tăng thêm 147.337 người. Tỷ lệ tăng dân số bình quân năm giai đoạn 2009 - 2019 là 1,06%/năm, thấp hơn mức tăng chung của cả nước (1,14%/năm).

Đinh Tú