Nhìn lại cuộc di dời dân lịch sử tránh bão số 13 của Gia Lai

Quyết liệt di dân với quy mô rất lớn

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2025 vừa được tổ chức, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn cho biết: Cơn bão số 13 (Kalmaegi) là một trong những cơn bão mạnh nhất trong nhiều năm qua, gây nên cảnh tượng hoang tàn và đổ nát chưa từng có, ảnh hưởng trực tiếp đến địa bàn tỉnh Gia Lai.

Một điểm đáng chú ý trong công tác ứng phó với bão số 13 là UBND tỉnh Gia Lai đã chỉ đạo di dời các hộ bị ảnh hưởng của bão trước 12 giờ ngày 6/11 với khoảng 94.000 hộ/342.000 nhân khẩu. Theo Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn, cuộc di dời dân khỏi các khu vực nguy hiểm trước khi cơn bão số 13 đổ bộ được đánh giá là cuộc di dân lớn nhất từ trước đến nay của tỉnh. Với mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng Nhân dân, toàn hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt, thực hiện triệt để, bắt buộc, không để người dân ở lại khu vực nguy hiểm.

Lực lượng dân quân xã Ia Tul hỗ trợ đưa người già yếu đến nơi sơ tán an toàn. Ảnh: Vũ Chi

Theo thống kê sơ bộ, thiệt hại ước tính ban đầu do cơn bão số 13 gây ra cho tỉnh Gia Lai hơn 5.000 tỷ đồng; có 2 người chết, 8 người bị thương; 199 nhà bị sập đổ; 12.447 nhà bị tốc mái; 15 thuyền bị chìm và 42 thuyền bị hư hỏng; 334 lồng, bè nuôi trồng thủy hải sản bị thiệt hại… Những con số này thấp hơn rất nhiều so với dự báo ban đầu và mức độ nguy hiểm của bão. Điều này thể hiện hiệu quả rõ rệt trong công tác phòng - chống, giảm nhẹ thiệt hại thiên tai.

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ghi nhận, biểu dương tỉnh Gia Lai đã vào cuộc tích cực trong công tác phòng - chống thiên tai. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, Gia Lai đã hạn chế được tối đa thiệt hại về người và tài sản cho Nhân dân; thể hiện rõ tinh thần chủ động, kỷ luật và trách nhiệm trong chỉ đạo, điều hành phòng - chống thiên tai. Trong đó, một trong những điểm đáng biểu dương nhất trong công tác ứng phó bão số 13 của tỉnh Gia Lai là việc di dời dân đến vùng an toàn. Trước tình hình bão phức tạp, nguy hiểm, Gia Lai đã rất quyết liệt để triển khai thực hiện di dân với quy mô rất lớn. Đây là bài học chung cho các địa phương khác trong công tác phòng-chống bão thiên tai.

Chủ động quy hoạch lại không gian dân cư

Ngay sau đó, tại buổi làm việc của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng với tỉnh Gia Lai về công tác khắc phục hậu quả bão số 13 vào chiều tối 8/11, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh cho biết: Tỉnh Gia Lai ứng phó với bão số 13 với tinh thần không để bị động, bất ngờ, tỉnh đã có cách làm chủ động - sáng tạo - quyết liệt hơn so với thông lệ: Bắt đầu họp triển khai công tác ứng phó, cấm biển, rà soát dân cư, hạ mực nước hồ chứa ngay từ khi bão đang bắt đầu hình thành phía Đông Philippines. Phương châm “phòng là chính” và “từ sớm, từ xa”, “xây dựng phương án ứng phó cao hơn một cấp so với dự báo” được quán triệt đồng bộ từ tỉnh đến xã. Một trong những điểm nổi bật nhất là quyết định tổ chức di dời dân với quy mô rất lớn - hơn 93.000 hộ/ 341.000 khẩu. Thực hiện triệt để, bắt buộc, không để người dân ở lại khu vực nguy hiểm; mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng Nhân dân…

Nhờ đó, mặc dù là địa phương nơi bão đổ bộ trực tiếp, thiệt hại về người rất thấp-thấp hơn rất nhiều so với dự báo ban đầu và so với mức độ nguy hiểm của bão-thể hiện hiệu quả rõ rệt trong công tác phòng-chống, giảm nhẹ thiệt hại thiên tai.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng động viên, chia sẻ những khó khăn của người dân thôn An Quang Đông trước những thiệt hại do bão số 13 gây ra. Ảnh: H.P

Sau bão, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành công điện khẩn chỉ đạo khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 13 với yêu cầu thực hiện nhanh nhất-quyết liệt nhất-hiệu quả nhất, mục tiêu cao nhất là sớm ổn định đời sống Nhân dân; không để người dân thiếu ăn, thiếu mặc, rét, không có chỗ ở; người bị thương được cứu chữa kịp thời và học sinh sớm trở lại trường. Tỉnh cũng quyết định hỗ trợ khẩn cấp cho các hộ gia đình có nhà bị sập đổ hoàn toàn với mức 60 triệu đồng/nhà; nhà bị tốc mái hoàn toàn 5 triệu đồng và nhà hư hỏng, tốc mái 2 triệu đồng/nhà; thực hiện các chế độ an sinh xã hội cấp thiết khác theo quy định, tạm ứng kinh phí từ ngân sách ngay để triển khai thực hiện.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng đánh giá cao tinh thần chủ động ứng phó bão của tỉnh, nhất việc thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ và chủ động di dời dân ra khỏi các vùng nguy hiểm. Từ đó, góp phần giảm thiểu tối đa thiệt hại do bão số 13 gây ra. Đồng thời, đề nghị tỉnh Gia Lai tập trung tối đa lực lượng, phương tiện nhanh chóng khắc phục hậu quả của bão. Trước mắt, ưu tiên bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo chu đáo cho các gia đình bị thiệt hại nặng do bão…

Tại buổi làm việc, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Thái Đại Ngọc khẳng định quan điểm của tỉnh Gia Lai xem việc giúp dân khắc phục hậu quả bão số 13 là nhiệm vụ cấp bách, ưu tiên hàng đầu. Tỉnh đã và đang đẩy nhanh tiến độ huy động lực lượng hỗ trợ người dân dựng lại nhà cửa, khôi phục sản xuất, sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường. Về lâu dài, tỉnh sẽ chủ động quy hoạch lại không gian dân cư, bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân trước thiên tai- Bí thư Tỉnh ủy Thái Đại Ngọc khẳng định.

Nguyễn Nhật