Nhọc nhằn khắc phục hậu quả sau lũ

Nhà máy Cơ khí Sơn Cẩm khôi phục sản xuất sau lũ để có doanh thu trả nợ linh kiện, thiết bị thay thế.

Lũ lụt do bão số 11 gây ra thiệt hại chưa từng thấy đối với nhiều doanh nghiệp nhỏ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Như Nhà máy Cơ khí Sơn Cẩm của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đầu tư và Sản xuất Duy Thanh ở xóm Đồng Xe, phường Quan Triều chuyên sản xuất các linh kiện đúc gang thép hợp kim phục vụ các ngành sản xuất công nghiệp, khai thác, chế biến khoáng sản... bị lụt ngập sâu gần 2 mét.

Lũ lụt ngập sâu, thời gian dài làm tủ điện, trạm biến áp, động cơ, lò luyện thép... của nhà máy bị hư hỏng nặng, mất hằng tháng trời để sửa chữa, thay thế phụ tùng, linh kiện, ngừng hoạt động, chuỗi cung ứng đứt gãy nên thiệt hại rất lớn. Giám đốc Nhà máy Nông Quang Huy chia sẻ: "Sau lũ, chúng tôi huy động tối đa nhân lực phun rửa nhà máy, sửa chữa, thay thế thiết bị hư hỏng, hiệu chỉnh và một tháng sau lũ hoạt động trở lại được để khôi phục sản xuất, việc làm, thu nhập cho 12 cán bộ, kỹ sư, công nhân, đáp ứng đơn hàng và có doanh thu chi trả mua sắm trang thiết bị hư hỏng".

Với người dân, hậu quả mà lũ lụt gây ra nặng nề và lâu dài. Sau lũ lụt chưa từng thấy, ngày 9/10 nước rút, ông Hà Đức Toàn là cán bộ hưu ở tổ 17, phường Phan Đình Phùng gọi cứu hộ kéo ô-tô nhãn hiệu Toyota Corona về Bắc Ninh sửa. Sau ba ngày, ông Toàn được gara báo giá chi phí sửa chữa, thay thế phụ tùng tốn gần 100 triệu đồng, nhưng đến nay vẫn chưa sửa được.

Ông Toàn tâm sự: "Xe bị ngập sâu gần hai ngày, nhiều bản mạch, con chíp bị hư hỏng mà gara chưa tìm được linh kiện thay thế. Sửa chữa tốn kém, số tiền tiết kiệm bấy lâu chi chi hết cho sửa chữa ô-tô”.

Cạnh nhà ông Toàn là gia đình ông Trần Văn Đạt cũng có ô-tô bị ngập mà không mang đi sửa được do các gara chưa tiếp nhận vì đã có quá nhiều ô-tô bị lũ lụt đang chờ sửa. Gara chưa tiếp nhận, ông Đạt tỉ mẩn tháo ghế, thảm sàn ra giặt, phơi, phụt rửa bùn đất trong ô-tô. Sau gần một tháng, ông Đạt thuê cứu hộ kéo ra gara để sửa, nhưng đến nay vẫn chưa xong.

Với nhiều người, ô-tô, xe máy là tài sản không nhỏ, là phương tiện đi lại, sinh kế hằng ngày, nhưng gần hai tháng sau mưa lũ kinh hoàng, các gara, tiệm sửa xe máy vẫn còn vô số ô-tô, xe máy chưa sửa được, nhiều xe sửa xong, đi vài ngày bị trục trặc, lại mang ra sửa.

Nguyên nhân chủ yếu là do lượng ngập nước xe quá nhiều, thiếu nhân lực sửa chữa, thiếu linh kiện thay thế, nhất là linh kiện điện tử, linh kiện độc quyền khan hiếm. Chi phí sửa mỗi ô tô bị ngập nước, phổ biến từ vài chục triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng, có những ô tô sửa chữa, thay thế linh kiện lên đến 300-400 triệu đồng, còn xe máy từ vài trăm ngàn đồng đến hàng chục triệu đồng.

Tuy nhiên, điều mà ông Toàn và nhiều người khác lo ngại là, xe bị ngập do lũ lụt, khi sửa xong, hệ thống máy móc, điện tử ô-tô vận hành không ổn định, một thời gian sau các điểm kết nối bị ăn mòn, han gỉ, hệ thống điện không tiếp xúc thì ô tô có thể “nằm đường” bất cứ lúc nào.

Gần 2 tháng sau lũ, ô tô tại các gara ở Thái Nguyên vẫn chưa sửa chữa được.

Bão Yagi (tháng 9/2024) gây mưa lũ rất lớn, làm cho vùng Cam Giá, phường Gia Sàng là nơi trồng đào thế, đào cảnh lớn nhất tỉnh Thái Nguyên gần như "xóa sổ". Sau đó người dân gắng gượng thu dọn đồng bãi, chăm sóc những cây đào còn sống sót, vay hàng chục tỷ đồng từ ngân hàng để mua đào giống về trồng, chăm sóc, gây dựng lại từ đầu với hy vọng có thu nhập dịp Tết Nguyên đán 2026.

Tuy nhiên, mưa lũ chưa từng thấy do bão số 11 đầu tháng 10/2025 nhấn chìm toàn bộ vùng đào Cam Giá rộng lớn, cuốn trôi toàn bộ công sức, vốn liếng, nhiều gia đình trở nên trắng tay, chưa biết đến khi nào mới khôi phục được.

Cầu Đen được xây dựng bằng bê tông cốt thép bắc qua suối Ngàn Me ở xã Nam Hòa dài hơn 100m, là cây cầu trên tuyến đường liên xóm, phục vụ nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa của người dân, đi lại của học sinh bị lũ cuốn trôi hoàn toàn. Trong lũ, suối Ngàn Me bị sạt lở hai bên bờ, nay rộng như sông, mất cầu nên người dân, học sinh phải đi đường vòng xa hơn, nhưng chưa biết đến bao giờ mới xây dựng lại được.

Những điều đó cho thấy, lũ lụt gây thiệt hại rất lớn đối với tài sản của doanh nghiệp, người dân sau nhiều năm gây dựng, hạ tầng của nhà nước và xã hội, hậu quả còn ảnh hưởng lâu dài, ám ảnh nhiều người.

Người dân rất vui mừng khi Đảng, Nhà nước đầu tư nguồn lực rất lớn, lên đến hơn 20 nghìn tỷ đồng để phòng, chống thiên tai tại tỉnh Thái Nguyên, trong đó có khu vực thường xuyên bị lũ lụt, ngập úng là đô thị trung tâm tỉnh Thái Nguyên để bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân, doanh nghiệp, công trình hạ tầng của nhà nước.

Các phương án, giải pháp phòng, chống lũ lụt được đưa ra, như phương án phòng, chống liên vùng, liên tỉnh, trồng và phục hồi rừng, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật gồm: Một số hồ chứa nước lớn, đê kết hợp đường giao thông hai bên sông Cầu, nâng cấp đập Thác Huống, nạo vét lòng sông, bơm thoát nước đô thị trung tâm tỉnh, xây dựng cầu Gia Bẩy...

Nguồn lực đầu tư rất lớn, người dân mong chờ phương án và giải pháp nào thì cũng cần triển khai nhanh, phòng, chống lũ lụt hiệu quả để bảo vệ tính mạng con người, bảo vệ thành quả có được. Vì đã hai năm liên tiếp lũ lụt cướp đi tính mạng nhiều người, thiệt hại hàng chục nghìn tỷ đồng, người dân đang phải gắng gượng sau lũ lụt và lại thấp thỏm lo âu trong những năm tới với biến đổi khí hậu cực đoan, gây mưa lũ kinh hoàng và dữ dội.

THẾ BÌNH