Những 'cái chết' tức tưởi

Cú sốc phòng vé

Năm 2025 chứng kiến cuộc bùng nổ của thị trường điện ảnh Việt. Tính đến hết tháng 10, doanh thu phòng vé các dự án trong nước đã vượt 3.000 tỷ đồng, hơn hẳn con số 1.800 tỷ đồng của năm 2024.

Chưa bao giờ điện ảnh Việt sống động như thế khi có tới 14 phim vượt 100 tỷ đồng, trong đó 5 phim lọt top 10 phim ăn khách nhất mọi thời đại. Cụ thể, Mưa đỏ (713 tỷ đồng), Bộ tứ báo thủ (332 tỷ đồng), Tử chiến trên không (251 tỷ đồng), Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu (248 tỷ đồng), Nhà gia Tiên (242 tỷ đồng).

Năm 2024 có khoảng 28 bộ phim Việt ra rạp, trong khi con số ở 2025 lên tới 60 tác phẩm. Bên cạnh những dự án trăm tỷ, nhiều bộ phim nội địa rơi vào thua lỗ nặng - tạo nên bức tranh vừa lạc quan, vừa đáng lo ngại cho điện ảnh Việt.

“Cú sốc" phòng vé năm nay không dừng lại ở việc những bộ phim thảm họa rời rạp trong thua lỗ, thậm chỉ những tác phẩm chất lượng tốt cũng “chết” một cách tức tưởi.

Được giới chuyên môn đánh giá có chất lượng tốt, Phá đám sinh nhật mẹ vẫn rời rạp trong thua lỗ, doanh thu hơn 5,5 tỷ đồng.

Chia sẻ với Tiền Phong, đạo diễn, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang cho rằng thị trường phim chiếu rạp Việt năm nay bùng nổ cả số lượng, chất lượng và mức độ ảnh hưởng văn hóa.

“Thị trường phim chiếu rạp đang phải trải qua một cuộc ‘chọn lọc cảm xúc, thanh lọc thị hiếu’ để bứt phá”, ông Giang nhận định.

Sự không đồng đều về doanh thu giữa các bộ phim, theo ông Giang, cũng cho thấy khán giả đã biết cách trân trọng giá trị của từng tấm vé, tạo nên môi trường cạnh tranh công bằng, nơi chỉ những sản phẩm xứng tầm mới được đón nhận.

Lý giải về những yếu tố quyết định thành bại của phim Việt, ông Giang cho rằng mọi thành công đều bắt đầu từ một kịch bản đủ xuất sắc để chinh phục cảm xúc người xem.

“Kịch bản xuất sắc, xứng tầm sẽ quyết định trực tiếp đến sức hút, sự ‘cám dỗ’ về mặt cảm xúc của phim. Kịch bản phim được ví như huyết mạch làm cho triệu con tim khán giả thổn thức, dòng máu có tốt thì cảm xúc phim mới thăng hoa, chất lượng phim mới đảm bảo”, ông nói.

Bên cạnh đó, chiến lược truyền thông - marketing phải được đầu tư bài bản từ khâu casting đến quá trình bấm máy, hướng đúng vào phân khúc khán giả phù hợp. Đồng thời, yếu tố kỹ thuật tiền kỳ, hậu kỳ hiện đại và sự thông thoáng trong khâu xét duyệt cũng đóng vai trò quan trọng, bởi “khán giả bây giờ không chỉ đơn thuần đến rạp để xem phim, còn thưởng thức, thụ hưởng thẩm mỹ từ các cú lắc máy xuất thần, hay những kỹ xảo ‘không đụng hàng’, cùng hệ thống âm thanh tiêu chuẩn”.

Trước thực tế có bộ phim đạt doanh thu hàng trăm tỷ trong khi phim khác chỉ dừng lại ở mức vài trăm triệu, ông Giang cho rằng khoảng cách này không chỉ đến từ chất lượng mà còn từ độ nhận diện, tình cảm khán giả dành cho diễn viên hoặc chiến lược truyền thông. “Không phải cứ doanh thu trăm tỷ là phim chất lượng đã hay. Tuy nhiên sự chênh lệch về doanh thu phần nào phản ánh chất lượng nội dung, cũng như sức hút của phim”, ông Giang khẳng định.

Về việc nhiều khán giả gọi các phim doanh thu thấp là “thảm họa”, ông Giang cho rằng từ này không phải không có cơ sở, bởi thất thu có thể đồng nghĩa với việc nhà sản xuất đứng trước nguy cơ phá sản, đền bù hợp đồng hoặc chịu tổn thương tinh thần kéo dài.

Theo ông, để điện ảnh Việt phát triển trong bối cảnh công nghiệp văn hóa, ngành phim cần sự cộng hưởng từ nguồn vốn mạnh cả về kinh tế, văn hóa và xã hội, kịch bản tốt đi kèm công nghệ hiện đại, chiến lược truyền thông đủ sâu để hiểu đúng thị hiếu và đặc biệt là những cải thiện mạnh mẽ trong thủ tục xét duyệt để giảm gánh nặng hành chính không cần thiết.

Mưa đỏ và Tử chiến trên không được xem là cú hích phòng vé Việt trong năm 2025.

“Thị trường không ế, chỉ vừa đi qua hai ‘quả bom’ lớn”

Ở góc độ của người làm nghề, đạo diễn Tạ Huy Cường đưa ra một góc nhìn khác. Ông cho rằng thị trường phim Việt thời điểm này không hề “ế”, đơn giản là khán giả vừa được thưởng thức hai “cú hích” lớn là Mưa đỏ và Tử chiến trên không.

“Hai cú hích này như hai quả bom công suất lớn, sức công phá mạnh, độ lan tỏa rộng. Vì vậy, các phim đều dè chừng”, ông nói.

Nhiều khán giả thậm chí xem lại hai bộ phim này 2-3 lần, khiến chi tiêu giải trí của họ trong tháng bị ảnh hưởng. Theo đạo diễn Tạ Huy Cường, các phim ra rạp sau đó không hề kém chất lượng, chỉ là khán giả vừa trải qua những “bữa tiệc điện ảnh” đủ vui và đủ ‘no’, nên cần thời gian nghỉ.

Đạo diễn Tạ Huy Cường cho biết thị trường đang xuất hiện những tín hiệu tích cực trở lại khi sức nóng từ hai bộ phim lớn đã dịu xuống.

“Ngay tuần này, phòng vé bắt đầu có dấu hiệu khả quan hơn. Thời gian sau Tử chiến trên không và Mưa đỏ đã lắng xuống, thì nhu cầu đến rạp sẽ ấm trở lại”, ông chia sẻ.

Theo ông Cường, một yếu tố khác khiến lượng khán giả đến rạp giảm thời gian qua là vì Hà Nội tổ chức Hội chợ Mùa thu, nơi Cục Điện ảnh chiếu miễn phí nhiều phim ăn khách. Những người chưa có dịp xem phim trước đó đã chờ lịch chiếu miễn phí, khiến lượng khách tại rạp giảm tạm thời.

Tuy nhiên, theo đạo diễn Tạ Huy Cường, sự sôi động sẽ sớm quay trở lại. Thị trường cuối năm dự kiến nhộn nhịp hơn khi nhiều bộ phim liên tục ra mắt. Đặc biệt, mùa Tết năm nay được đánh giá là sôi động nhất trong nhiều năm với khoảng 4-5 phim cùng ra mắt.

“Khán giả sẽ có nhiều món ngon để thưởng thức", đạo diễn Tạ Huy Cường kỳ vọng.

Đỗ Quyên