Những hiện vật quý về cuộc chiến diệt 'giặc dốt' lần đầu được công bố

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, ngày 22-8, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tổ chức lễ khai mạc trưng bày chuyên đề Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai.

Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia, ông Nguyễn Văn Đoàn, chia sẻ ban tổ chức giới thiệu đến công chúng gần 160 hình ảnh, tài liệu, hiện vật quý, trong đó hầu hết là những hiện vật lần đầu tiên được giới thiệu.

Trưng bày gồm 3 phần: Phần 1: Diệt giặc dốt – cuộc chiến không tiếng súng.

Phần này trưng bày hình ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, tuyên bố thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 2-9-1945; Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Hội đồng Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra mắt sau phiên họp đầu tiên, ngày 3-9-1945.

Không gian trưng bày tại triển lãm. Ảnh: VIẾT THỊNH

Nhóm tài liệu, hiện vật giới thiệu sự ra đời phong trào bình dân học vụ: Lời kêu gọi, sắc lệnh, thư…

Ở phần hai, Ánh sáng tri thức lan tỏa trưng bày các tài liệu, hiện vật như một số văn bản thể hiện quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong xóa bỏ “giặc dốt”, coi đây là một phần thiết yếu của sự nghiệp cách mạng và xây dựng một nước Việt Nam độc lập, dân chủ, tiến bộ.

Phần ba với chủ đề Từ Bình dân học vụ đến học tập suốt đời khẳng định giá trị trường tồn của phong trào. Trong chiến tranh cũng như thời bình, trên nền tảng truyền thống hiếu học, nhân dân ta kiên trì xóa mù chữ, xây dựng nền giáo dục đại chúng.

Một số hiện vật mới được trao tặng lại bảo tàng. Ảnh: VIẾT THỊNH

Tinh thần ấy tiếp tục được lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên số với phong trào Bình dân học vụ số phổ cập kiến thức, kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân, góp phần bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Phần ba trưng bày hình ảnh của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong công tác chỉ đạo các phong trào: Xây dựng xã hội học tập; học tập suốt đời; phong trào Bình dân học vụ số...

Đặc biệt, trong trưng bày lần này, hầu hết tài liệu, hiện vật quý, có giá trị đều là những hiện vật lần đầu được giới thiệu tới công chúng, tiêu biểu như: Sổ ghi cảm tưởng của các đồng chí lãnh đạo và nhân sĩ trí thức về công tác Bình dân học vụ.

Không gian trải nghiệm tại Trưng bày chuyên đề: Bình dân học vụ – thắp sáng tương lai. Ảnh: VIẾT THỊNH.

Huy hiệu Bình dân học vụ của chiến sĩ cách mạng bị giam ở Côn Đảo vẽ và in để cổ động học Bình dân học vụ trong tù, năm 1951; nhóm hiện vật do các gia đình nhân chứng hiến tặng và những sản phẩm sáng tạo của sinh viên Lab EDABK của Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội…

Trưng bày giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về phong trào Bình dân học vụ cách đây 80 năm và Bình dân học vụ số hiện nay như những thời khắc lịch sử đặc biệt quan trọng; đó là hành trình kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về “học để làm việc, làm người, học để phụng sự giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.

Từ đó, khơi dậy tinh thần hiếu học, khát vọng học tập và niềm tin bền bỉ vào sức mạnh của tri thức - từ những con chữ đầu tiên năm xưa đến ngọn lửa học tập đang được tiếp nối hôm nay.

Giấy ghi ơn người đóng góp cho Quỹ. Ảnh: VIẾT THỊNH

Đặc san về chủ đề Bình dân học vụ thời điểm đó. Ảnh: VIẾT THỊNH

Trưng bày mở cửa từ ngày 22-8-2025 đến tháng 12-2025.

Nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức Lễ tiếp nhận tài liệu, hình ảnh, hiện vật về phong trào Bình dân học vụ do gia đình ông Nguyễn Phong Niên; gia đình ông Vương Mạnh Thái, bà Nguyễn Thị Đảm trao tặng và Chip EDABK-Brain do PGS.TS. Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội trao tặng.

Đồng thời, khai trương Ứng dụng công nghệ trải nghiệm thực tế tăng cường (AR) trên nền tảng định vị không gian trực quan (Visual Positioning System – VPS) tại hệ thống trưng bày thường trực và phòng trưng bày chuyên đề Bình dân học vụ – Thắp sáng tương lai do Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech) triển khai thực hiện.

VIẾT THỊNH