Những lý do nào khiến Ba Lan có thể rời Liên minh châu Âu?

Pháp nói rằng một lối thoát như vậy bây giờ là một "rủi ro thực tế". Cuối thứ Sáu (8/10), các Bộ trưởng Ngoại giao Pháp và Đức đã quở trách Ba Lan, nói rằng thành viên EU "tuân thủ đầy đủ và vô điều kiện cho các giá trị và quy tắc chung" và đây "không chỉ đơn giản là một cam kết đạo đức, nó cũng là một cam kết pháp lý".

Ảnh: GI

Bài liên quan

Ba Lan ra phán quyết chống lại luật pháp EU, Brussels dọa đáp trả

Nga trục xuất các nhà ngoại giao Mỹ và Ba Lan vì lệnh trừng phạt

Ba Lan trục xuất ba nhà ngoại giao Nga

Anh, Ba Lan triệu tập Đại sứ Nga ủng hộ lệnh cấm của Mỹ, Nga chỉ trích

Ủy ban châu Âu đã cảnh báo sẽ sử dụng tất cả các quyền hạn của mình để chống lại Ba Lan.

Vào thứ Năm (7/10), tòa án hiến pháp của Ba Lan đã phán quyết rằng các điều khoản quan trọng của luật EU không tương thích với luật Ba Lan, và từ chối nguyên tắc rằng luật pháp EU có ưu tiên đối với luật pháp quốc gia ở các nước thành viên.

'Bảo vệ Ba Lan'

"Về mặt thực tế, phán quyết này sẽ làm sâu sắc thêm vấn đề hợp tác tư pháp giữa các tòa án Ba Lan và châu Âu, đặc biệt là sự công nhận lẫn nhau", ông Patryk Wachowiec, nghiên cứu gia tại Trung tâm Bingham nói với BBC.

"Tôi nghĩ rằng họ đang cố gắng bảo vệ cải cách của họ về tư pháp", ông nói.

Ông Wachowiec cho biết Thủ tướng Ba Lan đã đưa ra thách thức để bảo vệ chống lại các phán quyết từ Tòa án Tối cao của EU trong sáu năm qua.

Ông Morawiecki cũng đang tìm cách ngăn chặn các thẩm phán Ba Lan sử dụng luật EU để đặt câu hỏi về việc bổ nhiệm các thẩm phán vào tòa án Tối cao sau khi những thay đổi đó được áp dụng.

'Tin giả'

Ủy ban châu Âu cho biết những thay đổi đã làm suy yếu sự độc lập tư pháp và mở ra các vụ kiện đến can thiệp chính trị. Hiện Tòa án Tối cao Ba Lan đang bị chi phối bởi các thẩm phán của đảng cầm quyền, theo Tòa án Nhân quyền Châu Âu.

Cả ông Morawiecki và chính trị gia mạnh nhất của Ba Lan, Chủ tịch Pis Jaroslaw Kaczynski đều nhấn mạnh rằng Ba Lan muốn ở lại EU. Họ buộc tội phe đối lập phân mảnh của đất nước đang lan truyền "tin tức giả mạo" để gây nhiễu loạn các cử tri, ngay cả khi nhiều người đã lên tiếng lo ngại về việc mất chủ quyền cho EU.

Họ thừa nhận rằng tư cách thành viên đã giúp Ba Lan có được hàng tỷ Euro để đầu tư vào các dự án đã biến đổi rõ ràng cảnh quan của đất nước, cũng như truy cập vào thị trường duy nhất của khối.

Ông Donald Tusk, cựu chủ tịch Hội đồng Châu Âu và giờ là người đứng đầu nhóm đối lập lớn nhất của Ba Lan, đã thúc giục các bên phản đối chống lại phán quyết tại một cuộc biểu tình ở Warsaw vào Chủ Nhật này.

"Kế hoạch bởi để loại bỏ Ba Lan từ châu Âu của ông Jaroslaw Kaczynski đã được khởi động. Nếu chúng ta vẫn không hoạt động, sẽ không có gì ngăn cản ông ta", ông Tusk nói trong một video được đăng trên Twitter.

Chủ tịch đảng cầm quyền Jaroslaw Kaczynski kiên quyết không ủng hộ "Polexit" - Ảnh: Getty

'Brussels độc tài'

Vì vậy, nếu các nhà lãnh đạo của Ba Lan không muốn có một "polexit", tại sao hai cố vấn lâu năm của ông Kaczynski, ông Marek Suski và ông Ryszard Terlecki, lại đang khơi dậy tinh thần chống EU?

Tháng trước, ông Suski đã nói về việc chiến đấu với "Kẻ độc tài mang tên Brussels" và ông Terlecki cho biết Vương quốc Anh đã chỉ ra rằng "sự độc tài của Brussels" có thể bị đánh bại bằng cách rời đi.

Ông Terlecki đã nói rằng "các giải pháp quyết liệt" sẽ phải được tìm kiếm nếu cuộc xung đột không được giải quyết.

Có lẽ Ba Lan đang chơi cứng để cố gắng có được sự thỏa hiệp tốt nhất có thể với Brussels.

Ủy ban châu Âu vẫn chưa phê duyệt 57 tỷ euro cho Kế hoạch phục hồi Covid, số tiền mà chính phủ Ba Lan cần để thúc đẩy chương trình cải cách của mình.

Các cuộc đàm phán đang diễn ra và một số người cho rằng chính phủ Ba Lan đang sử dụng phán quyết như đòn bẩy để kế hoạch được phê duyệt.

Ông Jacek Karnowski, biên tập viên của tờ Sieci hàng tuần, nói với BBC rằng polexit là "không thể tưởng tượng và không thực tế", mặc dù ông nói rằng chủ đề này hiện là vấn đề nóng cho các cuộc thảo luận.

Tự hào giống như Vương quốc Anh

Ba Lan, giống như Vương quốc Anh, là một quốc gia độc lập đáng tự hào, ông nói, nhưng "yếu hơn nhiều".

Ông tin rằng Ba Lan phải bảo vệ chủ quyền của mình và không được đối xử như một thành viên hạng hai. Ông thấy Brussels là kẻ xâm lược, vượt qua sức mạnh của nó và phát minh ra các công cụ mới để hạn chế Ba Lan khôi phục các cải cách.

"Các quan chức chính phủ cảm thấy họ đang bị Brussels lừa dối", ông nói. Theo ông Brussels đã đặt Ba Lan một cái bẫy.

"Có khả năng Ba Lan sẽ bị đẩy ra khỏi EU vì chúng ta đang bị đẩy ra rồi", ông nhận định.

Ông nói Warsaw đang được cung cấp một sự lựa chọn trở thành một "thuộc địa hợp pháp" của Brussels hoặc rời khỏi EU.

"Nếu chính phủ nói rằng chúng tôi muốn rời đi, thì sẽ có sự thay đổi của chính phủ, vì vậy đó là một cái bẫy do Brussels đặt ra", ông nhấn mạnh.

Quốc Thiên