Những ngày 'sống cùng dòng chảy Công Thương' của những nhà báo vào vai hướng dẫn viên Triển lãm A80

Những phóng viên trở thành hướng dẫn viên

Khu vực trưng bày của Bộ Công Thương được đánh giá là một trong những không gian được đầu tư công phu và sáng tạo nhất tại triển lãm. Với nội dung được chia thành các nhóm chủ đề rõ kết hợp công nghệ trình chiếu hiện đại, ánh sáng thông minh, cùng cách bố trí logic, khu trưng bày đã thể hiện rõ nét những dấu ấn quan trọng, đóng góp của ngành Công Thương trong suốt 80 năm phát triển đất nước. Tuy nhiên, điều khiến khu trưng bày trở nên gần gũi và sống động hơn chính là phần dẫn giải bằng lời kể trực tiếp, thứ không thể thay thế bằng công nghệ.

Và trong khoảnh khắc ấy, vai trò của các phóng viên càng trở nên nổi bật: không chỉ là người kể chuyện, mà còn là người kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa lý thuyết và thực tiễn. Nhiều chi tiết, giai thoại và câu chuyện hậu trường do các phóng viên chia sẻ khiến khách tham quan vô cùng thích thú. Đó là câu chuyện về những ngày đầu thành lập Bộ Kinh tế Quốc dân, tiền thân của Bộ Công Thương ngày nay, là những năm tháng khó khăn hậu chiến khi nền công nghiệp non trẻ còn dựa vào công sức tập thể và sự tự lực cánh sinh.

Khi phóng viên trở thành một phần câu chuyện của ngành Công Thương

Nhà báo Ngô Thị Diệu Thúy giới thiệu về những hiện vật trưng bày tại Triển lãm

Đảm nhận vai trò tham gia trực giới thiệu Gian trưng bày thành tựu phát triển của ngành Công Thương từ những ngày khai mạc Triển lãm tới những ngày cuối cùng, nhà báo Ngô Thị Diệu Thúy, Phó Tổng biên tập của Tạp chí Công Thương chia sẻ: “Tôi quen với công việc phóng viên, biên tập viên khi tác nghiệp, là người đi hỏi nhiều hơn là vai trò trả lời trả lời. Khi bước vào vai trò hướng dẫn viên, tôi có một niềm vui khác, cảm giác mình đang truyền tải câu chuyện ngành Công Thương theo cách gần gũi và sống động hơn. Mỗi ngày tham gia trực triển lãm, chúng tôi nhận thêm trách nhiệm lớn hơn, phải làm sao để khách tham quan không chỉ biết mà còn cảm nhận được giá trị của từng hiện vật, từng câu chuyện".

Nhà báo Hồ Nga, người có thời gian gần 30 năm gắn bó với ngành Công Thương tâm sự “Ngày đầu tiên đứng trước hàng đoàn khách tham quan, tôi vừa hồi hộp vừa tự nhủ phải làm sao truyền tải được hết những giá trị của ngành Công Thương. Từng hiện vật, từng câu chuyện là cả một hành trình dài của đất nước, mình muốn khách cảm nhận được điều đó, không chỉ bằng lời nói mà bằng cả tâm huyết.”

Phóng viên Hồ Nga, ngùoi có gần 30 năm gắn bó với ngành Công Thương

Trong một buổi sáng giữa tuần, một đoàn cựu chiến binh ghé thăm gian trưng bày của Bộ Công Thương. Khi phóng viên chúng tôi dẫn đoàn đến khu vực tái hiện giai đoạn bao cấp, một bác đứng lặng trước chiếc cân thực phẩm, rồi chợt quay sang nói: “Các cháu làm triển lãm giỏi lắm. Không chỉ có thông tin, còn có cả hồn. Nhìn chiếc cân mà sống lại cả một thời đói no...” Lời khen ngắn ngủi ấy lại trở thành một giây phút xúc động không thể quên. Bởi lẽ, thông tin có thể đọc trên giấy, nhưng cảm xúc chỉ có thể truyền bằng trái tim.

Các phóng viên của Tạp chí Công Thương hướng dẫn hai cựu chiến binh thăm quan Gian trưng bày thành tựu phát triển ngành Công Thương

Phóng viên Thái Linh chia sẻ: “Chúng tôi tưởng chỉ đứng là chính. Nhưng hóa ra phải di chuyển liên tục, điều phối dòng người đi theo lộ trình, giữ hiện vật, nhắc khách không chạm tay... Mỗi ngày đi bộ mười cây số trong không gian triển lãm là chuyện bình thường. Không ai ngờ rằng làm hướng dẫn viên trong triển lãm lại… vận động nhiều đến thế.”

Là câu chuyện về những “chiến binh” thầm lặng của ngành điện, ngành than trong những ngày cao điểm, hay những bước tiến thầm lặng nhưng đầy tự hào của các doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế. Đó còn là những lần sát cánh cùng đoàn công tác vào vùng sâu vùng xa, ghi nhận sự đổi thay từ những trạm điện nhỏ, những phiên chợ vùng cao… mà chỉ những người đi nhiều, sống nhiều và viết nhiều mới thấm thía được.

Các phóng viên - Hưỡng dẫn viên Tạp chí Công Thương

Từng mảng ký ức sống động được kể lại khiến người nghe, dù là cán bộ kỳ cựu hay thế hệ trẻ mới vào ngành đều không giấu được sự xúc động. Có người thốt lên: “Không ngờ ngành mình đã trải qua nhiều cột mốc như thế…”, hay “Nghe chuyện mà thấy tự hào quá”.

Những ngày cùng ăn, cùng trực, cùng giải quyết sự cố với các cán bộ chuyên môn tại triển lãm đã cho thấy một điều rõ ràng: làm báo ngành không phải là công việc đứng ngoài quan sát, mà là một hành trình “sống trong dòng chảy của ngành Công Thương”.

“Làm báo thì nhiều năm rồi, nhưng 18 ngày tại triển lãm, tôi mới thấy mình thực sự sống cùng ngành…” Đó là lời chia sẻ giản dị mà xúc động của một phóng viên Tạp chí Công Thương, người đã cùng gần 40 đồng nghiệp tạm gác công việc biên tập, quay phim, chụp ảnh thường ngày để “hóa thân” thành những hướng dẫn viên, người quản lý hiện trường, thậm chí là bảo vệ không chính thức tại gian trưng bày của Bộ Công Thương trong Triển lãm “80 năm Thành tựu đất nước”.

Hơn nửa tháng hoạt động liên tục, với hàng trăm đoàn khách tham quan mỗi ngày, đã để lại vô số kỷ niệm lớn nhỏ, cảm động, hài hước, có lúc kiệt sức nhưng luôn tràn đầy tự hào. Và chính những mảnh ký ức ấy đã làm nên một “bản tin” đặc biệt, nơi người làm báo không chỉ đưa tin, mà là một phần của câu chuyện ngành.”

Nhà báo Hồ Nga, một trong những người dẫn chuyện thu hút nhất, nhớ lại: “Mỗi nhóm khách là một trải nghiệm khác biệt. Với người lớn tuổi, tôi thấy họ xúc động khi nhớ về một thời kỳ khó khăn, họ kể thêm câu chuyện của gia đình mình, khiến buổi tham quan như một cuộc trò chuyện đa thế hệ. Với các em nhỏ, mình phải kể chuyện bằng ngôn ngữ dễ hiểu, gần gũi, thậm chí “chế” thêm những so sánh hiện đại để các em dễ hình dung. Những câu hỏi hồn nhiên của các em khiến tôi phải suy nghĩ và kể lại câu chuyện theo cách mới mẻ hơn, gần gũi hơn.

Một bác cao tuổi, từng là công nhân ngành điện, đã xúc động chia sẻ với Nhà báo Hồ Nga: “Ngày xưa chúng tôi làm việc vất vả lắm, giờ thấy triển lãm, thấy các con cháu hiểu được quá trình đó, tôi mừng lắm.” Nhà báoHồ Nga kể:“Đó là lúc tôi cảm thấy công việc mình làm không chỉ là thuyết minh mà còn là cầu nối cảm xúc giữa các thế hệ.”

Bên cạnh vai trò là người hướng dẫn viên, phóng viên Tạp chí Công Thương không quên tác nghiệp, luôn chia sẻ những câu chuyện về hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc với khách thăm quan

Người trả lời cho những đứa trẻ luôn hỏi “Vì sao?”

Một trong những đoàn đặc biệt nhất đến với gian triển lãm là nhóm học sinh tiểu học, những “khán giả nhỏ tuổi” tò mò, náo nhiệt và… đầy bất ngờ. Trong lúc phóng viên Hồ Nga đang thuyết minh về thời bao cấp, một bé trai giơ tay hỏi: “Sao ngày xưa muốn ăn thịt lại phải xếp hàng? Sao không gọi app như mẹ con đặt đồ ăn?” Cả đoàn cười ồ, còn chị Nga thì ngẩn người 2 giây rồi bắt đầu kể bằng một thứ ngôn ngữ gần gũi và sinh động về những năm tháng không có điện thoại, không siêu thị, không Internet, và người ta phải “dành dụm từng đồng, từng chiếc tem phiếu”.

“Trẻ con thời nay không thể tưởng tượng được ngày xưa khó khăn thế nào… Nhưng chính nhờ những câu hỏi ấy mà người hướng dẫn cũng phải nghĩ khác đi: kể chuyện sao cho trẻ con hiểu, mà không làm mất đi giá trị lịch sử.”

Ngày thứ 12 của triển lãm “80 năm Thành tựu đất nước”, không khí tại gian trưng bày của Bộ Công Thương bỗng trở nên rộn ràng hơn khi một đoàn học sinh trung học đến từ Vinschool Smart City tới tham quan.

Cô giáo Nguyễn Thị Hường hướng dẫn các em học sinh nhanh chóng xếp hàng ngay ngắn, để nghe phần thuyết minh của cô hướng dẫn viên. Trong đoàn bạn Đình Phúc, một nam sinh lớp 10, nổi bật bởi sự tò mò và chủ động. Cậu liên tục đặt câu hỏi trong suốt phần giới thiệu về ngành năng lượng và khí đốt. Khi giới thiệu về mô hình quy trình khai thác và vận chuyển khí ga, Đình Phúc giơ tay hỏi: “Khí ga sản xuất ở Việt Nam hay nhập từ nước ngoài, đường ống này vận chuyển khí ga đến từng nhà dân ạ? Có bị nguy hiểm không? Có mất mùi không?

Phóng viên Nguyên Vỵ giới thiệu quy trình vận chuyển khí gas

Nhà báo Nguyên Vỵ vừa cười vừa bất ngờ: “Phúc hỏi như kỹ sư ngành Dầu khí vậy đó”. Chị đã dành thêm thời gian sau phần thuyết minh để trò chuyện riêng với nhóm học sinh, dùng hình ảnh trực quan và câu chuyện đời thực để giải thích về hệ thống đường ống dẫn khí từ mỏ vào bờ, qua các trạm xử lý, phân phối và đảm bảo an toàn trước khi đến tay người tiêu dùng.

Không dừng lại ở đó, khi đến khu vực trưng bày hiện vật thời bao cấp Phúc lại tiếp tục hỏi: “Vì sao lại gọi là thời bao cấp? Những chiếc tem phiếu kia có giống voucher mà tụi con hay dùng thời bây giờ không ạ?” Những câu hỏi liên tiếp, sắc sảo của Phúc khiến các phóng viên, hướng dẫn viên như “được truyền thêm lửa”.

Bạn Đình Phúc rất chăm chú nghe giới thiệu về các hiện vật thời bao cấp

Sau buổi tham quan, Phúc nói nhỏ với chị Nguyên Vỵ: “Cháu nghĩ triển lãm này không chỉ là xem lịch sử đâu ạ, mà còn là cách để tụi cháu hiểu đất nước mình, ông bà mình đã vượt khó như thế nào. Cháu thấy tự hào vì ngành Công Thương cũng như tự hào về đất nước Việt Nam mình”. Câu nói ấy đã khiến các phóng viên Tạp chí Công Thương như “được truyền thêm lửa”.

Triển lãm “80 năm Thành tựu đất nước” không chỉ là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển đất nước mà còn là một hành trình trải nghiệm đầy cảm xúc, nơi các phóng viên Tạp chí Công Thương đã thể hiện bản lĩnh, sự sáng tạo và tình yêu nghề qua vai trò hướng dẫn viên. Từ những câu chuyện đời thường cho đến sự tận tâm trong từng lời thuyết minh, họ đã làm nên sức sống cho một không gian triển lãm đầy ắp kỷ niệm và truyền cảm hứng.

Phóng viên Trần Bản bên chiếc lốp đặc chủng của Công ty Cao su Đà Nẵng

Mỗi ca trực là một niềm vui

Bảo Châu