Những 'người lính xanh' canh giữ bình yên thôn xóm

Lực lượng dân quân, tự vệ xã Hoằng Châu cùng các lực lượng tích cực tham gia xử lý sự cố sạt trượt mái đê tại cống Đồng Đền 2.

Tái cơ cấu mạnh mẽ, đầu tư bài bản

Giai đoạn 2021-2025, khi cả nước và tỉnh nhà thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, lực lượng DQTV tỉnh ta đã trải qua một cuộc “tái cơ cấu” lớn. Từ 547 ban chỉ huy quân sự cấp xã được sắp xếp lại thành 166 ban chỉ huy quân sự cấp xã, cùng 67 ban chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức. Việc sắp xếp lại bộ máy được thực hiện khoa học, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và đặc điểm địa phương.

Điểm sáng đáng chú ý là chất lượng chính trị của DQTV được nâng cao rõ rệt. Đến năm 2025, tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV đạt 31,6%, tăng 1% so với năm 2020. Con số này phản ánh bản lĩnh chính trị vững vàng của những “người lính xanh” - họ không chỉ là lực lượng vũ trang mà còn là những hạt nhân chính trị tin cậy tại cơ sở. 100% cấp xã đã thành lập chi bộ quân sự, góp phần nâng cao chất lượng lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng.

Nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn cán bộ quân sự cấp xã, tỉnh đã cử 89 cán bộ tham gia đào tạo tại các trường quân đội ở nhiều trình độ khác nhau, bao gồm trung cấp, cao đẳng và đại học. Nhiều đồng chí sau khi được đào tạo bài bản đã thay đổi cách làm việc, không còn làm theo kinh nghiệm mà hiểu rõ hơn về trách nhiệm, biết cách tham mưu hiệu quả hơn cho lãnh đạo địa phương trong công tác quốc phòng và quân sự.

Song song với đào tạo dài hạn, công tác tập huấn, bồi dưỡng cũng được đẩy mạnh. Giai đoạn 2021-2025, các cấp đã tổ chức 516 lớp tập huấn với 54.387 lượt đồng chí và 12 lớp bồi dưỡng cho 1.456 lượt đồng chí, giúp nâng cao năng lực tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở.

Công tác huấn luyện - “xương sống” của lực lượng DQTV cũng đạt kết quả ấn tượng. Giai đoạn 2021-2025, các cấp đã tổ chức huấn luyện cho 215.317 trên tổng số 219.946 lượt đồng chí, đạt tỷ lệ 97,9%. Những buổi huấn luyện diễn ra vào sáng sớm hoặc chiều muộn, dù nắng hay mưa, họ vẫn cầm súng, tập bài, rèn luyện kỹ năng chiến đấu. Mức hỗ trợ ngày công tuy khiêm tốn, nhưng không làm giảm tinh thần sẵn sàng của họ, bởi họ coi đây không chỉ là nghĩa vụ mà còn là niềm tự hào của người “lính xanh” cơ sở.

Thử thách trong bão lũ lịch sử

Vai trò của lực lượng DQTV thể hiện rõ nét nhất trong các tình huống thiên tai, thảm họa. Đơn cử như cuối tháng 9/2025, bão số 10 gây mưa lớn kéo dài, ngập lụt và sạt lở nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh, gây thiệt hại nặng nề về nhà cửa, hoa màu và hạ tầng giao thông.

Tại xã Nông Cống, lực lượng DQTV, công an và đoàn viên thanh niên đã túc trực từ đêm trước, phân công người kiểm tra các điểm xung yếu, người hỗ trợ sơ tán hộ gia đình có người già và trẻ nhỏ. Chính quyền xã, lực lượng quân đội, công an, cứu hộ cứu nạn đã nỗ lực vào cuộc không kể ngày đêm với phương châm: Đảm bảo an toàn cho Nhân dân là trên hết.

Khi nước ngập sâu và đường vào trung tâm xã bị cô lập hoàn toàn, điểm tập kết lương thực, nhu yếu phẩm được dựng ngay gần nút giao cao tốc Bắc - Nam và đường Vạn Thiện - Bến En, trở thành trung tâm chỉ huy và phân phối hàng hóa đến người dân vùng ngập.

Xã Nông Cống huy động cán bộ, công chức, lực lượng DQTV phân phát nhu yếu phẩm theo từng khu dân cư. Phối hợp cùng Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Đội cứu hộ cứu nạn khu vực 8, các nhà xe và nhiều đội thiện nguyện, họ đã vận chuyển hàng nghìn suất hàng đến tận tay người dân bằng xuồng máy và xe chuyên dụng. Các chiến sĩ DQTV chỉ kịp ăn vội miếng bánh “lót dạ”, rồi lại khẩn trương lên xuồng tiếp tục hỗ trợ người dân vùng ngập lụt.

Không chỉ ở Nông Cống, trong giai đoạn từ 2021-2025, toàn tỉnh đã huy động được 338.461 lượt cán bộ, chiến sĩ DQTV, với 1.374.615 ngày công tham gia trực sẵn sàng chiến đấu, tuần tra bảo vệ biên giới, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, cứu hộ, cứu nạn... Họ giúp dân chằng chống nhà cửa, di dời tài sản, sơ tán đến nơi an toàn, đồng thời dọn dẹp bùn đất, cọ rửa và khử khuẩn các trường học để sớm đón học sinh trở lại lớp.

Đứng giữa mảnh vườn còn ngập trong bùn đất, nhìn ngôi nhà vừa được các chiến sĩ dân quân giúp dọn dẹp, ông Nguyễn Trọng Tuấn, người dân xã Nông Cống, xúc động chia sẻ: "Những ngày qua, khi nước lũ dâng cao, chúng tôi thực sự lo lắng. Nhưng nhìn thấy bộ đội, công an, dân quân đưa lương thực đến tận nhà, chúng tôi yên tâm hơn. Chúng tôi biết sẽ không đơn độc, vì sau lưng là cả hệ thống chính trị và nghĩa tình đồng bào sâu nặng. Đó là nguồn sức mạnh giúp chúng tôi vững vàng trước mọi thiên tai".

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng tự hào, lực lượng DQTV vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Do tác động của nền kinh tế thị trường, nhiều thanh niên trong độ tuổi tham gia DQTV phải đi làm ăn xa. Chế độ, chính sách còn thấp, chưa tương xứng với sự cống hiến. Nhiều cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều chức danh, khiến khi có tình huống xảy ra, họ khó hoàn thành cùng lúc nhiều nhiệm vụ...

Nhìn về tương lai, UBND tỉnh đang chuẩn bị trình HĐND tỉnh Đề án “Tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động, bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2026-2030”, hứa hẹn những chính sách đồng bộ hơn, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Với sự quan tâm đúng mức của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương, lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục phát triển vững mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong thế trận quốc phòng toàn dân. Những “người lính xanh” ở cơ sở sẽ mãi là niềm tin, là chỗ dựa vững chắc của người dân trong mọi hoàn cảnh, tiếp tục khẳng định tinh thần “toàn dân bảo vệ Tổ quốc” trong thời đại mới.

Bài và ảnh: Minh Hiền