Những trường hợp nào được nghỉ hưu sớm hơn độ tuổi quy định?
Tuổi nghỉ hưu ở nước ta đang tăng lên: đến năm 2025, lao động nam sẽ nghỉ hưu ở tuổi 61 tuổi 03 tháng, lao động nữ là 56 tuổi 08 tháng. Tuy nhiên, pháp luật cho phép một số nhóm người được nghỉ hưu sớm để bảo vệ sức khỏe và ghi nhận đóng góp cũng như rủi ro nghề nghiệp. Vậy bạn có thuộc diện nghỉ hưu sớm hay không? Hãy cùng xem các quy định mới nhất có hiệu lực từ giữa năm 2025.
Theo lộ trình cải cách, kể từ ngày 1.1.2021, tuổi nghỉ hưu không còn dừng ở mức cố định 60 cho nam và 55 cho nữ. Thay vào đó, mỗi năm, tuổi nghỉ hưu lại được điều chỉnh tăng thêm một chút.
Cụ thể đến năm 2025, người lao động trong điều kiện bình thường sẽ nghỉ hưu khi nam đủ 61 tuổi 03 tháng và nữ đủ 56 tuổi 08 tháng. Lộ trình này sẽ kết thúc khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Đây là nhóm đối tượng khá rộng, được quy định cụ thể trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Họ sẽ được nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi so với tuổi quy định chung. Vào thời điểm năm 2025, điều này có nghĩa là lao động nam có thể nghỉ từ 56 tuổi 03 tháng và lao động nữ từ 51 tuổi 08 tháng, với điều kiện tiên quyết là có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
Nhóm này bao gồm: những người làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; người làm việc ở vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
Ngoài ra, các đối tượng trong lực lượng vũ trang như sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trong quân đội và công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu, hạ sĩ quan và chiến sĩ phục vụ có thời hạn cũng thuộc diện này.
Mức nghỉ hưu sớm đặc biệt này áp dụng cho những trường hợp chịu nhiều tác động nặng nề nhất từ công việc hoặc tình trạng sức khỏe. Ở thời điểm 2025, họ có thể nghỉ hưu khi nam mới 51 tuổi 03 tháng và nữ chỉ 46 tuổi 08 tháng.
Ba nhóm đối tượng chính được hưởng chế độ này là: người lao động có đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò; người làm trong quân đội, công an mà công việc thuộc danh mục đặc biệt nặng nhọc, độc hại hoặc làm việc ở vùng đặc biệt khó khăn; và cuối cùng là người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Quy định này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của nhà nước đối với những mất mát về sức khỏe mà họ phải gánh chịu.
Việc nghỉ hưu sớm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mức lương hưu hằng tháng. Về cơ bản, mức hưởng được tính theo công thức: lao động nữ được 45% mức bình quân tiền lương sau 15 năm đóng bảo hiểm, mỗi năm thêm được cộng 2% và tối đa là 75%.
Lao động nam được 45% sau 20 năm, mỗi năm thêm cũng được cộng 2% và tối đa 75%. Riêng nam giới có thời gian đóng từ đủ 15 đến dưới 20 năm sẽ áp dụng công thức tính thấp hơn một chút.
Điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn nghỉ hưu trước tuổi, mức lương hưu sẽ bị giảm đi. Cứ mỗi năm nghỉ trước tuổi, tỷ lệ hưởng sẽ giảm 2%. Tuy nhiên, nếu thời gian nghỉ sớm dưới 6 tháng thì sẽ không bị giảm, còn từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì chỉ giảm 1%. Những quy định chi tiết này giúp người lao động chủ động tính toán và đưa ra quyết định phù hợp nhất cho tương lai của mình.
