Nỗ lực gỡ khó, quyết tâm hoàn thành mục tiêu của 'lương tâm và trách nhiệm'

Tỉnh Lâm Đồng đang đặt mục tiêu hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn trước ngày 31/8. Trong giai đoạn “nước rút”, yêu cầu đặt ra không chỉ là đẩy nhanh tiến độ, mà còn cần sự linh hoạt, sáng tạo trong triển khai ở từng địa phương, với quyết tâm "chỉ bàn làm, không bàn lùi".

Linh hoạt gỡ khó, tăng tốc triển khai

Tại xã Bảo Lâm 5 (trước đây là xã Lộc Bắc và xã Lộc Bảo, 2 xã đồng bào dân tộc thiểu số của huyện Bảo Lâm cũ), phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát đã được triển khai quyết liệt, đồng bộ và đạt nhiều kết quả ấn tượng.

Gia đình bà Ka Mụ (xã Bảo Lâm 5) được chính quyền và nhà hảo tâm giúp đỡ kinh phí xây dựng nhà

Với 54 căn thuộc diện hỗ trợ trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, đến nay, địa phương đã hoàn thành 100% chỉ tiêu, góp phần ổn định đời sống cho các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình khó khăn trên địa bàn.

Bà Ka Hương, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bảo Lâm 5, cho biết, ngay khi Phong trào cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát được phát động, địa phương xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn với nghị quyết năm của Đảng ủy.

Sau khi Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát xã được thành lập, các đảng ủy viên được phân công phụ trách từng thôn, trực tiếp đồng hành với cơ sở để rà soát đối tượng, vận động nguồn lực và triển khai xây dựng một cách minh bạch, công khai.

Tuy nhiên, theo bà Ka Hương, quá trình triển khai cũng đối mặt với không ít khó khăn. Khó khăn lớn nhất trong thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát chính là kinh phí đối ứng.

Nhiều trường hợp khó khăn về nhà ở thuộc diện được nhà nước hỗ trợ nhưng lại không có kinh phí đối ứng để làm nhà. Giải pháp để xã xử lý khó khăn này chính là huy động nguồn lực từ xã hội hóa.

Bà Ka Hương

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bảo Lâm 5

“Mỗi hộ được Nhà nước hỗ trợ 50 - 60 triệu đồng, nhưng để hoàn thành một căn nhà cần chi phí khoảng 100 - 120 triệu đồng. Đối với các hộ nghèo, nhất là người già neo đơn, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, việc xoay thêm số tiền còn thiếu để đối ứng xây nhà là điều rất khó”, bà Ka Hương nói.

Đối với những trường hợp không có kinh phí đối ứng để xây nhà thì chính quyền địa phương đứng ra vận động người thân hỗ trợ thêm tiền, vận động các doanh nghiệp, cá nhân hỗ trợ vật liệu xây dựng và vận động bà con hàng xóm, đoàn viên thanh niên hỗ trợ ngày công xây dựng. Nhờ đó, tất cả các căn nhà trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát của xã mới hoàn thành đúng tiến độ đề ra.

Anh Nguyễn Tấn Hoàng, một nhà tài trợ tích cực đã đồng hành cùng địa phương hỗ trợ xây dựng hơn chục căn nhà cho các hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn từ năm 2021 đến nay, chia sẻ: “Đối với những căn nhà thiếu kinh phí, tôi sẽ hỗ trợ thêm vật liệu xây dựng như cát, đá, xi măng hoặc có khi là ngày công”.

Nhờ được hỗ trợ kinh phí đối ứng kịp thời mà mẹ con bà Ka Hường đã được sớm có ngôi nhà kiên cố để ổn định cuộc sống

Chị Ka Hường, một hộ dân tại xã Bảo Lâm 5 vừa được hỗ trợ xây dựng nhà mới, bộc bạch: “Nhà cửa xập xệ, mưa xuống là nước dột nhiều chỗ, nên khi được chính quyền hỗ trợ 60 triệu để xây nhà, tôi mừng lắm. Thế nhưng, chi phí làm nhà thực tế tới hơn trăm triệu đồng mà gia đình thì không có tiền để bỏ thêm. Được cán bộ xã đứng ra vận động tài trợ thêm vật liệu, rồi bà con trong thôn góp ngày công, tôi mới dựng được căn nhà chắc chắn như vậy”.

Tương tự, căn nhà của ông Ka Rảy cũng được hoàn thiện từ sự chung tay góp sức của cộng đồng. Ông bộc bạch: “Có nhà mới rộng rãi, chắc chắn, tôi mừng lắm. Cũng nhờ có người thân trong gia đình, chính quyền và bà con giúp đỡ nên tôi mới có chỗ ở tử tế như thế này”.

Căn nhà mới của ông Ka Rảy có diện tích 54 m2 được nhà nước hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng, phần còn lại là do người thân đóng góp.

Cháu Ka Ra, người hỗ trợ thêm tiền để ông Ka Rảy xây nhà, chia sẻ: “Thấy ông sống trong căn nhà cũ xiêu vẹo, tôi thương lắm, nhưng để bỏ toàn bộ kinh phí xây nhà mới cho ông thì rất khó. Nên khi ông được chính quyền hỗ trợ, tôi cùng gia đình cố gắng lo thêm một phần kinh phí còn lại và nhờ bà con giúp sức để xây căn nhà mới cho ông”.

Giá cát xây dựng từ đầu tháng 5/2025 tăng cao, ảnh hưởng tới tiến độ xây dựng

Từ tháng 5 tới nay, giá vật liệu xây dựng, nhất là giá cát, liên tục tăng cao đã ảnh hưởng trực tiếp tới tiến độ xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Nhiều địa phương đã ký hợp đồng xây dựng nhà với các đơn vị thi công, tuy nhiên, do giá cát cao, nguồn cung khan hiếm, nhiều công trình rơi vào tình thế “vừa làm, vừa chờ giá cát giảm”.

Theo đại diện một đơn vị thi công nhà tại xã Quảng Tín, đầu tháng 5/2025, giá cát chỉ 500.000 đồng/m3. Sau đó, giá cát tăng vọt lên 1,2 triệu đồng/m3. Có thời điểm, các doanh nghiệp cung cấp vật liệu xây dựng không bán lẻ cát, hoặc không còn cát để bán khiến một số công trình tạm thời “đắp chiếu”.

Nhiều công trình rơi vào tình thế “vừa làm, vừa chờ giá cát giảm”.

Bên cạnh kinh phí đối ứng và giá cả vật liệu xây dựng tăng cao thì một vướng mắc khác khá phổ biến ở nhiều địa phương tỉnh Lâm Đồng chính là thủ tục pháp lý về đất đai.

Việc chậm cấp hoặc chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khiến nhiều hộ dù thuộc diện khó khăn, có nhu cầu bức thiết về nhà ở, vẫn chưa thể tiếp cận chính sách hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà theo quy định.

Vướng mắc thủ tục pháp lý về đất đai cũng là một trong những yếu tố tác động đến tiến độ triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Ông Đoàn Văn Phương, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn cho biết, do vướng thủ tục pháp lý về đất, cùng với tâm lý ngại đi làm thủ tục giấy tờ của một số hộ dân, nhất là hộ đồng bào dân tộc thiểu số, nên việc hỗ trợ đất ở, nhà ở theo các chương trình gặp nhiều khó khăn.

Thực tế còn nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số chưa có đất ở. Ngoài ra, không ít hộ có đất nhưng chưa được cấp sổ đỏ. Tình trạng này đã hạn chế việc tiếp cận vốn vay tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội của người dân. Từ đó, ảnh hưởng tới khả năng đối ứng kinh phí xây dựng nhà của những đối tượng được thụ hưởng.

Các địa phương hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục đất đai để sớm khởi công xây dựng nhà

“Một điều kiện cơ bản để hỗ trợ kinh phí xây nhà là phải có đất ở và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong thời gian qua, chính quyền địa phương đã tập trung hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục hành chính về đất đai để được cấp sổ khi đáp ứng đủ các điều kiện. Bên cạnh đó, đối với những trường hợp không có đất ở, chính quyền đưa ra giải pháp vận động người thân cho, tặng hoặc bán đất với giá thấp. Sau đó, xã phối hợp các đơn vị liên quan, hỗ trợ, hoàn thiện thủ tục để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, hỗ trợ về đất ở, nhà ở theo quy định”, ông Đoàn Văn Phương nói.

Tất cả vì mục tiêu của "lương tâm và trách nhiệm"

Với nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự chung tay của toàn xã hội, đến ngày 11/7, toàn tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành 5.112 căn nhà (3.823 căn được xây mới và 1.289 căn được sửa chữa) trong tổng số 6.004 căn được phê duyệt hỗ trợ, đạt 85,3% kế hoạch.

Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Bắc Gia Nghĩa (Lâm Đồng) trao nhà Đại đoàn kết và Nghĩa tình đồng đội cho cựu chiến binh Nguyễn Văn Thông, ở tổ dân phố Nghĩa Tín. Ảnh: Đặng Hiền

Tại địa bàn Lâm Đồng cũ, 100% số căn nhà thuộc kế hoạch hỗ trợ (2.044 căn) đã được hoàn thành. Cùng với đó, địa bàn Bình Thuận cũ cũng ghi nhận kết quả tích cực khi đã hoàn thành 1.341/1.456 căn, đạt 92,1%. Đặc biệt, toàn bộ nhà ở dành cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ tại 2 khu vực này đã được bàn giao, thể hiện sự ưu tiên, tri ân đúng mức.

Tuy nhiên, tại địa bàn Đắk Nông cũ, tiến độ còn chậm. Trong tổng số 2.504 căn được phê duyệt hỗ trợ, mới có 1.727 căn hoàn thành (đạt tỷ lệ 68,9%). Đặc biệt, chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công tại khu vực này chưa có căn nào được bàn giao (tính tới thời điểm 11/7).

Lý giải về việc tỉnh Đắk Nông (cũ) triển khai chậm xây dựng nhà cho người có công, thân nhân liệt sĩ, Sở Xây dựng Lâm Đồng cho biết, nguyên nhân là trước đó chưa bố trí được kinh phí.

Thời điểm tỉnh Đắk Nông (cũ) phân bổ kinh phí trùng với thời gian thực hiện sáp nhập các xã, kết thúc hoạt động cấp huyện. Lúc này, cán bộ chuyên môn được phân công nhiệm vụ khác nên đến cuối tháng 6/2025, chưa triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ về nhà ở.

Đến đầu tháng 7, sau khi ngân sách được tạm giao về cho các xã, phường mới, Sở Xây dựng đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, khẩn trương thực hiện xây dựng nhà cho đối tượng người có công, gia đình chính sách.

Khu vực Đắk Nông đang đẩy nhanh thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người có công, gia đình chính sách

Theo báo cáo, đến ngày 22/7, Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ về nhà ở đã hoàn thành 36/112 căn (đạt 32,14%). Trong số 76 căn nhà còn lại, ngành chức năng đang đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành 70 căn.

“Có 6 trường hợp được địa phương đề xuất đưa ra khỏi danh sách hỗ trợ vì không có nhu cầu hỗ trợ hoặc không đủ điều kiện”, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Võ Thanh Cường nói và cho biết thêm, trong cuộc họp với 23 xã, phường của khu vực Đắk Nông cũ ngày 22/7, 100% địa phương cam kết sẽ hoàn thành nhiệm vụ trong ngày 27/7.

Tỉnh Lâm Đồng đặt quyết tâm hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 31/8 theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ

Trước tình hình triển khai Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh tại một số khu vực còn chậm, ngày 16/7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Lê Trọng Yên đã có văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Dân tộc và Tôn giáo, UBND các xã, phường, đặc khu khẩn trương hoàn thành chương trình trước ngày 31/8 theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Để bảo đảm hoàn thành chương, các địa phương cần triển khai với tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, vừa tranh thủ thời tiết thuận lợi, vừa huy động tối đa nhân lực, vật lực. Những nơi làm tốt cần được nhân rộng, những điểm nghẽn cần được tháo gỡ ngay, không để tình trạng chờ đợi kéo dài.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Lâm Đồng không chỉ là một nhiệm vụ chính trị, mà còn là minh chứng sinh động cho tinh thần nhân ái, sẻ chia trong cộng đồng. Khi mỗi căn nhà mới mọc lên, không chỉ là mái che mưa nắng, mà còn là niềm tin vào sự đổi thay, là nền tảng để người dân vươn lên trong cuộc sống. Và với sự quyết tâm cao độ của toàn hệ thống chính trị, Lâm Đồng có cơ sở để tin tưởng rằng mục tiêu về đích đúng hẹn sẽ sớm thành hiện thực.

Lâm Đồng, ngày 29/7/2025
Thực hiện: Nhóm PV Điện tử

Nhóm PV