Nuôi đặc sản gà trống thiến vụ Tết

Trại gà trống thiến tại xã Cẩm Mỹ. Ảnh: Bình Nguyên

Theo đó, mô hình nuôi gà trống thiến được nhân rộng ra nhiều địa phương của tỉnh. Các trại nuôi cũng tập trung tăng đàn gà trống thiến cung cấp cho thị trường cuối năm.

Đặc sản hút hàng

Năm nay, giá gà trống thiến tăng đột biến so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, hiện giá gà trống thiến bán tại trại đã tăng lên từ 120-130 ngàn đồng/kg, trong khi năm ngoái, ngay cao điểm Tết Nguyên đán cũng chỉ bán được 100 ngàn đồng/kg. Đây cũng là mức giá cao nhất trong vòng vài năm trở lại đây.

Chia sẻ câu chuyện chọn đầu tư nuôi gà trống thiến, bà Hồ Thị Hương, nông dân nuôi gà ở xã Cẩm Mỹ cho biết: “Là người tiêu dùng, tôi thường phải bỏ ra cả triệu đồng để mua một cặp gà trống thiến. Thấy đây là loại đặc sản cho giá trị cao, chất lượng ngon nên tôi quyết định đầu tư nuôi. Vụ Tết Nguyên đán năm 2026, tôi dự kiến cung cấp ra thị trường khoảng 2 ngàn con gà trống thiến. Sản lượng này tăng gấp 3-4 lần những tháng khác trong năm do nhu cầu tiêu thụ mặt hàng này vào mùa Tết tăng cao hơn rất nhiều so với thời điểm khác”.

Cùng quan điểm, anh Nguyễn Phúc Đại, chủ trại nuôi gà trống thiến tại xã Phú Hòa chia sẻ: Gà trống thiến là món ăn truyền thống của dân tộc Hoa. Địa phương có đông người dân tộc Hoa sinh sống nên nghề nuôi gà trống thiến rất phát triển. Đây là mô hình chăn nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao trên địa bàn xã. Tuy các hộ nuôi đều cung cấp gà trống thiến quanh năm nhưng vụ nuôi chính vẫn là cung cấp cho thị trường Tết.

Theo người nuôi gà trống thiến, các loại gà ta thả vườn thường chỉ nuôi khoảng 3 tháng là xuất bán được. Nhưng với con gà trống thiến, người nuôi phải mất ít nhất từ 7-12 tháng mới cho chất lượng thịt thơm ngon. Theo đó, từ tháng 5 âm lịch hằng năm, các trại nuôi gà bắt đầu bắt nhập giống cho vụ gà Tết.

Để nuôi được con gà cho thịt ngon, lông mướt, da vàng, nặng cân thì nguồn thức ăn rất quan trọng. Bí quyết của nhiều trại nuôi là bắt đầu từ khi con gà được khoảng 20 ngày tuổi, họ bắt đầu bổ sung bắp vào thức ăn. Ngoài ra, con gà thu hoạch đủ ngày đủ tháng mới đảm bảo chất lượng ngon. Con gà trống thiến khó nuôi hơn nên khâu chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh rất quan trọng. Trong đó, phải giữ môi trường chuồng trại thoáng, sạch sẽ để con gà tăng trưởng khỏe mạnh.

Qua thời gian, phương pháp nuôi gà trống thiến cũng có nhiều thay đổi. Trước đây, gà trống nuôi được khoảng 90 ngày, đạt trọng lượng khoảng 2kg người nuôi mới cho thiến. Ngày nay, từ khi con gà con từ 20-30 ngày tuổi, người nuôi đã tổ chức thiến. Sự thay đổi này giúp con gà nhanh hồi phục, giảm tỷ lệ gà bị chết và hao hụt. Bà Hồ Thị Hương so sánh: Trước đây chờ gà lớn mới thiến, với 2 ngàn con gà, tỷ lệ hao hụt đến vài trăm con. Nhưng khi con gà được thiến từ nhỏ, cả đàn gà chỉ chết vài con.

Món ngon đãi khách

Trước đây, người nuôi thường chọn giống gà Tàu đất (hay còn gọi là gà Tàu vàng) bản địa làm gà trống thiến. Nắm bắt nhu cầu thị trường ngày càng đa dạng, nhiều giống gà khác như: tam hoàng, gà nòi… đều có thể làm gà trống thiến. Các giống gà trống thiến trên, khi xuất bán, trọng lượng gà thường đạt hơn 4kg/con.

Món gà trống thiến luộc chấm với nước chấm làm từ củ xá kén là món ăn truyền thống của dân tộc Hoa trên địa bàn tỉnh.

Vào dịp lễ, Tết, nhiều người chọn gà trống thiến làm quà biếu do nó có vóc dáng đẹp với bộ lông dài, bóng mượt, màu sắc đẹp, da gà cho màu vàng ruộm sau khi chế biến. Con gà trống thiến cũng được chọn trong mâm cúng gia tiên, hiếu hỷ còn do thịt gà có chất lượng thơm ngon, thịt cho độ ngọt, độ béo hơn so với gà thường. Từ nguyên liệu gà trống thiến có thể chế biến ra nhiều món ngon như: luộc, nướng, hấp…

Đặc biệt, nhiều trại nuôi còn làm thêm đặc sản gà trống thiến thảo dược, vừa là món ăn ngon vừa là món ăn bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe người dùng.

Anh Phan Đăng Chánh, chủ vựa gà Long Khánh tại phường Xuân Lập cho hay: “Chúng tôi cung cấp ra thị trường nhiều giống gà bản địa khác nhau như: gà ta, gà mía, gà ác, gà nòi…, nhưng gà tre vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất. Với chuỗi chăn nuôi gà tre thảo mộc quy mô 400 ngàn con, đây là mô hình nuôi đặc sản gà tre thảo mộc quy mô lớn của cả nước. Đặc biệt vào vụ Tết, chúng tôi nuôi thêm sản phẩm gà trống thiến thảo dược”.

Vựa gà Long Khánh chọn con gà tre làm gà trống thiến. Theo anh Chánh, gà tre bản địa là một giống gà ăn rất ngon của Việt Nam. Ngoài ra, con gà trống thiến nuôi từ các giống gà khác cho trọng lượng phải hơn 4kg/con, thường không phù hợp với bữa ăn của một gia đình nhỏ ít người hiện nay. Vì vậy, anh chọn nuôi con gà trống thiến thảo dược là giống gà tre. Với giống gà này, con gà trống thiến đến khi xuất bán trọng lượng chỉ hơn 2kg/con, vừa với nhu cầu sử dụng của những gia đình nhỏ ít người.

Theo anh Chánh, nuôi gà bằng thảo dược cho chất lượng thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng hơn. Đặc biệt, thịt gà thảo dược rất tốt cho sức khỏe người tiêu dùng vì ngoài là nguồn đạm tốt, nó góp phần tăng sức đề kháng cho người tiêu dùng nhờ tác dụng của các loại thảo dược. Ngoài ra, nuôi gà bằng thảo dược giúp con gà ít dịch bệnh, thảo dược thay thế chất kháng sinh trong phòng, trừ bệnh nên đây là nguồn thực phẩm sạch được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn.

Trong đó, món gà trống thiến luộc chấm với củ xá kén (còn gọi là xá kiếng, địa liền, gừng cát) là đặc sản của đồng bào dân tộc Hoa trên địa bàn tỉnh. Các gia đình người Hoa thường trồng vài bụi xá kén trong vườn nhà. Đây là vị thuốc đông y có tác dụng giải cảm, tốt cho tiêu hóa, giảm đau, tốt cho xương khớp, có thể pha nước tắm cho phụ nữ sau sinh…

Củ xá kén có vị cay nồng và mùi thơm đặc trưng thường được pha với nước tương để chấm với thịt gà trống thiến. Có nơi trộn thêm với ớt, rau ngò. Gà trống thiến được chế biến rất đơn giản, chỉ cần luộc chín, giữ nguyên chất thịt mềm, béo, thơm ngọt đặc biệt. Món đặc sản này không chỉ là món ngon mà còn thể hiện sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc Hoa, Tày, Nùng.

Bình Nguyên