'Ô máy hình tròn' bên trong mặt đồng hồ

Tourbillon là một bộ phận giúp nâng cao độ chính xác của đồng hồ. Ảnh minh họa: IWC.

Tourbillon lần đầu tiên được phát minh bởi thợ chế tác đồng hồ kiệt xuất Abraham-Louis Breguet vào khoảng năm 1800. Tourbillon sẽ đặt bánh xe cân bằng (balance wheel) và bộ thoát (escapement) vào trong một lồng quay. Chiếc lồng sau đó sẽ từ từ quay khi đồng hồ chạy và giúp xử lý các lỗi có thể phát sinh do trọng lực.

Tuy nhiên, tourbillon khi đó chỉ mang tính tương đối và hiệu quả hơn trên đồng hồ quả quýt. Nguyên nhân là loại đồng hồ này thường được bỏ yên ở trong túi. Trong khi đó, đồng hồ đeo tay sẽ di chuyển nhiều theo cử động của bàn tay khiến hoạt động của tourbillon không được đảm bảo hoàn toàn.

Điều này cũng giải thích cho lý do chúng ta không thấy quá nhiều tourbillon vào những năm cuối thập niên 80. Phải đến năm 1986, khi Audemars Piguet calibre 2870, tourbillon tự động đầu tiên ra đời, linh kiện mới chính thức trở nên phổ biến hơn.

Từ đó, các thương hiệu đồng hồ mới bắt đầu tiếp cận tourbillon theo những phương thức khác nhau. Dưới đây, Oracle Time giới thiệu 5 loại tourbillon nổi bật nhất.

Đồng hồ De Ville Tourbillon Co‑Axial Master Chronometer của Omega sử dụng tourbillon 60 giây. Ảnh: Monochrome Watches.

Tourbillon 60 giây

Tourbillon 60 giây là loại tourbillon cơ bản và phổ biến nhất trong giới đồng hồ. Lý do chúng được thiết lập để quay một vòng trong 60 giây là để tận dụng không gian trống với vai trò như một bộ đếm thời gian thứ hai.

Người dùng có thể nhận biết kiểu tourbillon này nhờ vào lồng quay đặc trưng với một cầu nối nâng đỡ. Bên cạnh đó, bộ phận này có thể xem là “truyền nhân” của phiên bản tourbillon dành cho đồng hồ quả quýt.

Để hiểu thêm về tourbillon 60 giây, chúng ta có thể tham khảo các mẫu đồng hồ có tourbillon ở vị trí trung tâm của thương hiệu Omega.

IWC Da Vinci Tourbillon Rétrograde Chronograph sử dụng tourbillon bay. Ảnh: Hodinkee.

Tourbillon bay

Được thiết kế bởi Alfred Helwig, nhà sản xuất đồng hồ người Đức vào năm 1920, flying tourbillon (tourbillon bay) có thể xem là phiên bản thẩm mỹ hơn của tourbillon nguyên bản với mọi chức năng giữ nguyên.

Tuy nhiên, cầu đỡ đã được gỡ bỏ và lồng quay chỉ còn được hỗ trợ ở mặt dưới tạo cảm giác tourbillon như đang lơ lửng trên không.

Tourbillon bay thường đòi hỏi kỹ năng chế tác khó và phức tạp. Vì vậy, không khó hiểu khi chúng có vẻ ngoài tinh tế và hiếm hơn nhiều so với dòng tourbillon thông thường.

Tourbillon xoay đa trục trên chiếc đồng hồ Primus của Beixei. Ảnh: aBlogtoWatch.

Tourbillon xoay đa trục

Để tourbillon hiệu quả với đồng hồ đeo tay, multi-axis tourbillon (tourbillon xoay đa trục) đã được nghiên cứu phát minh. Chúng thường sở hữu 2 hoặc 3 trục xoay theo nhiều hướng khác nhau.

Điều này có nghĩa là tourbillon xoay đa trục có thể thay đổi vị trí của bộ thoát và bánh xe cân bằng nhiều hơn tourbillon tiêu chuẩn. Theo đó, tác động của trọng lực lên độ chính xác của đồng hồ sẽ được giảm thiểu đáng kể.

Bằng sáng chế tourbillon hai trục xoay (double-axis tourbillon) được cấp cho Anthony Randall, thợ đồng hồ người Anh, vào năm 1977. Một năm sau đó, bộ phận này đã được Richard Good chế tác và tận dụng vào mẫu đồng hồ vận chuyển (carriage clock).

Bên cạnh đó, cựu sĩ quan người Đức Thomas Prescher là người đầu tiên tạo ra tourbillon xoay ba trục. Năm 2007, cơ chế này đã được Aaron Becsei, người sáng lập thương hiệu Bexei Watches, đưa vào trong mẫu đồng hồ đeo tay Primus của mình.

Master Grande Tradition Gyrotourbillon 3 Meteorite của thương hiệu Jaeger-LeCoultre’ sử dụng gyrotourbillon. Ảnh: Monochrome Watches.

Gyrotourbillon

Gyrotourbillon được giới thiệu lần đầu tiên bởi Jaeger-LeCoultre. Về sau, loại tourbillon này được Magali Métrailler và Eric Coudray thực hiện thiết kế vào năm 2002.

Gyrotourbillon cũng là kiểu tourbillon đa trục. Tuy nhiên, chúng sở hữu hai lồng quay khác nhau nhằm đảm bảo cơ chế hoạt động của đồng hồ sẽ không nằm ngang. Theo đó, ảnh hưởng từ trọng lực lên độ chính xác của đồng hồ sẽ được giảm thiểu nhất có thể.

GMT Quadruple Tourbillon của Greubel Forsey. Ảnh: Quill & Pad.

Double/Quadruple tourbillon

Double tourbillon lần đầu tiên ra mắt vào năm 2003 nhờ vào Robert Greubel và Stephen Forsey. Khác với tourbillon thông thường, double tourbillon sẽ đặt một lồng quay khác bên trong lồng quay ban đầu.

Vào năm 2005, hai nghệ nhân tài ba này tiếp tục gây ấn tượng mạnh mẽ khi trình làng Quadruple Tourbillon à Différentiel. Bộ phận này sử dụng hai tourbillon đôi hoạt động độc lập.

Thiên Trang