Ô nhiễm môi trường từ các bãi rác thải tự phát tại Ia Pa

Đủ loại rác thải

Ngày 20-6, khi lưu thông trên tuyến đường liên xã từ Ia Broắi đến Ia Tul, chúng tôi thấy có đến 3 bãi rác tự phát. Điểm thứ nhất ngay đầu cầu Bến Mộng, điểm thứ 2 gần Trạm Y tế xã Ia Broắi và điểm còn lại trên cánh đồng buôn Broăi.

Điều đáng nói là các bãi rác thải tự phát này đã tồn tại từ lâu. Rác thải gồm đủ loại từ bỉm, túi ni lông, động vật chết, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật, thủy tinh bể…

Mặc dù Đoàn Thanh niên các xã đã nhiều lần ra quân dọn dẹp, đốt bỏ nhưng vừa dọn sạch hôm trước thì hôm sau nhiều người vẫn lén lút mang rác ra vứt tại đây. Tâm lý “người khác vứt được thì mình cũng vứt được” khiến các bãi rác này ngày càng phình to, gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Bãi rác tự phát trên đường ra cánh đồng buôn Broăi (xã Ia Broăi) Ảnh: Vũ Chi

Ông Rô Bơt (buôn Broăi) nói: “Hàng ngày làm ruộng tại đây, thấy bãi rác nhếch nhác, bốc mùi hôi, tôi bức xúc lắm. Nhiều hôm gió to khiến rác bay khắp nơi, nhiều bao bì bị xe tải đi qua cuốn ra đến giữa đường rất mất vệ sinh. Chúng tôi mong chính quyền có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vứt rác bừa bãi để răn đe”.

Anh Rmah Disai-Bí thư Đoàn xã Ia Broắi-cho hay: Các bãi rác tự phát thuộc địa bàn xã nhưng phần lớn rác thải do người dân xã lân cận mang tới vứt. Định kỳ mỗi tháng 1 lần, Ban Chấp hành Đoàn xã huy động khoảng 30 đoàn viên thanh niên ra quân dọn vệ sinh môi trường, đặc biệt là xử lý các “điểm đen” rác thải trên địa bàn.

Phương pháp xử lý là dồn đống rồi đốt. Tuy nhiên, chỉ một số loại chất thải dễ cháy bị thiêu hủy, còn rác thủy tinh rất khó xử lý, gây nguy hiểm cho người dọn dẹp. Về lâu dài, bên cạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức người dân, thiết nghĩ cần có chế tài phạt thật nặng các trường hợp vi phạm. Chỉ có như vậy tình trạng này mới không tái diễn.

Bãi rác tự phát dưới chân núi Chư Mố. Ảnh: Vũ Chi

Thời gian qua, nhiều người không khỏi ái ngại khi ngọn núi Chư Mố (xã Chư Mố)-điểm du lịch tiềm năng của huyện bị bao quanh bởi đủ loại rác thải. Vào mùa mưa, rác thải bốc mùi hôi nồng nặc, còn mùa nắng việc đốt rác khiến khói đen mù mịt.

Bà Nay H’Nham (buôn Plei Apa Ama Đá) chia sẻ: “Trước đây, mỗi lần thả bò ăn cỏ, tôi thường ngồi nghỉ tại các gốc cây dưới chân núi hóng gió. Nhưng thời gian gần đây, nhiều người dân vô ý thức đem đủ các loại rác thải ra đây vứt, từ phế liệu xây dựng, rác sinh hoạt cho đến xác động vật chết khiến môi trường bị ô nhiễm. Dân làng luôn tin rằng núi Chư Mố là ngọn núi linh thiêng, nếu tình trạng này không được xử lý dứt điểm sẽ khiến thần núi nổi giận”.

Cần giải pháp đồng bộ

Ông Vương Chí Thông-Chủ tịch UBND xã Ia Broắi-cho biết: Mặc dù chính quyền địa phương đã triển khai mô hình xã hội hóa thu gom rác thải nhưng người dân trong xã chưa đăng ký tham gia. Cùng với quá trình phát triển của xã hội, lượng rác thải ngày càng nhiều dẫn đến tình trạng xả rác bừa bãi ra môi trường.

Thời gian tới, cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, lắp biển cảnh báo, địa phương sẽ triển khai lắp đặt camera an ninh tại các “điểm đen” rác thải và giao Công an xã quản lý. Với những trường hợp được camera ghi lại hay có người tố giác, chính quyền địa phương sẽ xử phạt nghiêm.

Đoàn viên, thanh niên ra quân thu gom, xử lý rác thải dưới chân núi Chư Mố. Ảnh: Vũ Chi

Tại xã Chư Mố, mô hình “Lò đốt rác thải” đã được triển khai nhân rộng, mang lại nhiều triển vọng. Anh R’Ô Mẫn-Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã-chia sẻ: Trước vấn nạn rác thải trên địa bàn, năm 2024, Hội Cựu chiến binh xã ra mắt mô hình “Lò đốt rác thải”. Với kinh phí 500.000 đồng, mỗi gia đình có thể sở hữu một lò đốt rác. Lò xây bằng gạch, gồm 2 ngăn nối với nhau bằng một tấm đan ở giữa. Ngăn trên để chứa rác thải. Khi đốt, tro từ rác thải sẽ lọt xuống ngăn bên dưới.

Mô hình được đặt thí điểm tại trụ sở UBND xã và Trạm Y tế xã. Sau hơn 1 năm triển khai, hiện đã có 7 hộ tại 5 thôn, làng xây lò đốt rác cho gia đình. “Ưu điểm của mô hình là sự tiện lợi, chi phí thấp. Mô hình được Đảng ủy, chính quyền đánh giá cao và có kế hoạch triển khai trong cán bộ, đảng viên, từ đó nhân rộng trong cộng đồng. Chỉ khi nhận thức của người dân thay đổi thì tình trạng xả rác bừa bãi mới không tái diễn”-anh Mẫn kỳ vọng.

Trao đổi với P.V, ông Nguyễn Xuân Liêm-Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Ia Pa-thông tin: Thời gian gần đây, qua phản ánh của công dân, một số địa phương xảy ra tình trạng xả chất thải ra môi trường chưa qua xử lý không đúng nơi quy định, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người dân.

Để chấn chỉnh tình trạng này, Phòng Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản đề nghị UBND các xã phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam xã và các tổ chức thành viên, Ban Nhân dân thôn tổ chức tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường để nâng cao nhận thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường của mỗi người dân; tổ chức phát động phong trào ra quân dọn vệ sinh môi trường; hướng dẫn bà con tự xử lý rác thải trong khuôn viên gia đình hoặc đăng ký thu gom rác thải với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện.

VŨ CHI