Ô nhiễm nhựa gây thiệt hại 1.500 tỷ USD và hàng trăm ngàn ca tử vong mỗi năm
Một nghiên cứu được trích dẫn cho thấy chỉ riêng ba loại hóa chất nhựa phổ biến đã gây thiệt hại ước tính khoảng 1.500 tỷ USD mỗi năm tại 38 quốc gia, tương đương 30% dân số thế giới.
Rác thải nhựa trên bờ biển Sukaraja ở Lampung, Indonesia ngày 4/6/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)
Ô nhiễm nhựa đang trở thành “mối nguy hiểm nghiêm trọng, ngày càng gia tăng và chưa được nhận thức đầy đủ đối với sức khỏe con người,” một nhóm các nhà khoa học và bác sỹ quốc tế cảnh báo trong bối cảnh Liên hợp quốc chuẩn bị khởi động vòng đàm phán mới về một hiệp ước toàn cầu kiểm soát nhựa.
Theo phóng viên TTXVN tại London, trong báo cáo công bố trên tạp chí y khoa The Lancet (Anh) ngày 3/8, nhóm gồm 27 chuyên gia y tế hàng đầu nhấn mạnh rằng nhựa gây hại ở mọi giai đoạn trong vòng đời - từ sản xuất, sử dụng đến xử lý - và ảnh hưởng đến sức khỏe con người ở mọi độ tuổi, trong đó trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đặc biệt dễ tổn thương.
Tác giả chính của báo cáo, Giáo sư Philip Landrigan - Giám đốc Đài quan sát Toàn cầu về Ô nhiễm và Sức khỏe tại Đại học Boston (Mỹ) - cho biết những tác động của nhựa đến sức khỏe con người đang bị đánh giá thấp hơn nhiều so với các vấn đề như biến đổi khí hậu hay ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa này.
Từ ngày 4/8 tới, đại diện của 170 quốc gia sẽ nhóm họp tại Thụy Sĩ để nối lại các cuộc đàm phán nhằm tiến tới một hiệp ước toàn cầu về nhựa.
Đây là vòng đàm phán thứ sáu, sau khi vòng thứ năm tại Hàn Quốc vào tháng 12/2024 thất bại do sự phản đối của các quốc gia sản xuất nhiên liệu hóa thạch trước đề xuất của hơn 100 nước muốn hạn chế sản xuất nhựa nguyên sinh. Sức khỏe con người dự kiến sẽ trở thành một nội dung trung tâm tại vòng đàm phán lần này.
Tại vòng đàm phán ở Hàn Quốc, 94 quốc gia đã ủng hộ việc loại bỏ dần các hóa chất gây hại đến con người trong sản xuất nhựa.
Báo cáo cũng chỉ ra hàng loạt rủi ro sức khỏe liên quan đến nhựa, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường, các bệnh về đường hô hấp, và nguy cơ nhiễm trùng gia tăng.
Mặc dù chưa có đánh giá đầy đủ về gánh nặng bệnh tật do nhựa gây ra, nhưng một nghiên cứu được trích dẫn cho thấy chỉ riêng ba loại hóa chất nhựa phổ biến đã gây thiệt hại ước tính khoảng 1.500 tỷ USD mỗi năm tại 38 quốc gia, tương đương 30% dân số thế giới.
Một nghiên cứu của Đại học Maryland cho biết,hóa chất BPA (bisphenol A) - thường được sử dụng trong sản phẩm nhựa - có thể liên quan tới 237.000 ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ và 194.000 ca tử vong do đột quỵ trên toàn cầu.
Giáo sư Landrigan thừa nhận nhựa có vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực hiện đại như y tế, công nghiệp, vận tải... nhưng cảnh báo cần phân biệt các ứng dụng cần thiết với các sản phẩm nhựa sử dụng một lần - chiếm tới 40% tổng lượng nhựa tiêu thụ - vốn gây ô nhiễm tràn lan và thiếu bền vững.
Ông kêu gọi các nhà đàm phán tại Geneva cần khẩn trương đạt được sự đồng thuận mang tính quốc tế, hiệu quả, nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa toàn cầu./.
