OpenAI không muốn cho Microsoft tiếp cận siêu AI, quan hệ đối tác tỉ USD lung lay

Theo các điều khoản hiện tại, khi OpenAI đạt được AGI, quyền truy cập của Microsoft vào công nghệ này sẽ bị vô hiệu hóa. Microsoft muốn OpenAI loại bỏ điều khoản đó, nhưng đến nay OpenAI vẫn từ chối, theo báo cáo cho biết.

AGI là dạng AI có khả năng hiểu, học hỏi và thực hiện các nhiệm vụ đa dạng một cách linh hoạt, giống hay vượt trội con người. Không giống AI hẹp, vốn chỉ giỏi trong một lĩnh vực cụ thể (như nhận dạng giọng nói hoặc hình ảnh), AGI có khả năng áp dụng kiến thức và kỹ năng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ đó giải quyết các vấn đề phức tạp một cách tự chủ và sáng tạo. OpenAI định nghĩa AGI là "một hệ thống có tính tự chủ cao, vượt trội hơn con người ở hầu hết công việc có giá trị kinh tế".

"Chúng tôi có một mối quan hệ hợp tác lâu dài và hiệu quả, đã mang lại những công cụ AI tuyệt vời cho mọi người. Các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra và chúng tôi lạc quan rằng sẽ tiếp tục cùng nhau xây dựng trong nhiều năm tới", OpenAI và Microsoft cho biết trong một tuyên bố chung gửi đến hãng tin Reuters.

OpenAI và Microsoft bất đồng về một điều khoản hợp đồng liên quan AGI - Ảnh: Internet

The Information đưa tin vào thời điểm một trong những mối quan hệ hợp tác quan trọng nhất lĩnh vực AI đang gặp căng thẳng.

OpenAI cần sự chấp thuận của Microsoft để hoàn tất quá trình chuyển đổi thành một công ty vì lợi ích cộng đồng. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa thể thống nhất các chi tiết dù đã đàm phán nhiều tháng, theo các nguồn tin.

Microsoft đã hợp tác với OpenAI vào năm 2019, đầu tư 1 tỉ USD để hỗ trợ công ty khởi nghiệp Mỹ này phát triển các công nghệ AI trên nền tảng đám mây Azure của mình. Hiện Microsoft là nhà đầu tư lớn nhất vào OpenAI (gần 14 tỉ USD).

Các cuộc thương lượng căng thẳng với Microsoft nhằm điều chỉnh lại điều khoản trong thỏa thuận trị giá hàng tỉ USD là then chốt cho kế hoạch chuyển sang mô hình vì lợi nhuận của OpenAI.

OpenAI và Microsoft đang viết lại các điều khoản trong mối quan hệ hợp tác của họ với cuộc đàm phán đầy căng thẳng, nhằm cho phép nhà phát triển ChatGPT thực hiện đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) trong tương lai, đồng thời bảo vệ quyền tiếp cận của gã khổng lồ phần mềm Mỹ với các mô hình AI tiên tiến.

Microsoft hiện là rào cản chính với kế hoạch tái cấu trúc công ty khởi nghiệp AI này. Đó là kế hoạch nhằm đưa OpenAI ngày càng xa hơn khỏi cội nguồn phi lợi nhuận với sứ mệnh phát triển AI "vì lợi ích nhân loại".

Một vấn đề quan trọng trong các cuộc thảo luận là Microsoft sẽ nhận được bao nhiêu cổ phần trong tổ chức mới tái cấu trúc sau khi đã đầu tư hơn 13 tỉ USD vào OpenAI đến nay.

Theo nhiều nguồn tin am hiểu cuộc đàm phán, hai bên cũng đang sửa đổi các điều khoản của hợp đồng có phạm vi rộng hơn, được soạn thảo khi Microsoft đầu tư 1 tỉ USD vào OpenAI vào năm 2019.

Hợp đồng hiện tại có hiệu lực đến năm 2030, bao gồm quyền tiếp cận của Microsoft với tài sản trí tuệ OpenAI như các mô hình và sản phẩm AI, cũng như chia sẻ doanh thu từ việc bán sản phẩm.

Theo ba nguồn tin của FT, Microsoft đề nghị từ bỏ một phần cổ phần trong doanh nghiệp vì lợi nhuận của OpenAI để đổi lấy quyền tiếp cận công nghệ mới được phát triển sau mốc năm 2030, có thể gồm cả AGI.

Thỏa thuận đó rất quan trọng với nỗ lực tái cấu trúc của OpenAI và có thể định hình tương lai công ty đang dẫn đầu trong lĩnh vực phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn - công nghệ mang tính đột phá đã làm thay đổi nhiều ngành công nghiệp toàn cầu.

Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI, từng cho biết mục tiêu của ông là tiến xa hơn và xây dựng AGI.

Ở podcast Hard Fork của tờ New York Times xuất bản hôm 24.6, Sam Altman tiết lộ đã có cuộc gọi với Satya Nadella (Giám đốc điều hành Microsoft) để thảo luận về quan hệ đối tác làm việc trong tương lai của họ.

"Rõ ràng là trong bất kỳ mối quan hệ đối tác sâu sắc nào, cũng có những điểm căng thẳng. Chúng tôi chắc chắn có các điểm đó. Chúng tôi đều là những công ty đầy tham vọng, nên việc nảy sinh xung đột là điều dễ hiểu, nhưng tôi tin rằng đây là mối quan hệ mà cả hai bên đều rất trân trọng và sẽ tiếp tục trong thời gian dài", Sam Altman nói.

Sam Altman hy vọng OpenAI và Microsoft sẽ tiếp tục hợp tác trong thời gian dài - Ảnh: Getty Images

Giám đốc điều hành OpenAI cho biết đã có cuộc trao đổi hiệu quả với Tổng thống Mỹ Donald Trump về AI, đánh giá cao việc ông hiểu được tầm quan trọng về mặt địa chính trị và kinh tế của công nghệ này.

Vào tháng 1, Tổng thống Trump đã công bố Stargate, liên doanh trong lĩnh vực AI được thành lập bởi OpenAI, SoftBank, Oracle, quỹ đầu tư MGX từ UAE… Stargate dự kiến đầu tư 500 tỉ USD để tài trợ cho cơ sở hạ tầng AI, nhằm giúp Mỹ vượt qua các quốc gia đối thủ trong lĩnh vực công nghệ.

OpenAI, SoftBank và Oracle, cùng với các nhà tài trợ vốn khác vào Stargate, đã cam kết 100 tỉ USD để triển khai ngay lập tức, với khoản đầu tư còn lại dự kiến sẽ diễn ra 4 năm tới.

Cuộc đối đầu ngầm trong mảng khách hàng doanh nghiệp và lập trình AI

Microsoft đang gặp khó trong việc bán trợ AI Copilot cho các doanh nghiệp vì nhiều nhân viên của họ muốn dùng ChatGPT của OpenAI.

Mùa xuân năm ngoái, hãng dược Amgen (Mỹ) tuyên bố sẽ mua trợ lý AI Copilot của Microsoft cho 20.000 nhân viên. Đây được xem là một cú hích kịp thời cho khoản đầu tư hàng tỉ USD vào AI tạo sinh của Microsoft. Gã khổng lồ phần mềm Mỹ thậm chí còn quảng bá Amgen như một khách hàng tiêu biểu qua ba nghiên cứu điển hình khác nhau.

Song sau 13 tháng, nhân viên Amgen lại đang sử dụng sản phẩm đối thủ: ChatGPT.

Amgen mở rộng việc sử dụng ChatGPT từ đầu năm nay sau khi thấy công nghệ được cải thiện và nghe phản hồi từ nhân viên rằng chatbot AI này giúp ích trong việc nghiên cứu, tóm tắt tài liệu khoa học.

“OpenAI đã làm rất tốt trong việc khiến sản phẩm của họ trở nên thú vị khi sử dụng”, Sean Bruich (Phó chủ tịch cấp cao Amgen) nhận xét. Ông cho biết Copilot vẫn là một công cụ “khá quan trọng”, nhưng chủ yếu khi dùng kèm các sản phẩm của Microsoft như Outlook hoặc Teams.

Sự nổi lên của OpenAI trong mảng khách hàng doanh nghiệp đang khiến Microsoft khó chịu. Nhân viên bán hàng của Microsoft mô tả họ bị “trở tay không kịp” trong bối cảnh đang chịu áp lực phải đưa Copilot đến tay càng nhiều khách hàng càng tốt.

Cuộc đối đầu ngầm này càng khiến mối quan hệ vốn đã phức tạp giữa Microsoft và OpenAI thêm căng thẳng.

Dù đã đầu tư gần 14 tỉ USD vào OpenAI, Microsoft cũng rót tiền vào các công ty khởi nghiệp AI là đối thủ của “cha đẻ ChatGPT”, xây dựng mô hình AI riêng và đang ngần ngại ký kết kế hoạch tái cấu trúc của đối tác. Về phía mình, OpenAI cũng ký thỏa thuận với các đối tác điện toán đám mây là đối thủ của Microsoft và trong hai năm qua đã dồn lực phát triển hàng loạt gói sản phẩm trả phí cho doanh nghiệp, trường học lẫn người dùng cá nhân.

OpenAI tìm các đối tác như SoftBank (Nhật Bản) và Oracle (Mỹ) của Larry Ellison để xây dựng hạ tầng điện toán quy mô lớn riêng, có tên Stargate. Gần đây, OpenAI còn đồng ý mua lại công cụ lập trình AI Windsurf – đối thủ trực tiếp của GitHub Copilot thuộc Microsoft.

Chưa rõ đà phát triển của OpenAI trong mảng doanh nghiệp có tiếp diễn hay không, công ty khởi nghiệp AI nổi tiếng này cho biết hiện đã có 3 triệu người dùng doanh nghiệp trả phí, tăng 50% chỉ trong vài tháng. Phía Microsoft tuyên bố Copilot đang được sử dụng bởi 70% trong nhóm Fortune 500 và số người dùng trả phí đã tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Fortune 500 là danh sách 500 công ty lớn nhất nước Mỹ do tạp chí Fortune xếp hạng hàng năm dựa trên doanh thu.

Theo nhà phân tích Jason Wong từ hãng nghiên cứu Gartner, nhiều công ty vẫn đang thử nghiệm Copilot với tương đối ít nhân viên, tạo cơ hội cho các nhà cung cấp phần mềm khác giành được khách hàng. Song trước mắt, ông nhận định đây là một “cuộc đối đầu thực sự” giữa OpenAI và Microsoft.

Sơn Vân