Pakistan thách thức ưu thế trên không của Ấn Độ nhờ vũ khí Trung Quốc

Ngày 16/8/2025, các nguồn tin quân sự khu vực Nam Á xác nhận, Pakistan đã đưa vào biên chế hệ thống tên lửa đất đối không HQ-9BE, phiên bản xuất khẩu tiên tiến của Trung Quốc. Động thái này, dù chưa được Islamabad chính thức công bố, cho thấy nỗ lực tăng cường năng lực phòng không của Pakistan trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược với Ấn Độ ngày càng căng thẳng.

HQ-9BE là biến thể cải tiến của HQ-9 nguyên bản, do Tập đoàn Xuất nhập khẩu Máy móc Chính xác Trung Quốc (CPMIEC) phát triển. Hệ thống này kế thừa công nghệ từ S-300 của Nga và Patriot của Mỹ, nhưng đã được tối ưu hóa để đạt tầm bắn 260 km, vượt trội hơn nhiều hệ thống phòng không hiện có tại Nam Á.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của HQ-9BE là khả năng đánh chặn đa tầng, chống lại nhiều loại mục tiêu, từ máy bay chiến đấu, máy bay ném bom chiến lược, đến tên lửa hành trình và UAV cỡ lớn. Hệ thống tích hợp radar tiên tiến có thể phát hiện và theo dõi mục tiêu từ xa, ngay cả trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp.

So với các phiên bản trước, HQ-9BE được trang bị radar dẫn đường chủ động, cho phép tăng độ chính xác và khả năng chống nhiễu. Ngoài ra, hệ thống có thể hoạt động đồng thời với nhiều đơn vị radar và bệ phóng thẳng đứng, tạo ra lưới lửa phòng thủ dày đặc bao phủ không phận chiến lược của Pakistan.

Trong cấu trúc phòng không hiện tại, Pakistan đã sở hữu các hệ thống tầm ngắn và tầm trung như HQ-16FE và LY-80. Việc bổ sung HQ-9BE tạo thành một mạng lưới phòng không đa tầng, có chiều sâu chiến lược, cho phép Islamabad bảo vệ các mục tiêu trọng yếu và mở rộng vùng chống tiếp cận ra xa biên giới.

Từ góc độ chiến lược, HQ-9BE mang lại lợi ích rõ rệt cho Pakistan. Nó không chỉ bảo vệ thủ đô Islamabad, trung tâm quân sự Rawalpindi và các căn cứ không quân then chốt, mà còn tạo vùng đệm ngăn chặn các cuộc tập kích đường không. Điều này buộc Ấn Độ phải điều chỉnh kế hoạch hành quân và lựa chọn mục tiêu trong trường hợp xung đột nổ ra.

Đối với Không quân Ấn Độ (IAF), HQ-9BE đặt ra thách thức đáng kể. Các máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không (AWACS) vốn giữ vai trò trung tâm trong mạng lưới giám sát, giờ đây phải bay xa hơn để tránh vùng tiêu diệt. Tương tự, các phi đội Su-30MKI hay Rafale khi mang vũ khí tầm xa cũng đối diện rủi ro lớn hơn nếu hoạt động trong khu vực lân cận Pakistan.

Ngoài máy bay có người lái, HQ-9BE còn đe dọa nghiêm trọng đến khả năng triển khai UAV tầm xa và tên lửa hành trình của Ấn Độ. Điều này làm giảm đáng kể hiệu quả các đòn tấn công phủ đầu, vốn được coi là lợi thế trong học thuyết quân sự New Delhi.

Việc Pakistan sở hữu HQ-9BE còn cho thấy sự hợp tác ngày càng sâu sắc với Trung Quốc. Hệ thống này được thiết kế để tích hợp với các trung tâm chỉ huy và kiểm soát hiện đại, cho phép Pakistan triển khai phòng thủ đa lớp đồng bộ. Khả năng chia sẻ dữ liệu cảm biến thời gian thực giúp tăng cường độ chính xác và tốc độ phản ứng của lực lượng phòng không.

Về mặt khu vực, sự xuất hiện của HQ-9BE khiến môi trường an ninh Nam Á thêm phức tạp. Ấn Độ buộc phải cân nhắc đầu tư mạnh hơn vào các hệ thống tác chiến điện tử, máy bay tàng hình, và năng lực chế áp phòng không (SEAD/DEAD) để duy trì ưu thế trên không vốn có. Đây có thể là động lực thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang công nghệ cao giữa hai quốc gia.

Giới quan sát quốc tế cũng nhận định rằng Pakistan, bằng việc triển khai HQ-9BE, đang gửi đi thông điệp răn đe chiến lược rõ ràng: Islamabad sẵn sàng ngăn chặn mọi hành vi xâm nhập không phận. Hệ thống này giúp củng cố lòng tin của giới lãnh đạo quân sự Pakistan vào khả năng phòng thủ, đồng thời nâng cao vị thế trong các cuộc đối thoại an ninh với Ấn Độ.

Với HQ-9BE, Pakistan không chỉ tăng cường năng lực phòng không, mà còn thay đổi cán cân chiến lược ở Nam Á. Ấn Độ, vốn từng giữ ưu thế tuyệt đối trên không, nay phải đối diện một đối thủ sở hữu "lá chắn thép" hiện đại. Trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng, sự hiện diện của HQ-9BE chắc chắn sẽ làm môi trường an ninh Nam Á trở nên cạnh tranh và bất ổn hơn bao giờ hết.

Lê Quang