Phạm Mai Hiền Xuân: Người 'thắp lửa' trên hành trình âm nhạc

Nhạc sĩ, ca sĩ Phạm Mai Hiền Xuân hiện là giảng viên Thanh nhạc, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuât Quân đội.

Chặng đường năm tháng đi qua

Hiền Xuân sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Ninh Bình, vùng đất của núi non, di sản, nơi tiếng trống hội làng hòa cùng âm vang chùa chiền và những câu hát dân gian cứ thấm vào máu từ thuở nhỏ. Cha mẹ chị vốn yêu văn nghệ, thường ru con bằng những làn điệu chèo, quan họ. Có lẽ từ những câu hát ngọt lành nơi thôn xóm ấy, một mầm xanh âm nhạc đã nảy nở trong tâm hồn chị từ thuở nào.

“Ngày nhỏ, Xuân hay ngồi bên hiên nhà nghe tiếng gió thổi qua hàng tre, ngân nga theo những điệu chèo mẹ hát. Lúc ấy không biết đó là âm nhạc, chỉ thấy mình hạnh phúc và bình yên. Sau này, khi bước vào con đường nghệ thuật, Xuân mới hiểu rằng tình yêu âm nhạc trong mình đã bắt nguồn từ đó” – chị nhớ lại.

Từ vùng quê, cô gái nhỏ mang theo ước mơ, khăn gói ra Hà Nội học nhạc. Con đường phía trước không ít gian nan, nhưng bằng nghị lực và niềm tin, Xuân đã từng bước khẳng định bản thân để rồi trở thành giảng viên Thanh nhạc tại Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội – một mái trường danh tiếng, nơi ươm mầm biết bao thế hệ nghệ sĩ.

Trong lớp học thanh nhạc của Xuân, không khí luôn rộn ràng và tràn đầy năng lượng. Sinh viên kể, giờ học của cô thường kéo dài hơn dự kiến, có khi đến tận 1 giờ chiều hoặc quá 6 giờ tối. Thế nhưng, không ai thấy mệt, bởi ánh mắt say sưa và giọng nói đầy nhiệt huyết của người thầy truyền cho họ một thứ lửa vô hình.

“Xuân không muốn áp đặt. Âm nhạc phải là sự tự do, là chỗ để học trò tìm thấy chính mình. Mỗi bạn có một điểm mạnh, điểm yếu riêng, Xuân chỉ là người đồng hành, khơi gợi và dẫn dắt” – chị chia sẻ.

Và quả thật, dưới sự dìu dắt ấy, nhiều học trò đã tỏa sáng: Mai Thu Hương, Hà Linh, Mạc Hoàng Lương… đem về những giải thưởng đáng tự hào trong các cuộc thi âm nhạc. Có người gọi đùa chị là “người mát tay”, nhưng Xuân chỉ cười: “Đó là công sức của cả thầy và trò, quan trọng hơn là các em tìm được niềm đam mê cho riêng mình.”

Nếu giảng đường là nơi Xuân gieo mầm, thì bàn phím piano lại là nơi chị sống thật nhất với chính mình. Mỗi ca khúc đến với Xuân thường bắt đầu từ một hình ảnh, một kỷ niệm, thậm chí một khoảnh khắc thoáng qua. Có khi là tiếng ve rộn rã mùa hè, có khi là dáng mẹ ngồi nhặt rau nơi hiên nhà, có khi chỉ là ánh đèn vàng cuối phố.

Một trong những kỷ niệm khó quên là lần sáng tác ca khúc “Hạ Long mơ” chỉ vẻn vẹn trong hai tiếng đồng hồ. Khi ấy, thí sinh Sao Mai cần gấp ca khúc mới để kịp đêm chung khảo. Xuân vừa đàn vừa viết, mồ hôi rơi ướt áo mà không kịp lau. Rồi cả ê-kíp lao vào tập luyện, phối khí, ghép band. Kết quả, thí sinh Mai Thu Hương đã giành giải Nhất dòng nhạc Dân gian Sao Mai khu vực Quảng Ninh năm 2022.

Ngọt ngào bên những giải thưởng

Năm 2025 có thể xem là đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Xuân. Liên tiếp các giải thưởng đến với chị: “Hương xuân Tây Bắc” – giải Nhất của Hội Âm nhạc Hà Nội; “Linh thiêng Tây Hồ” – giải Nhì kỷ niệm 30 năm thành lập quận Tây Hồ; “Anh – Người chiến sĩ Công an nhân dân” – giải Khuyến khích cuộc thi “Công an Thủ đô vì bình yên cuộc sống”; trước đó, “Về cố đô” – giải Nhì ở Ninh Bình…

Trong số đó, ca khúc “Về cố đô” khiến chị xúc động nhất. Nó không chỉ là một tác phẩm âm nhạc, mà là tiếng gọi từ sâu thẳm trái tim hướng về quê hương. “Khi xướng lên những câu hát ấy, Xuân như thấy mình được trở lại tuổi thơ, thấy bóng dáng cha mẹ, thấy mùi hương đồng quê. Đó là giải thưởng không chỉ dành cho mình, mà còn cho cả quê hương” – Xuân rưng rưng kể.

Rời ánh đèn sân khấu, Phạm Mai Hiền Xuân trở về là một người vợ, người mẹ như bao phụ nữ khác. Chị tự tay chăm lo cho gia đình, vẫn xuống bếp nấu những bữa cơm giản dị, vẫn lo lắng từng bữa học, giấc ngủ của con.

“Có những ngày chạy show về muộn, vẫn phải vào bếp nấu vội bữa ăn cho cả nhà. Nhưng với Xuân, đó là hạnh phúc. Bởi có gia đình làm hậu phương, mình mới có thể yên tâm thăng hoa cùng nghệ thuật” – chị chia sẻ.

Để cân bằng tất cả, Hiền Xuân luôn sắp xếp kế hoạch công việc một cách hợp lý và đặc biệt là giữ gìn sức khỏe bằng cách tập thể dục mỗi ngày. “Nghệ sĩ mà không có sức khỏe thì khó làm được gì. Âm nhạc cần cảm xúc, nhưng cũng cần một cơ thể khỏe mạnh để nuôi dưỡng cảm xúc ấy” – chị Phạm Mai Hiền Xuân thổ lộ.

Tài năng và tâm huyết đã khiến Xuân trở thành địa chỉ tin cậy để nhiều thí sinh tìm đến đặt ca khúc đi thi. Và thật diệu kỳ là gần như ca khúc nào của chị cũng mang về giải thưởng, như các ca khúc: “Yếm đào”, “Cô Chín”, “Tiếng đêm”, “Về sông Thương”, “Nồng nàn Lai Châu”… Điều đó không chỉ minh chứng cho sự “mát tay” của chị, mà còn cho thấy âm nhạc của Hiền Xuân đã chạm đến cảm xúc, nâng bước người trẻ tự tin bước ra sân khấu.

Phạm Mai Hiền Xuân không ồn ào, không phô trương. Chị âm thầm đi trên con đường nghệ thuật, để lại những dấu chân lấp lánh bởi nỗ lực, đam mê và tình yêu. Với chị, giải thưởng chỉ là kết quả tất yếu của một quá trình lao động nghiêm túc, còn hạnh phúc lớn nhất chính là được sống hết mình với âm nhạc, được nhìn thấy học trò tỏa sáng và được trở về trong vòng tay gia đình.

Thiên Bình