Phần thưởng khi 'nói thật'

Phát triển một dự án bất động sản là một quá trình dài và không dễ dàng

1. Nếu như giai đoạn 2022-2023 được xem là “cơn bĩ cực” chưa từng có đối với thị trường bất động sản khi hàng loạt doanh nghiệp vỡ kế hoạch tài chính, dự án không thể triển khai vì vướng pháp lý, nhà đầu tư “quay xe” khi niềm tin sụt giảm, ngân hàng siết chặt tín dụng…, thì bước sang năm 2024 và đặc biệt là nửa đầu năm 2025, thị trường bắt đầu đón một làn gió mới: Hành lang pháp lý hoàn thiện hơn cùng với một loạt cơ chế, chính sách hỗ trợ được ban hành, tín dụng bất động sản được nới lỏng, mặt bằng lãi suất duy trì ở mức thấp và quan trọng hơn cả là niềm tin thị trường hồi phục.

Dẫu vậy, “con thuyền” doanh nghiệp chỉ thực sự đổi chiều khi những cánh buồm biết căng lên đúng lúc để đón gió và “người thuyền trưởng” biết cách nói thật, nói đủ. Những doanh nghiệp biết nhìn thẳng vào khó khăn thì giờ đây trở thành người dẫn đầu vì dám thẳng thắn với khách hàng, minh bạch với ngân hàng, chủ động đối thoại với nhà đầu tư.

Tôi nhớ mãi hình ảnh vị CEO một doanh nghiệp địa ốc tầm trung ở Bình Dương. Trong buổi livestream công bố tiến độ dự án, ông không né tránh những vướng mắc về pháp lý mà công khai cả văn bản, lịch làm việc với các sở, ban, ngành, thậm chí nêu rõ lý do chậm trễ, cam kết lại tiến độ cụ thể từng tháng. Kết quả là khi dự án được mở bán lại, hơn 70% sản phẩm đã có chủ chỉ sau 3 tuần.

Tương tự, chủ tịch hội đồng quản trị một tập đoàn bất động sản lớn tại TP.HCM từng khiến nhiều người bất ngờ khi thẳng thắn chia sẻ về khó khăn mà doanh nghiệp đang phải đối mặt, đặc biệt là về vấn đề tài chính.

Thay vì vòng vo hay đổ lỗi, ông lựa chọn cách trực tiếp đối diện. Doanh nghiệp của ông quyết định tái cấu trúc toàn diện: Rà soát lại mọi hoạt động kinh doanh, tinh gọn bộ máy, dừng tuyển dụng với các dự án chưa đủ điều kiện triển khai, quay về tập trung phát triển dự án phục vụ nhu cầu thực, có thể triển khai ngay và bàn giao sản phẩm sớm cho khách hàng. Thậm chí, hội đồng quản trị công ty còn gửi văn bản đề xuất với các trái chủ xin khất nợ một lô trái phiếu hơn 1.000 tỷ đồng do chưa thu xếp được dòng tiền. Không úp mở, không mập mờ, công ty đưa ra kế hoạch chi tiết: Gia hạn tối đa 24 tháng, sử dụng nguồn thặng dư từ các dự án sau tái cấu trúc để thanh toán.

Nghe thì có vẻ yếu thế, nhưng thực tế, chính sự minh bạch ấy đã giữ được niềm tin từ các đối tác tài chính. Kết quả là hơn 2 năm sau tái cấu trúc, về cơ bản, tập đoàn này đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất. Trong báo cáo thường niên 2024, vị chủ tịch hội đồng quản trị khẳng định, năm 2025 sẽ là năm bản lề, đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của tập đoàn sau thời kỳ đầy biến động.

“Chúng tôi không tái cấu trúc để tồn tại, mà để bứt phá”, ông nhấn mạnh.

Thị trường địa ốc đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất

2. Có lẽ, với nhiều người làm kinh doanh, việc nói ra những điểm yếu, những khó khăn đang gặp phải luôn là điều ngại ngùng, thậm chí bị xem như một kiểu thất thế. Tuy nhiên, với một lĩnh vực đặc thù như bất động sản, sự trung thực là một loại “tài sản mềm” - điều càng có sớm thì càng gia tăng giá trị.

Tôi từng có dịp tham dự một cuộc “training” nội bộ của một công ty bất động sản lớn ở phía Nam, doanh nghiệp đang triển khai một dự án quy mô hàng trăm héc-ta. Cuộc họp hôm ấy căng thẳng ngay từ đầu khi đội ngũ môi giới đặt câu hỏi: “Giai đoạn 2 của dự án liệu có hoàn thiện pháp lý đúng tiến độ? Nếu không, chúng tôi không thể bán hàng”.

Không hề có ý định né tránh, vị giám đốc dự án bước thẳng tới bảng trình chiếu, mở sơ đồ pháp lý chi tiết và chỉ rõ từng loại giấy tờ còn thiếu, đang tắc ở đâu, nộp từ khi nào, khả năng giải quyết đến đâu... Không chỉ vậy, ông còn cập nhật lộ trình làm việc cụ thể với các sở, ngành trong 3 tháng tới và cam kết bằng một văn bản nội bộ rằng: Nếu pháp lý không hoàn thành theo đúng tiến độ đã trình, công ty sẽ tạm dừng bán giai đoạn 2 để tránh ảnh hưởng đến đội ngũ kinh doanh.

Sự thẳng thắn ấy nhận được sự đồng thuận lớn từ đội ngũ sales, những cái “gật đầu” không đơn thuần là vì nghe theo, mà vì họ hiểu và họ tin. Tin vì được chia sẻ, được nhìn thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ ban lãnh đạo công ty và vì cảm thấy mình là một phần của tiến trình, chứ không chỉ đơn thuần là người bán hàng.

Một trưởng nhóm môi giới khi ra về nói với người viết rằng: “Chúng tôi từng rất lo lắng vì bên ngoài có nhiều thông tin đồn đoán bất lợi cho dự án. Thế nhưng, khi hiểu rõ vấn đề, thấy được kế hoạch và cam kết cụ thể từ chủ đầu tư thì thấy nhẹ lòng hơn, bởi sự thật sẽ dễ tiếp nhận, hơn là những lời hứa mù mờ”.

3. Những ngày giữa tháng 6, thời tiết TP.HCM vẫn oi nồng, dù những cơn mưa chiều đã ghé qua mỗi bận. Tôi ngồi trong quán cà phê quen góc đường Điện Biên Phủ, nhìn dòng xe qua lại dưới làn mưa mỏng, chợt nhớ lại những câu chuyện của các doanh nhân, doanh nghiệp mà tôi từng phỏng vấn. Càng nghĩ, tôi càng thấm thía một điều: “Nói thật không khiến doanh nghiệp yếu đi, ngược lại, đó là cách mạnh mẽ nhất để giữ người bên mình”.

Song, nói thật không dễ, nhất là khi cái thật ấy có thể khiến doanh thu sụt giảm, cổ phiếu lao dốc, hay làm chùn bước nhà đầu tư trong ngắn hạn. Nhưng nói thật một cách tử tế và có trách nhiệm chính là cách duy nhất để đi đường dài. Và giờ đây, khi những dòng vốn mới bắt đầu tìm về, khi các quỹ đầu tư đang lặng lẽ khảo sát từng hồ sơ, từng báo cáo, phần thưởng sẽ trở về đúng tay những ai đã chọn con đường đó, dù phải đi qua những ngày không dễ thở.

Chưa cần đến những bảng thành tích lấp lánh, chỉ cần đủ thật và đủ bền bỉ, họ đã bắt đầu “được chọn”. Được chọn bởi ngân hàng vì dữ liệu minh bạch, dòng tiền được kiểm soát rõ ràng. Được chọn bởi các tổ chức đầu tư trong nước và nước ngoài vì tin vào một chiến lược dài hạn, không hứa hẹn dễ dãi. Được chọn bởi khách hàng, những người giờ đây tỉnh táo hơn bao giờ hết và cũng khát khao sự rõ ràng hơn bao giờ hết.

Hiện tại, thị trường bất động sản chưa thực sự hồi phục, giao dịch chưa thực sự bùng nổ. Thế nhưng, trong bối cảnh ấy, đã có những ngọn đèn được thắp lên từ sự minh bạch, từ cách các doanh nghiệp đối diện thật với thị trường, đối thoại thật với người mua và phản ánh thật với chính mình.

Một chuyên gia địa ốc từng nói với người viết rằng, trong giai đoạn thanh lọc, giá trị thật không bao giờ bị lãng quên, nó chỉ cần thời gian để được chứng minh.

Việt Dũng