Phập phồng nỗi lo an toàn mùa cao điểm du lịch (kỳ 3): Chở quá tải dưới biển, xe 'hết đát' trên bờ

Cầu cảng nơi bến cá, tàu cũ chở quá tải

Trong vai hành khách có nhu cầu đi Cù Lao Xanh, ngày 23/5, nhóm PV chúng tôi đặt tour qua tài khoản tên là: "Thanh Việt, số điện thoại: 0949.867.XXX của Công ty TNHH Cù Lao Xanh Travel". 7h15 ngày 24/5, chiếc xe ô tô 16 chỗ làm nhiệm vụ "gom" khách, đón PV tại khách sạn Hoàng Yến (Quy Nhơn). Lúc này trên xe có khoảng chục người. Nam tài xế cho biết, chỉ nhận nhiệm vụ gom chở khách về bến cá Hàm Tử (phường Hải Cảng, Quy Nhơn) để đi Nhơn Châu, còn lại tour tổ chức như thế nào thì không nắm rõ. "Đang vào mùa cao điểm du lịch nên khách rất đông, mỗi ngày đón vài chục người", nam tài xế nói.

Cảng Hàm Tử là cảng cá nhưng được tận dụng để đưa đón khách ra đảo Cù Lao Xanh

Gọi là bến tàu cao tốc ra Cù Lao Xanh, nhưng bến Hàm Tử thực chất là bến cá được trưng dụng, mùi hôi, cá tanh xộc lên mũi. Tại đây, hàng loạt tàu cao tốc để "Tàu cao tốc Cù Lao Xanh 2 - 6 - 8, Sơn Hải 01, Huy Hoàng 02, Đại Dương Cù Lao Xanh 01"… chờ sẵn. Trên bờ, có rất đông khách du lịch chuẩn bị lên tàu. Các hướng dẫn viên hối thúc từng đoàn khách lên tàu. Chúng tôi được hướng dẫn lên tàu số hiệu BĐ 1174. Trên khoang hành khách ngồi chật cứng.

Du khách lên cano cao tốc để di chuyển ra đảo Cù Lao Xanh, xã Nhơn Châu.

Dù có lực lượng Bộ đội Biên phòng làm nhiệm vụ tại khu vực bến Hàm Tử và trực tiếp 2 cán bộ Biên phòng lên tàu BĐ-1174, nhưng chỉ kiểm tra căn cước công dân. Nhẩm đếm của PV, trên tàu có hơn 50 khách, trong khi chỉ được phép chở 36 người, vẫn không bị nhắc nhở, yêu cầu chở đúng số người quy định. 10 phút sau khi hoàn tất mọi thủ tục, tàu rời bến Hàm Tử trực chỉ hướng Cù Lao Xanh.

Tàu cũ, nhiều chỗ hư hỏng ở trên trần và thân tàu

Dù được quảng cáo là tàu chất lượng cao, nhưng thực tế một số bộ phận trên tàu đã rỉ sét. Thân tàu có một số vết nứt. Giữa trời nắng nhưng nước vẫn dột từ nóc thân tàu xuống sàn ở nhiều vị trí. Đáng nói, trên tàu hầu hết nhân viên, hành khách đều không mặc áo phao và không bị ai nhắc nhở. Hơn 20 phút vượt biển, tàu BĐ-1174 cập xã đảo Nhơn Châu. Cầu cảng ở đây chỉ là một bờ kè được xây dựng bằng xi măng, có những bậc tam cấp để du khách từ trên tàu bước xuống.

Rỉ rét, xuống cấp, nước dột từ nóc tàu xuống sàn ở nhiều vị trí, nhưng các cano vẫn chở khách quá tải.

Tương tự, hơn 8h30 sáng 24/5, PV đặt tour, lên tàu cao tốc số hiệu BĐ-1176 in các dòng chữ "Tàu cao tốc Cù Lao Xanh – Quy Nhơn", "Travel Sơn Hải 01" từ bến Hàm Tử ra Cù Lao Xanh. Lúc này nhiều du khách có mặt trên tàu. Nhẩm đếm có 36 người, gồm cả thuyền viên, trong khi phương tiện này có tải trọng tối đa 30 người. Gần chục nhân viên, khách trên tàu vô tư không mặc áo phao theo quy định. Qua quan sát, không khó để nhận thấy "tàu cao tốc" này đã bị hư hỏng phần mở cửa ra vào…

Bến Hàm Tử và cầu cảng Cù Lao Xanh chỉ là một bờ kè được xây dựng bằng xi măng, có những bậc tam cấp để du khách lên xuống cano.

Ghi nhận của PV, chỉ trong thời điểm ngày 24/5, tàu cao tốc số hiệu BĐ- 11.74 chỉ được phép chở 36 người, nhưng có 3 lần chở quá tải (lần 1: 51 khách, lần 2: 44 khách và lần 3: 49 khách). Ngoài chiếc Sơn Hải 02 số hiệu BĐ-1176 chở dư 36/30 người, chiếc Huy Hoàng 02 số hiệu BĐ-1177 cũng chở đến 41 khách trong khi chỉ được phép chở 26 người trong hành trình Quy Nhơn – Cù Lao Xanh..

Xe "đời cô Lựu", hết đăng kiểm vẫn chở khách

Dưới biển, tàu cao tốc vô tư chở khách quá tải; nhiều nhân viên tàu, nhân viên tour, hành khách vô tư không mặc áo phao theo quy định; trong khi trên đảo Cù Lao Xanh, hàng loạt xe ô tô độ chế, hết date (hạn sử dụng), hết hạn đăng kiểm hoạt động rầm rộ. Sáng 24/5, vừa lên xã đảo Nhơn Châu, nhóm PV được nhân viên tour hướng dẫn lên xe 77H-5722 để chở đến các vị trí tham quan: cột cờ Thanh Niên, ngọn Hải Đăng, bãi đá Thảo Nguyên…

Con đường đèo dốc, quanh co trên đảo Cù Lao Xanh.

Quan sát của PV, các phương tiện chở khách đi tham quan này là những xe khách đã cũ, được độ chế lại, có phương tiện không biển số, phần thân xe bị cắt hết chỉ giữ lại ghế ngồi và khung xe.

Xe chở khách tham quan trên đảo Cù Lao Xanh đã xuống cấp, hết niên hạn sử dụng.

Đường xã đảo nhỏ hẹp, quanh co, liên tục lên xuống dốc khiến chiếc xe rung lắc, nhiều lần tài xế đạp ga để vượt dốc, nguy cơ xung đột giao thông thường trực. Theo nam tài xế, đa số các xe khách dùng để vận chuyển khách tham quan trên đảo là những xe đời cũ hoặc được sản xuất từ lâu, sau khi bỏ đi sẽ được mua về để sửa chữa lại.

Hầu hết các xe sử dụng đưa khách tham quan trên đảo Cù Lao Xanh đều đã hết đăng kiểm, hết niên hạn sử dụng.

"Ở xã đảo lấy đâu ra đăng kiểm, muốn có phải vào bờ, nhưng xe cũ, hết hạn lưu hành thì cũng không đăng kiểm được. Mỗi chuyến chở khách, cánh tài xế chỉ kiểm tra, quan sát bằng mắt thường hệ thống phanh là xong...", một lái xe bộc bạch.

Khách tham quan trên đảo.

PV giật mình khi tra cứu dữ liệu đăng kiểm, chiếc xe 77H-5722 được sản xuất "đời cô Lựu" năm 1996, lần kiểm định gần nhất là ngày 12/5/2015 và hết hạn đăng kiểm gần 10 năm nay (từ ngày 11/8/2015). Tương tự, hàng loạt xe ô tô chở khách du lịch khác trên Cù Lao Xanh cũng trong cảnh hết hạn đăng kiểm.

Xe 77B-1556 (có hạn kiểm định đến ngày 23/11/2023)

Điển hình, như chiếc 77B-008.75 hết hạn kiểm định từ ngày 20/10/2020; xe 51B-121.04 hết hạn kiểm định từ ngày 18/5/2022; phương tiện 51D-0324 chỉ có thời hạn kiểm định đến ngày 20/10/2022, hết hạn kiểm định gần 3 năm. Một số xe quá hạn đăng kiểm gần nhất cũng gần 2 năm, như chiếc 64F-000.62 (có hạn kiểm định đến ngày 15/9/2023), xe 77B-1556 (có hạn kiểm định đến ngày 23/11/2023), xe 82B-002.89 (hết hạn đăng kiểm từ tháng 6/2024)…

Hầu hết các xe chở khách hết hạn đăng kiểm, độ chế lại.

Khoảng 10h55 ngày 14/5, PV làm khách trên xe ô tô biển số 82B-002.89 bất ngờ sụp xuống hố nhỏ tại khu vực Cora Beach, không thể nổ máy. Các du khách xuống dưới để đẩy nổ xe nhưng bất thành. Tài xế điện báo công ty mang bình điện đến để hỗ trợ. Qua trao đổi, anh Huỳnh Văn Tân, tài xế của Cù Lao Xanh Travel, chia sẻ, mỗi tài xế phụ trách một chiếc xe riêng. Theo anh này, các xe ô tô vẫn bị công an xã kiểm tra, nhưng chủ yếu các lỗi như "đang chạy mà mở cửa là bị bắt ngay"…

PV Người Đưa Tin làm việc với Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Định về các nội dung liên quan.

Trao đổi với PV, Trung tá Phan Đình Điểm, Đội trưởng Đội CSGT đường bộ Công an tỉnh Bình Định cho hay, trên đảo Cù Lao Xanh có 21 xe ô tô chở khách của 12 hộ kinh doanh, chủ yếu loại 10 – 16 chỗ. Đây là các xe độ chế, không đủ điều kiện hoạt động. Qua kiểm tra, phối hợp với công an xã, Công an Tp.Quy Nhơn (trước đây) yêu cầu các hộ cam kết tháo dỡ, không cho phương tiện hoạt động. Tuy nhiên, vào đầu mùa du lịch này, một số hộ vẫn đưa xe ra hoạt động.

Trung tá Phan Đình Điểm, Đội trưởng Đội CSGT đường bộ Công an tỉnh Bình Định.

"Ngay trong sáng 28/5, Đội đã cử cán bộ sang kiểm tra, làm việc với các đơn vị địa phương để tập trung xử lý loại phương tiện chở khách này. Vừa qua, đơn vị cũng đã xử lý các vi phạm, sắp tới sẽ xử lý nghiêm, yêu cầu các hộ dân thanh lý, bán phế liệu để không tái phát hoạt động", Trung tá Điểm nói.

Thượng tá Đặng Đức Thiện, Trưởng phòng CSGT Công an tỉnh Bình Định.

Theo Thượng tá Đặng Đức Thiện, Trưởng phòng CSGT Công an tỉnh Bình Định, phòng ghi nhận thông tin phản ánh của PV, phối hợp với các đơn vị chức năng, Bộ đội Biên phòng phạt nguội các trường hợp vi phạm.

"Đầu tiên là tuyên truyền vận động người dân chuyển đổi phương tiện kinh doanh đúng quy định. Đặc thù xã đảo nên việc xử lý mang tính nhân văn, nếu qua thời gian vận động tuyên truyền, mà người dân không thực hiện, chúng tôi sẽ xử lý theo quy định của pháp luật", Thượng tá Thiện nói. Lãnh đạo Phòng CSGT Công an tỉnh Bình Định cho biết, chỉ đạo các đơn vị tập trung kiểm tra tàu lên, tàu xuống, không để các trường hợp chở quá người quy định.

Nhóm PV

Thống kê, toàn tỉnh Bình Định có 15 tuyến phục vụ dân sinh và du lịch theo quy hoạch của tỉnh. Về phương tiện thủy nội địa, trên địa bàn có gần 100 phương tiện có đăng ký đăng kiểm, có 48 phương tiện vận tải (tàu hàng, mua bán xăng dầu…) 48 phương tiện vận tải hành khách; 42 tàu cao tốc tập trung ở địa bàn Tp.Quy Nhơn.

Thiếu tá Trương Trung Tín, Đội trưởng Đội CSGT đường thủy Công an tỉnh Bình Định cho hay, năm 2024, đơn vị phát hiện xử lý 37 trường hợp, 5 tháng đầu năm 2025 xử lý thêm 7 trường hợp: không có đăng ký đăng kiểm, không trang bị đầy đủ các phương tiện cứu sinh, cứu cánh. Với các đò ngang, Phòng có nhiều kiến nghị cho UBND tỉnh về việc chấn chỉnh, khắc phục tình trạng vi phạm mất ATGT trên đường thủy nội địa năm 2024. Sau kiến nghị đó, tháng 8/2024. Tỉnh có chỉ đạo các địa phương, các ngành tăng cường kiểm soát ATGT trên các tuyến thủy nội địa. Ngày 26/5 mới đây, Công an tỉnh có kiến nghị trực tiếp cho Chủ tịch UBND tỉnh về kiến nghị khắc phục các bất cập trong đường thủy nội địa, trong đó chỉ rõ trách nhiệm các đơn vị liên quan.

Theo Thiếu tá Tín, 3 tàu cao tốc PV ghi nhận trực tiếp đều chở vượt số khách theo quy định. Theo quy chế phối hợp giữa bộ đội biên phòng tỉnh và công an tỉnh, khi ra đến xã đảo Nhơn Châu do phía Bộ đội Biên phòng kiểm soát ngay từ đầu. Nội dung vượt quá số người quy định thuộc về thẩm quyền xử lý của Biên phòng tỉnh. CSGT tuần tra, kiểm soát trên vùng nước được giao, khi phát hiện trực tiếp hành vi vi phạm như: Không trang bị đủ phương tiện cứu sinh cứu cánh, hoặc trực tiếp dừng phương tiện mà người điều khiển không đầy đủ giấy tờ chuyên môn thì xử lý.

Biên phòng chưa xử lý trường hợp chở quá khách

Đại tá Trần Văn Dũng – Phó Chỉ huy trưởng nghiệp vụ BĐBP tỉnh Bình Định cho hay, số phương tiện thủy nội địa toàn tỉnh là 240 phương tiện thủy nội địa, trong đó có 62 chiếc cano. Bao gồm 38 cano có đủ đầy đủ cái đăng ký đăng kiểm; còn lại 24 chiếc cano khác chưa có hoặc chưa đăng ký đăng kiểm hoặc là có đăng ký mà chưa đăng kiểm. Riêng cano mà chạy tuyến Nhơn Châu hiện nay theo thống kê của Đồn Biên phòng Nhơn Châu có 8 cano và 2 tàu gỗ. Trong đó có 1 tàu gỗ chở khách và 1 tàu gỗ chở hàng. Cơ bản qua kiểm tra thì các phương tiện này đăng ký đăng kiểm đầy đủ, hoạt động trên tuyến cơ bản đảm bảo.